YÜKSEK ÖĞRENİM KURUMU KANUNU

YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU
Kanun Numarası : 2547
Kabul Tarihi : 4/11/1981
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 6/11/1981 Sayı : 17506
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 21 Sayfa : 3

Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız.
“Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı”
Cilt: 2 Sayfa: 1187

BİRİNCİ BÖLÜM
Kanunun Amacı, Kapsamı ve Tanımlar

Amaç:
Madde 1 – Bu kanunun amacı; yükseköğretimle ilgili amaç ve ilkeleri belirlemek ve
bütün yükseköğretim kurumlarının ve üst kuruluşlarının teşkilatlanma, işleyiş, görev, yetki ve
sorumlulukları ile eğitim – öğretim, araştırma, yayım, öğretim elemanları, öğrenciler ve diğer
personel ile ilgili esasları bir bütünlük içinde düzenlemektir.
Kapsam:
Madde 2 – Bu kanun; yükseköğretim üst kuruluşlarını, bütün yükseköğretim
kurumlarını, bağlı birimlerini ve bunlarla ilgili faaliyet ve esasları kapsar.
Türk Silahlı Kuvvetleri ve emniyet teşkilatına bağlı yükseköğretim kurumlarıyla ilgili
hususlar ayrı kanunlarla düzenlenir.

Tanımlar:
Madde 3 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/1 md.)
Bu Kanunda geçen kavram ve terimlerin tanımları aşağıda belirtilmiştir.
a) Yükseköğretim: Milli eğitim sistemi içinde, ortaöğretime dayalı, en az dört yarı yılı
kapsayan her kademedeki eğitim – öğretimin tümüdür.
b) Üst Kuruluşlar: Yükseköğretim Kurulu ve Üniversitelerarası Kuruldur.
c)  (Değişik birinci paragraf: 29/6/2001 – 4702/1 md.) Yükseköğretim Kurumları:
Üniversite ile yüksek teknoloji enstitüleri ve bunların bünyesinde yer alan fakülteler, enstitüler,
yüksekokullar, konservatuvarlar, araştırma ve uygulama merkezleri ile bir üniversite veya yüksek
teknoloji enstitüsüne bağlı meslek yüksekokulları ile bir üniversite veya yüksek teknoloji
enstitüsüne bağlı olmaksızın ve kazanç amacına yönelik olmamak  şartı ile vakıflar tarafından
kurulan meslek yüksekokullarıdır.
(Değişik:3/4/1991 – 3708/1 md.)  Yüksek teknoloji enstitüsü, özellikle teknoloji
alanlarında yüksek düzeyde araştırma, eğitim – öğretim, üretim, yayın ve danışmanlık yapan,
kamu tüzel kişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip bir yükseköğretim kurumudur.
d) Üniversite: Bilimsel özerkliğe ve kamu tüzelkişiliğine sahip yüksek düzeyde eğitim -
öğretim, bilimsel araştırma,yayın ve danışmanlık yapan; fakülte, enstitü, yüksekokul ve benzeri
kuruluş ve birimlerden oluşan bir yükseköğretim kurumudur.
e) Fakülte: Yüksek düzeyde eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan;
kendisine birimler bağlanabilen bir yükseköğretim kurumudur.
f) Enstitü: Üniversitelerde ve  fakültelerde birden fazla benzer ve ilgili bilim dallarında
lisans üstü, eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama yapan bir yükseköğretim
kurumudur.
g) Yüksekokul: Belirli bir mesleğe yönelik eğitim öğretime ağırlık veren bir
yükseköğretim kurumudur.
h) Konservatuvar: Müzik ve sahne sanatlarında sanatçı yetiştiren bir yükseköğretim
kurumudur.
ı) Meslek Yüksekokulu: Belirli mesleklere yönelik ara insangücü yetiştirmeyi amaçlayan
dört yarı yıllık eğitim – öğretim sürdüren bir yükseköğretim kurumudur.
j) Uygulama ve Araştırma Merkezi: Yükseköğretim kurumlarında eğitim öğretimin
desteklenmesi amacıyla çeşitli alanların uygulama ihtiyacı ve bazı meslek dallarının hazırlık ve
destek faaliyetleri için eğitim – öğretim, uygulama ve araştırmaların sürdürüldüğü  bir
yükseköğretim kurumudur.
k) Bölüm: Amaç, kapsam ve nitelik yönünden bir bütün teşkil eden, birbirini tamamlayan
veya birbirine yakın anabilim ve anasanat dallarından oluşan; fakültelerin ve yüksekokulların
eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama birimidir. Anabilim dalı ve anasanat dalları
bilim ve sanat dallarından oluşur. Yükseköğretimdeki çeşitli birimlerin ortak derslerini vermek
üzere rektörlüğe bağlı bölümler de kurulabilir.
l) Öğretim Elemanları: Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, öğretim
görevlileri, okutmanlar ile öğretim yardımcılarıdır.
m) Öğretim Üyeleri: Yükseköğretim kurumlarında görevli profesör, doçent ve yardımcı
doçentlerdir.
(1) Profesör: En yüksek düzeydeki akademik unvana sahip kişidir.
(2) Doçent: Doçentlik sınavını başarmış akademik unvana sahip kişidir.
(3) Yardımcı Doçent: Doktora çalışmalarını başarı ile tamamlamış, tıpta uzmanlık veya
belli sanat dallarında yeterlik belge ve yetkisini kazanmış, ilk kademedeki akademik unvana
sahip kişidir.
n) Öğretim Görevlisi: Ders vermek ve uygulama yaptırmakla yükümlü bir öğretim
elemanıdır.
o) Okutman: Eğitim – öğretim süresince çeşitli öğretim programlarında ortak zorunlu ders
olarak belirlenen dersleri okutan veya uygulayan öğretim elemanıdır.
p) Öğretim Yardımcıları: Yükseköğretim kurumlarında, belirli süreler için
görevlendirilen, araştırma görevlileri, uzmanlar, çeviriciler ve eğitim – öğretim planlamacılarıdır.
r) Ön Lisans: Ortaöğretime dayalı, en az dört yarı yıllık bir programı kapsayan ara
insangücü yetiştirmeyi amaçlayan veya lisans öğretiminin ilk kademesini teşkil eden bir
yükseköğretimdir.
s) Lisans: Ortaöğretime dayalı, en az sekiz yarı yıllık bir programı kapsayan bir
yükseköğretimdir.
t) Lisans Üstü: Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini kapsar
ve aşağıdaki kademelere ayrılır.
(1) Yüksek Lisans: (Bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık, master): Bir
lisans öğretimine dayalı, eğitim – öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan
bir yükseköğretimdir.
(2) Doktora: Lisansa dayalı en az altı veya yüksek lisans veya eczacılık veya fen fakültesi
mezunlarınca Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre bir
laboratuvar dalında kazanılan uzmanlığa dayalı en az dört yarı yıllık programı kapsayan ve
orijinal bir araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlıyan bir yükseköğretimdir.
(3) Tıpta Uzmanlık: Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara
göre yürütülen ve tıp doktorlarına belirli alanlarda özel yetenek ve yetki sağlamayı amaçlayan bir
yükseköğretimdir.
(4) Sanatta Yeterlik: Lisansa dayalı en az altı,yüksek lisansa dayalı en az dört yarı yıllık
programı kapsayan ve orijinal bir sanat eserinin ortaya konulmasını, müzik ve sahne sanatlarında
ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı amaçlayan doktora düzeyinde lisans üstü bir yükseköğretim
eşdeğeridir.
u) Yükseköğretim Eğitim Türleri: Yükseköğretimde eğitim – öğretim türleri örgün, açık,
dışarıdan (ekstern) ve yaygın eğitimdir.
(1) Örgün Eğitim: Öğrencilerin, eğitim – öğretim süresince ders ve uygulamalara devam
etme zorunluluğunda oldukları bir eğitim – öğretim türüdür.
(2) Açık Eğitim: Öğrencilere radyo, televizyon ve eğitim araçları vasıtasıyla yapılan bir
eğitim – öğretim türüdür.
(3) Dışarıdan Eğitim (Ekstern Eğitim): Yükseköğretimin belirli dallarında, devam
zorunluluğu olmaksızın sadece yarı yıl içi ve sonu sınavlarına katılma zorunluluğu bulunan bir
eğitim – öğretim türüdür. Bu eğitimi izleyen öğrenciler ortak zorunlu dersler ile gerekli görülen
bazı dersleri, ilgili yükseköğretim kurumlarınca mesai saatleri dışındaki uygun saatlerde
düzenlenecek derslerde alırlar.
(4) Yaygın Eğitim: Toplumun her kesimine ve değişik alanlarda bilgi ve beceri
kazandırma amacı güden bir eğitim – öğretim türüdür.
v) (Ek : 29/6/2001 – 4702/1 md.) Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesi : Bir veya daha fazla
meslek yüksekokulu ile öğretim programları bütünlüğü ve devamlılığı içinde ilişkilendirilmiş
mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından oluşan eğitim bölgesidir.

İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç:
Madde 4 – Yükseköğretimin amacı:
a) Öğrencilerini;
(1) ATATÜRK İnkılapları ve ilkeleri doğrultusunda ATATÜRK milliyetçiliğine bağlı,
(2) Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini taşıyan, Türk
olmanın şeref ve mutluluğunu duyan,
(3) Toplum yararını kişisel çıkarının üstünde tutan, aile, ülke ve millet sevgisi ile dolu,
(4) Türkiye Cumhuriyeti Devletine karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları
davranış haline getiren,
(5) Hür ve bilimsel düşünce gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına
saygılı,
(6) Beden, zihin, ruh, ahlak ve duygu bakımından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş,
(7) İlgi ve yetenekleri yönünde yurt kalkınmasına ve ihtiyaçlarına cevap verecek, aynı
zamanda kendi geçim ve mutluluğunu sağlayacak bir mesleğin bilgi, beceri, davranış ve genel
kültürüne sahip, vatandaşlar olarak yetiştirmek,
b) Türk Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün olarak, refah ve mutluluğunu
artırmak amacıyla; ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunacak ve
hızlandıracak programlar uygulayarak, çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı ve seçkin bir ortağı
haline gelmesini sağlamak,
c) Yükseköğretim kurumları olarak yüksek düzeyde bilimsel çalışma ve araştırma
yapmak, bilgi ve teknoloji üretmek, bilim verilerini yaymak, ulusal alanda gelişme ve
kalkınmaya destek olmak, yurt içi ve yurt dışı kurumlarla işbirliği yapmak suretiyle bilim
dünyasının seçkin bir üyesi haline gelmek, evrensel ve çağdaş gelişmeye katkıda bulunmaktır.
Ana ilkeler:
Madde 5 – Yükseköğretim, aşağıdaki “Ana ilkeler” doğrultusunda planlanır,
programlanır ve düzenlenir:
a) Öğrencilere, ATATÜRK inkılapları ve ilkeleri doğrultusunda ATATÜRK
milliyetçiliğine bağlı hizmet bilincinin kazandırılması sağlanır.
b) Milli Kültürümüz, örf ve adetlerimize bağlı,kendimize has şekil ve özellikleri ile
evrensel kültür içinde korunarak geliştirilir ve öğrencilere, milli birlik ve beraberliği
kuvvetlendirici ruh ve irade gücü kazandırılır.
c) Yükseköğretim kurumlarının özellikleri, eğitim – öğretim dalları ile
amaçları gözetilerek eğitim – öğretimde birlik ilkesi sağlanır.
d) Eğitim – öğretim plan ve programları, bilimsel ve teknolojik esaslara, ülke ve yöre
ihtiyaçlarına göre kısa ve uzun vadeli olarak hazırlanıp sürekli olarak geliştirilir.
e) Yükseköğretimde imkan ve fırsat eşitliğini sağlayacak önlemler alınır.
f) (Değişik: 3/4/1991 – 3708/2 md.) Üniversiteler ile yüksek teknoloji enstitüleri ve
bunlar içindeki fakülte, enstitü ve yüksekokullar, kalkınma plan ve programlarının ilke ve
hedefleri doğrultusunda ve yükseköğretim planlaması çerçevesinde Yükseköğretim Kurulunun
görüşü veya önerisi üzerine kanunla kurulur.
g) Meslek elemanı yetiştiren bakanlıklara bağlı yüksekokullar, Yükseköğretim
Kurulunun tespit edeceği esaslara göre Bakanlar Kurulu kararı ile kurulur.
h) Yükseköğretim kurumlarının geliştirilmesi, verimlerinin artırılması, genişletilmesi ve
bütün yurda yaygınlaştırılması amacına yönelik olarak yenilerinin açılması, öğretim
elemanlarının yurt içinde ve dışında yetiştirilmeleri ve görevlendirilmeleri, üretim – insangücü -
eğitim unsurları arasında dengenin sağlanması, yükseköğretime ayrılan kaynakların ve ihtisas
gücünün dağılımı, milli eğitim politikası ve kalkınma planları ilke ve hedefleri doğrultusunda
ülke, çevre ve uygulama alanı ihtiyaçlarının karşılanması, örgün, yaygın, sürekli ve açık eğitim -
öğretimi de kapsayacak şekilde planlanır ve gerçekleştirilir.
ı) (Değişik : 29/5/1991 – 3747/1 md.) Yükseköğretim kurumlarında, Atatürk İlkeleri ve
İnkılap Tarihi, Türk dili, yabancı dil zorunlu derslerdendir. Ayrıca, zorunlu olmamak koşuluyla
beden eğitimi veya güzel sanat dallarındaki derslerden birisi okutulur. Bütün bu dersler en az iki
yarı yıl olarak programlanır ve uygulanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Üst Kuruluşlar
Yükseköğretim Kurulu:
Madde 6 – (Değişik: 2/12/1987 – KHK – 301/1 md.)
a. Yükseköğretim Kurulu, tüm yüksek öğretimi düzenleyen ve yükseköğretim
kurumlarının faaliyetlerine yön veren, bu kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler
çerçevesinde özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip, bir kuruluştur. Yükseköğretim Kuruluna;
Yükseköğretim Denetleme Kurulu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ile gerekli planlama,
araştırma, geliştirme, değerlendirme, bütçe, yatırım ve koordinasyon faaliyetleri ile ilgili birimler
bağlıdır.
b.Yükseköğretim Kurulu;
(1) Cumhurbaşkanı tarafından, rektörlük ve öğretim üyeliğinde başarılı hizmet yapmış
profesörlere öncelik vermek suretiyle seçilen yedi,
(2) (Değişik: 23/12/1988 – KHK – 351/13 md.) Bakanlar Kurulunca temayüz etmiş üst
düzeydeki Devlet görevlileri veya emeklileri arasından, (hakim ve savcı sınıfından olanlar için
Bakanlığın ve kendilerinin muvafakatı alınmak kaydıyla) seçilen yedi,
(3) (Mülga: 14/7/2004 – 5218/2 md.)
(4) (İptal:Ana. Mah.’nin 14/5/1997 tarih ve E. 1997/21, K. 1997/48 sayılı Kararı ile)
(5) Üniversitelerarası Kurulca, Kurul üyesi olmayan profesör öğretim üyelerinden seçilen
yedi, kişiden oluşur.
(2), (3), (…) (1) ve (5) inci bentlere göre seçilenlerin üyelikleri Cumhurbaşkanının onayı
ile kesinleşir. Bu bentlerde belirtilenlerin seçimleri biray içinde, Cumhurbaşkanı tarafından
onaylanmayanların yerine yeni adayların seçimleri ise iki hafta içinde yapılmadığı takdirde,
Cumhurbaşkanınca doğrudan atama yapılır.
Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli olanlardan üyeliğe seçilenlerin kurumlarıyla
ilişkileri devam eder.
Kurul üyeliğinin süresi dört yıldır. Dört yıllık görev süresi biten üyeler ile herhangi bir
sebeple Kuruldan ayrılanların yerine yeniden dört yıl süreyle seçim ve atama yapılır. Süreleri
sona eren üyelerin Kurula yeniden seçilmeleri mümkündür.
c. Yükseköğretim Kurulu Organları;Genel Kurul, Başkan ve Yürütme Kurulu’ndan
ibarettir.
Yükseköğretim Genel Kurulu, yukarıdaki (b) fıkrasında yazılı kişilerden oluşur. Genel
Kurul her yarı yılda en az üç defa toplanır. Başkanın çağrısı veya üyelerin en az üçte birinin
yazılı isteği üzerine olağanüstü toplantılar yapılabilir.
Cumhurbaşkanı, Kurul üyeleri arasından dört yıl süreyle bir Başkan seçer. Kanun ve
yönetmelik hükümleriyle Yükseköğretim Genel Kurulu ve Yürütme Kurulu kararlarının
uygulanmasından sorumlu olan Başkan, Kurulu temsil eder, seçimi Kurula verilen akademik
personelin ve diğer kişilerin atamalarını yapar.
Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanı, gerekli gördüğü hallerde, Kurula katılır ve
başkanlık eder.
Yürütme Kurulu, Başkan dahil dokuz kişiden oluşur.Yürütme Kuruluna katılacak olan ve
Genel Kurul üyeleri arasından seçilecek iki başkan vekilinden biri Kurul Başkanınca; diğeri ise
Genel Kurul tarafından seçilir. Genel Kurulca Yürütme Kuruluna katılacak diğer altı üyenin ikisi
6 ıncı maddenin (b) fıkrasının (1) inci bendinde;ikisi aynı fıkranın (2), (3) (…)(2) üncü
bendlerinde; ikisi ise aynı fıkranın (5) inci bendinde belirtilen üyeler arasından seçilir. (Ek:
23/12/1988 – KHK – 351/13 md.) Hakim ve savcı sınıfından olan üye,Yürütme Kurulu üyeliğine
seçilemez.
Başkan,Yükseköğretim Genel Kurulu ile Yürütme Kurulu’na başkanlık eder. Başkanın
yokluğunda,Başkanın görevlendirdiği başkan vekillerinden biri Başkana vekalet eder.
Genel Kurul, Yükseköğretim Kanunu ile kendisine verilen görevlerden,Yükseköğretimin
planlanması, düzenlenmesi, yönetilmesi ve denetlenmesi, yönetmeliklerin hazırlanması,
yükseköğretim üst kuruluşlarıyla,üniversitelerce hazırlanan bütçelerin tetkik ve onaylanması ile
rektörlüklere aday gösterme dışında kalan yetki ve görevlerinden uygun gördüğü bölümleri
Yürütme Kuruluna devredebilir.
—
—————————
(1) (1) Bu fıkrada yeralan “(4)” rakamı, Anayasa Mahkemesinin 14/5/1997 tarih ve E. 1997/21, K.
1997/48 sayılı Kararıyla iptal edilmiş olup, metinden çıkarılmıştır. (Bkz: 2/8/1997-23068)
(2) Bu fıkrada yeralan “ve (4)” bağlacıyla rakamı, Anayasa Mahkemesinin 14/5/1997 tarih ve E.1997/21,
K.1997/48 sayılı kararıyla iptal edilmiş olup, metinden çıkarılmıştır. (Bkz: 2/8/1997-23068)

Yükseköğretim Genel Kurulu’nun toplantı nisabı ondört, Yürütme Kurulu’nun toplantı
nisabı ise altıdır.Genel Kurul ile Yürütme Kurulu’nda kararlar toplantıya katılanların oy çokluğu
ile alınır. Oylamalarda eşitlik olması halinde, Başkanın oyu iki sayılır.
d. Yürütme Kurulu’nun Başkan ve Üyelerinin ücretleri 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununa göre en yüksek Devlet memuruna ödenen aylık (ek gösterge, yan ödeme ve her çeşit
tazminatlar dahil) iki katını geçmemek üzere Bakanlar Kurulu’nca tesbit edilir. Yürütme
Kurulunda görev alanlara ayrıca kamu kurumlarınca ücret ödenmez. Emekli olanların ise emekli
aylıklarının ödenmesine devam olunur. Yürütme Kurulu’nda görev alan kamu personelinin her
türlü özlük hakları saklı kalır ve aylıksız izinli sayılırlar.
Yükseköğretim Genel Kurulunun Yürütme Kurulu dışında kalan üyelerine ödenecek
toplantıya katılma ücreti (huzur hakkı), her toplantı için devlet memur aylıkları kat sayısının
(4000) rakamı ile çarpımı sonucunda bulunacak meblağdır. Ancak, bir yılda onikiden fazla
toplantıya katılma ücreti (huzur hakkı) ödenemez.
e. Yürütme Kurulu üyeleri sürekli görev yaparlar. Kurul Başkanı ve Yürütme Kurulu
üyeleri; kamu yararına çalışan dernek ve kurumlar ile vakıflar ve bunların kurmuş olduğu kurum
ve kuruluşlarda herhangi bir ücret almadan görev yapma ve Bakanlar Kurulunca verilecek geçici
görevler dışında herhangi bir kamu kuruluşunda ve özel kuruluşlarda çalışamazlar.
Bakanlar Kurulunca görevlendirme dışında herhangi bir nedenle bir yıl içinde yıllık izin,
hastalık ve mazeret izinleri hariç bir ay hizmete devam etmeyen Yürütme Kurulu üyeleri
görevlerinden ayrılmış sayılırlar.
f. Yükseköğretim Kurulunun,asli görevleri ile ilişkileri kesilmeyen üyeleri hariç, diğer
üyeleri,seçim ve göreve devamlarında, kanunlarda öngörülen yaş haddine tabi değildirler.
Yükseköğretim Kurulunun görevleri:
Madde 7 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/3 md.)
Yükseköğretim Kurulunun görevleri;
a) Yükseköğretim kurumlarının bu Kanunda belirlenen amaç, hedef ve ilkeler
doğrultusunda kurulması, geliştirilmesi, eğitim – öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve
yükseköğretim alanlarının ihtiyaç duyduğu öğretim elemanlarının yurt içinde ve yurt dışında
yetiştirilmesi için kısa ve uzun vadeli planlar hazırlamak, üniversitelere tahsis edilen kaynakların,
bu plan ve programlar çerçevesinde etkili bir biçimde kullanılmasını gözetim ve denetim altında
bulundurmak,
b) Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler
doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu
sağlamak,
c) Üniversite çalışmalarının en verimli düzeyde sürdürülmesi için büyümenin sınırlarını
tespit etmek ve yaz öğretimi, gece öğretimi, ikili öğretim gibi tedbirler almak,
d) Devlet kalkınma planlarının ilke ve hedefleri doğrultusunda ve yükseköğretim
planlaması çerçevesi içinde;
(1) Yeni üniversite kurulmasına ve gerektiğinde birleştirilmesine ilişkin önerilerini veya
görüşlerini Milli Eğitim Bakanlığına sunmak,
(2) Bir üniversite içinde fakülte, enstitü ve yüksekokul açılmasına, birleştirilmesi veya
kapatılması ile ilgili olarak doğrudan veya üniversitelerden gelecek önerilere dayalı kararlar
almak ve gereği için Milli Eğitim Bakanlığına sunmak,
Yükseköğretim kurumları içinde bölüm, anabilim ve anasanat dalları ile uygulama ve
araştırma merkezi açılması, birleştirilmesi veya kapatılması; konservatuvar, meslek yüksekokulu
veya destek, hazırlık okul veya birimleri kurulması ile ilgili olarak doğrudan veya
üniversitelerden gelecek öneriler üzerine karar vermek,
Eğitim – öğretimin aksaması sonucunu doğuracak olaylar dolayısıyla öğrenime ara
verilmesine veya tekrar başlatılmasına ilişkin olarak üniversitelerden gelecek önerilere göre veya
doğrudan karar verip uygulatmak,
(3) Bakanlıklar tarafından kurulacak yükseköğretim kurumlarının kuruluş, amaç ve
esaslarını inceleyerek görüşlerini ilgili makama sunmak,
e) Yükseköğretim kurumlarında eğitim – öğretim programlarının asgari ders saatlerini ve
sürelerini,öğrencilerin yatay ve dikey geçişleriyle ve yüksekokul mezunlarının bir üst düzeyde
öğrenim yapmalarına ilişkin esasları Üniversitelerarası Kurulun da görüşlerini alarak tespit
etmek,
f) Üniversitelerin ihtiyaçlarını, eğitim – öğretim programlarını,bilim dallarının
niteliklerini, araştırma faaliyetlerini, uygulama alanlarını, bina, araç, gereç ve benzeri imkanlar ve
öğrenci sayılarını ve diğer ilgili hususları dikkate alarak; üniversitelerin profesör, doçent ve
yardımcı doçent kadrolarını dengeli bir oranda tespit etmek,
g) Her yıl üniversitelerin verecekleri faaliyet raporlarını inceleyerek değerlendirmek;
üstün başarı gösterenlerle, yeterli görülmeyenleri tespit etmek ve gerekli önlemleri almak,
h) Üniversitelerin her eğitim – öğretim programına kabul edeceği öğrenci sayısı
önerilerini inceleyerek kapasitelerini tespit etmek; insangücü planlaması, kurumların kapasiteleri
ve öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortaöğretimdeki yönlendirme esaslarını da
dikkate alarak öğrencilerin seçilmesi ve kabul edilmesi ile ilgili esasları tespit etmek,
ı) Yükseköğretim kurumlarında ve bu kurumlara girişte imkan ve fırsat eşitliği
sağlayacak önlemleri almak,
j) Her eğitim – öğretim programında öğrencilerden alınacak harca ait ilgili yükseköğretim
kurumlarının önerilerini inceleyerek karara bağlamak,
k) Yükseköğretim üst kuruluşları ile üniversitelerce hazırlanan bütçeleri tetkik ve
onayladıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığına sunmak,
l) Rektörlerin disiplin işlemlerini kovuşturmak ve karara bağlamak, öğretim
elemanlarından bu Kanunda öngörülen görevleri yerine getirmekte yetersizliği görülenler ile bu
Kanunla belirlenen yükseköğretimin amaç, ana ilkeleri ve öngördüğü düzene aykırı harekette
bulunanları rektörün önerisi üzerine veya doğrudan, normal usulüne göre, yükseköğretim
kurumları ile ilişkilerini kesmek veya denenmek üzere başka bir yükseköğretim kurumuna
atamak,
m) Çeşitli bilim ve sanat alanlarında bilimsel milli komiteler ve çalışma grupları kurmak,
n) Gerektiğinde yeni kurulan veya gelişmekte olan üniversitelere gelişmiş üniversitelerin
eğitim – öğretim ve eleman yetiştirme alanlarında yapacağı katkıyı gerçekleştirmek için gelişmiş
üniversiteleri görevlendirmek ve bu konudaki uygulama esaslarını tespit etmek,
o) Vakıflar tarafından kurulacak yükseköğretim kurumlarının bu Kanun hükümlerine
göre açılması hususundaki görüş ve önerilerini Milli Eğitim Bakanlığına sunmak, bu kurumlara
ilişkin gerekli düzenlemeleri yapmak ve bunları gözetmek, denetlemek,
p) Yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından alınmış ön lisans, lisans ve lisans üstü
diplomaların denkliğini tespit etmek,
r) Bu Kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.
Yükseköğretim Denetleme Kurulu:
Madde 8 –
a. Yükseköğretim Denetleme Kurulu, Yükseköğretim Kurulu adına üniversiteleri, bağlı
birimlerini, öğretim elemanlarını ve bunların faaliyetlerini gözetim ve denetim altında
bulunduran, Yükseköğretim Kuruluna bağlı bir kuruluştur.
b. Kuruluş ve İşleyişi:
Yükseköğretim Denetleme Kurulu:
(1) Yükseköğretim Kurulu tarafından önerilecek beş profesör üyeden,
(2) Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay tarafından gösterilecek üçer aday arasından
Yükseköğretim Kurulu tarafından seçilip önerilecek birer üyeden,
(3) Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca seçilecek birer üyeden,
oluşur.
Bu suretle tespit edilen Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerinin atanmaları, cari
usullere göre yapılır.
Yükseköğretim Denetleme Kurul Başkanı, bu kurul üyeleri arasından Yükseköğretim
Kurulu Başkanı tarafından atanır.
Genelkurmay Başkanlığınca seçilen üyenin görev süresi iki, diğerlerinin ise altı yıldır.
Genelkurmay Başkanlığınca seçilen üye, diğer özlük hakları saklı kalmak kaydı ile maaşsız izinli
sayılır. Diğer üyelerin kurumları ile ilişikleri kesilir, Kurul üyelerinin yaş haddi öğretim
üyelerinde olduğu gibidir.
Genelkurmay Başkanlığınca seçilenin dışındaki üyelerin üçte biri her iki yılda bir
yenilenir. Süreleri sona eren üyelerin yeniden seçilmeleri mümkündür. Herhangi bir nedenle
üyeliğin normal süreden önce sona ermesi halinde, eski üyenin kalan süresini tamamlamak üzere
aynı statüde yenisi seçilir.
Kurul üyelerinin ücretleri, Yükseköğretim Kurulu üyelerine ödenen ücreti geçmeyecek
şekilde Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Emekli olarak seçilenlerin emekli maaşlarının
ödenmesine devam edilir.
Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyeleri, Bakanlar Kurulu ve Yükseköğretim Kurulu
tarafından verilen istisnai geçici görevler dışında hiç bir kamu kuruluşu veya özel kuruluşta
ücretli ve ücretsiz çalışamazlar.Üyelerden geçici görevlendirme dışında herhangi bir nedenle bir
yıl içinde, yıllık izin hariç, toplam üç ay hizmete devam etmeyenler kuruldan ayrılmış sayılır.
(Ek: 17/8/1983 – 2880/4 md.) Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerinden görev
süreleri sona ereceklerin yerine seçimler Eylül ayında yapılır ve atanan üyeler seçimi izleyen
Ocak ayı başında göreve başlarlar.
Yükseköğretim Denetleme Kurulunun görevleri:
Madde 9 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/5 md.)
Yükseköğretim Denetleme Kurulunun görevleri;
a) Yükseköğretim kurumlarında, eğitim – öğretim ve diğer faaliyetlerin bu Kanunda
belirtilen amaca ve ana ilkelere uygunluğunu Yükseköğretim Kurulunca hazırlanacak esaslara
göre ve onun adına denetlemek,
b) Yükseköğretim Kurulu Başkanı tarafından bu Kanunun 53 üncü maddesine göre
istenen soruşturmaları yapmak,
c) Yükseköğretim Kurulu tarafından bu Kanuna göre verilecek diğer görevleri yapmaktır.
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi:
Madde 10 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/6 md.)
Kuruluş, işleyiş ve görevleri:
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslar
çerçevesinde yükseköğretim kurumlarına öğrenci alınması amacıyla sınavları hazırlayan ve
yapan,öğrenci isteklerini de gözönünde tutarak Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslara
göre değerlendiren,öğrenci adaylarının yükseköğretim kurumlarına yerleştirilmesini sağlayan ve
bu faaliyetlerle ilgili araştırmaları ve diğer hizmetleri yapan Yükseköğretim Kuruluna bağlı bir
kuruluştur.
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, yükseköğretim kurumlarının isteği üzerine
yükseköğretim kurumlarına anket, doçentlik sınavları dahil her düzeyde sınav ve değerlendirme
ile öğrenci kayıt işlemlerini ve Yükseköğretim Kurulunca verilecek diğer işleri yapar.
(Değişik: 21/2/2001 – 4629/4 md.) Merkez, bu hizmetleri ücret veya bedel karşılığı
yapar. Toplanan ücret veya bedeller Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme
Merkezinde oluşturulan döner sermaye işletmesinde toplanır.
(Ek: 21/2/2001 – 4629/4 md.) Döner sermaye işletmesinin ilk sermayesi bir trilyon
liradır. Döner sermayeden elde edilen gelir fazlası her yılın sonunda döner sermaye işletmesinin
sermayesine eklenebileceği gibi ertesi yılın döner sermaye gelirine de eklenebilir.
(Ek: 21/2/2001 – 4629/4 md.) Döner sermaye işletmesi, 1050 sayılı Muhasebi Umumiye
ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi değildir.
(Ek: 21/2/2001 – 4629/4 md.) Döner sermaye faaliyetlerinin gerektirdiği giderler ile
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi için gerekli her türlü harcamalar döner sermayeden
yapılır. Döner sermaye işletmesinin faaliyet alanı, çalışma usul ve esasları, muhasebe usulleri ve
diğer mali hususlar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulu tarafından
çıkarılacak bir yönetmelik ile düzenlenir,
(Ek: 21/2/2001 – 4629/4 md.) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezinde görevli
personele (işçiler hariç) Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine ÖSYM Başkanı tarafından
personelin kurum çalışmalarına katkısı, sorumluluğu, kadro unvanı ve derecesi gibi kriterlere
göre belirlenecek miktarda aylık maktu fazla mesai ücreti döner sermaye gelirlerinden ödenebilir.
Üniversitelerarası Kurul:
Madde 11 –
a. Kuruluş ve işleyişi: Üniversitelerarası Kurul, üniversite rektörleri, Genelkurmay
Başkanlığının Silahlı Kuvvetlerden dört yıl için seçeceği bir profesör ile her üniversite
senatosunun o üniversiteden dört yıl için seçeceği birer profesörden oluşur.
Rektörler, Üniversitelerarası Kurula, bir yıl süre ile,üniversitelerin Cumhuriyet
dönemindeki kuruluş tarihlerine göre, sıra ile, başkanlık yaparlar.
Kurul, çalışmalarını kolaylaştırmak ve üniversitelerarasında ve uluslararası
yükseköğretim kurumları ile işbirliğini düzenlemek amacı ile sürekli ve geçici birimler ve
komisyonlar kurabilir. Bu birim ve komisyonların teşkil ve çalışma esasları Üniversitelerarası
Kurulca belirlenir.
Kurul, en az yılda iki defa, aksi kararlaştırılmadıkça başkanın bağlı olduğu üniversitenin
bulunduğu şehirde toplanır ve kurul gündemi önceden Milli Eğitim Bakanlığına, Yükseköğretim
Kuruluna ve kurul üyelerine gönderilir.
Milli Eğitim Bakanı ve Yükseköğretim Kurul Başkanı gerekli gördüğü hallerde Kurulun
toplantılarına katılabilir.
b. Görevleri
Üniversitelerarası Kurul akademik bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar:
(1) Yükseköğretim planlaması çerçevesinde,üniversitelerin eğitim – öğretim, bilimsel
araştırma ve yayım faaliyetlerini koordine etmek, uygulamaları değerlendirmek, Yükseköğretim
Kuruluna ve üniversitelere önerilerde bulunmak,
(2) Teşkilat ve kadro yönünden ve Yükseköğretim Kurulu kararları doğrultusunda
üniversitelerin öğretim üyesi ihtiyacını karşılayacak önlemleri teklif etmek,
(3) Üniversitelerin tümünü ilgilendiren eğitim – öğretim,bilimsel araştırma ve yayım
faaliyetleri ile ilgili yönetmelikleri hazırlamak veya görüş bildirmek,
(4) Aynı veya benzer nitelikteki fakültelerin ya da üniversitelere veya fakültelere bağlı
diğer yükseköğretim kurumlarının eğitim – öğretimine ilişkinilkeler ve süreler arasında uyum
sağlamak,
(5) Doktora ile ilgili esasları tespit etmek ve yurt dışında yapılan doktoraları, doçentlik ve
profesörlük ünvanlarını değerlendirmek,
(6) Doçentlik sınavlarını düzenlemek ve ilgili yönetmelik gereğince doçent adaylarının
yayın ve araştırmalarının değerlendirilmesi ve doçentlik sınavı ile ilgili esasları tespit etmek ve
jürileri seçmek,
(7) Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yükseköğretim Kurumları (1)
Yükseköğretim Kurumlarının görevleri:
Madde 12 – Bu kanundaki amaç ve ana ilkelere uygun olarak yükseköğretim
kurumlarının görevleri;
a.Çağdaş uygarlık ve eğitim – öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde, toplumun
ihtiyaçları ve kalkınma planları ilke ve hedeflerine uygun ve ortaöğretime dayalı çeşitli
düzeylerde eğitim – öğretim, bilimsel araştırma, yayım ve danışmanlık yapmak,

——————————
(1) Vakıfların yükseköğretim kurumları kurabilmelerine, bu kurumların işleyişine, görev, yetki ve
sorumluluklarına dair esaslarla ilgili olarak ek 2 – 15 inci maddelere bakınız.

b. Kendi ihtisas gücü ve maddi kaynaklarını rasyonel, verimli ve ekonomik şekilde
kullanarak, milli eğitim politikası ve kalkınma planları ilke ve hedefleri ile Yükseköğretim
Kurulu tarafından yapılan plan ve programlar doğrultusunda, ülkenin ihtiyacı olan dallarda ve
sayıda insangücü yetiştirmek,
c. Türk toplumunun yaşam düzeyini yükseltici ve kamu oyunu aydınlatıcı bilim verilerini
söz, yazı ve diğer araçlarla yaymak,
d. Örgün, yaygın, sürekli ve açık eğitim yoluyla toplumun özellikle sanayileşme ve
tarımda modernleşme alanlarında eğitilmesini sağlamak,
e. Ülkenin bilimsel, kültürel, sosyal ve ekonomik yönlerden ilerlemesini ve gelişmesini
ilgilendiren sorunlarını, diğer kuruluşlarla işbirliği yaparak, kamu kuruluşlarına önerilerde
bulunmak suretiyle öğretim ve araştırma konusu yapmak, sonuçlarını toplumun yararına sunmak
ve kamu kuruluşlarınca istenecek inceleme ve araştırmaları sonuçlandırarak düşüncelerini ve
önerilerini bildirmek,
f. Eğitim – öğretim ve seferberliği içinde, örgün, yaygın, sürekli ve açık eğitim hizmetini
üstlenen kurumlara katkıda bulunacak önlemleri almak,
g. Yörelerindeki tarım ve sanayinin gelişmesine ve ihtiyaçlarına uygun meslek
elemanlarının yetişmesine ve bilgilerinin gelişmesine katkıda bulunmak, sanayi, tarım ve sağlık
hizmetleri ile diğer hizmetlerde modernleşmeyi, üretimde artışı sağlayacak çalışma ve programlar
yapmak, uygulamak ve yapılanlara katılmak, bununla ilgili kurumlarla işbirliği yapmak ve çevre
sorunlarına çözüm getirici önerilerde bulunmak,
h. Eğitim teknolojisini üretmek, geliştirmek, kullanmak, yaygınlaştırmak,
ı. Yükseköğretimin uygulamalı yapılmasına ait eğitim – öğretim esaslarını geliştirmek,
döner sermaye işletmelerini kurmak, verimli çalıştırmak ve bu faaliyetlerin geliştirilmesine
ilişkin gerekli düzenlemeleri yapmaktır.

Üniversite Organları
Rektör:
Madde 13 –
a) (Değişik birinci paragraf: 1/7/1992 – 3826/1 md.) Devlet Üniversitelerinde rektör,
profesör akademik unvanına sahip kişiler arasından görevdeki rektörün çağrısı ile toplanacak
üniversite öğretim üyeleri tarafından seçilecek adaylar arasından Cumhurbaşkanınca atanır.
Rektörün görev süresi 4 yıldır. Süresi sona erenler aynı yöntemle yeniden atanabilirler. Ancak iki
dönemden fazla rektörlük yapılamaz. Rektör, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü
tüzelkişiliğini temsil eder. Rektör adayı seçimleri gizli oyla yapılır. Oy veren her öğretim üyesi
oy pusulasına yalnız bir isim yazabilir. Birinci toplantıda öğretim üyelerinin en az yarısının hazır
bulunması şarttır. Bu sağlanamadığı takdirde toplantı 48 saat ertelenir ve nisap aranmaksızın
seçime geçilir. Bu toplantıda en çok oy alan 6 kişi aday olarak seçilmiş sayılır, bunlardan
Yükseköğretim Kurulunun seçeceği 3 kişi atanmak üzere Cumhurbaşkanına sunulur. Vakıflarca
kurulan üniversitelerde rektör adaylarının seçimi ve rektörün atanması ilgili mütevelli heyet
tarafından yapılır.
Rektörlerin yaş haddi 67 yaştır. Ancak rektör olarak atanmış olanlarda görev süreleri
bitinceye kadar yaş haddi aranmaz.
Rektör, çalışmalarında kendisine yardım etmek üzere, üniversitenin aylıklı profesörleri
arasından en çok üç kişiyi rektör yardımcısı olarak seçer. (Ek: 2 /1/1990 – KHK – 398/1 md.;
Aynen Kabul: 7/3/1990 – 3614/1 md.) Ancak, merkezi açıköğretim yapmakla görevli
üniversitelerde, gerekli hallerde rektör tarafından beş rektör yardımcısı seçilebilir.
Rektör yardımcıları, rektör tarafından beş yıl için atanır.
Rektör, görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından birisini yerine vekil bırakır.
Rektör görevi başından iki haftadan fazla uzaklaştığında Yükseköğretim Kuruluna bilgi verir.
Göreve vekalet altı aydan fazla sürerse yeni bir rektör atanır.
b) Görev, yetki ve sorumlulukları:
(1) Üniversite kurullarına başkanlık etmek, yükseköğretim üst kuruluşlarının kararlarını
uygulamak, üniversite kurullarının önerilerini inceleyerek karara bağlamak ve üniversiteye bağlı
kuruluşlar arasında düzenli çalışmayı sağlamak,
(2) Her eğitim – öğretim yılı sonunda ve gerektiğinde üniversitenin eğitim öğretim,
bilimsel araştırma ve yayım faaliyetleri hakkında Üniversitelerarası Kurula bilgi vermek,
(3) Üniversitenin yatırım programlarını, bütçesini ve kadro ihtiyaçlarını, bağlı
birimlerinin ve üniversite yönetim kurulu ile senatonun görüş ve önerilerini aldıktan sonra
hazırlamak ve Yükseköğretim Kuruluna sunmak,
(4) Gerekli gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde görevli öğretim
elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni görevler vermek,
(5) Üniversitenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim
görevini yapmak,
(6) Bu kanun ile kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.
Üniversitenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde
kullanılmasında ve geliştirilmesinde, öğrencilere gerekli sosyal hizmetlerin sağlanmasında,
gerektiği zaman güvenlik önlemlerinin alınmasında, eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve
yayım faaliyetlerinin devlet kalkınma plan, ilke ve hedefleri doğrultusunda planlanıp
yürütülmesinde, bilimsel ve idari gözetim ve denetimin yapılmasında ve bu görevlerin alt
birimlere aktarılmasında, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında birinci
derecede yetkili ve sorumludur.
Senato:
Madde 14 –
a. Kuruluş ve işleyişi: Senato,rektörün başkanlığında, rektör yardımcıları, dekanlar ve her
fakülteden fakülte kurullarınca üç yıl için seçilecek birer öğretim üyesi ile rektörlüğe bağlı enstitü
ve yüksekokul müdürlerinden teşekkül eder.
Senato, her eğitim – öğretim yılı başında ve sonunda olmak üzere yılda en az iki defa
toplanır.
Rektör gerekli gördüğü hallerde senatoyu toplantıya çağırır.
b. Görevleri: Senato,üniversitenin akademik organı olup aşağıdaki görevleri yapar:
(1) Üniversitenin eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerinin esasları
hakkında karar almak,
(2) Üniversitenin bütününü ilgilendiren kanun ve yönetmelik taslaklarını hazırlamak veya
görüş bildirmek,
(3) Rektörün onayından sonra Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girecek olan
üniversite veya üniversitenin birimleri ile ilgili yönetmelikleri hazırlamak,
(4) Üniversitenin yıllık eğitim – öğretim programını ve takvimini inceleyerek karara
bağlamak,
(5) Bir sınava bağlı olmayan fahri akademik ünvanlar vermek ve fakülte kurullarının bu
konudaki önerilerini karara bağlamak,
(6) Fakülte kurulları ile rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokul kurullarının kararlarına
yapılacak itirazları inceleyerek karara bağlamak,
(7) Üniversite yönetim kuruluna üye seçmek,
(8) Bu kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.
Üniversite Yönetim Kurulu:
Madde 15 –
a. Kuruluş ve işleyişi: Üniversite yönetim kurulu; rektörün başkanlığında dekanlardan,
üniversiteye bağlı değişik öğretim birim ve alanlarını temsil edecek şekilde senatoca dört yıl için
seçilecek üç profesörden oluşur.
Rektör gerektiğinde yönetim kurulunu toplantıya çağırır.
Rektör yardımcıları oy hakkı olmaksızın yönetim kurulu toplantılarına katılabilirler.
b. Görevleri: Üniversite yönetim kurulu idari faaliyetlerde rektöre yardımcı bir organ
olup aşağıdaki görevleri yapar:
(1) Yükseköğretim üst kuruluşları ile senato kararlarının uygulanmasında, belirlenen plan
ve programlar doğrultusunda rektöre yardım etmek,
(2) Faaliyet plan ve programlarının uygulanmasını sağlamak; üniversiteye bağlı
birimlerin önerilerini dikkate alarak yatırım programını, bütçe tasarısı taslağını incelemek ve
kendi önerileri ile birlikte rektörlüğe sunmak,
(3) Üniversite yönetimi ile ilgili rektörün getireceği konularda karar almak,
(4) Fakülte, enstitü ve yüksekokul yönetim kurullarının kararlarına yapılacak itirazları
inceleyerek kesin karara bağlamak,
(5) Bu kanun ile verilen diğer görevleri yapmaktır.
Fakülte Organları
Dekan:
Madde 16 –
a. (Değişik: 14/4/1982 – 2653/2 md.) Atanması: Fakültenin ve birimlerinin temsilcisi
olan dekan, rektörün önereceği, üniversite içinden veya dışından üç profesör arasından
Yükseköğretim Kurulunca üç yıl süre ile seçilir ve normal usul ile atanır. Süresi biten dekan
yeniden atanabilir.
Dekan kendisine çalışmalarında yardımcı olmak üzere fakültenin aylıklı öğretim üyeleri
arasından en çok iki kişiyi dekan yardımcısı olarak seçer. (Ek: 2/1/1990 – KHK – 398/2 md.;
Değiştirilerek Kabul: 7/3/1990 – 3614/2 md.) Ancak merkezi açıköğretim yapmakla görevli
üniversitelerde,gerekli hallerde açıköğretim yapmakla görevli fakültenin dekanı tarafından dört
dekan yardımcısı seçilebilir.
Dekan yardımcıları, dekanca en çok üç yıl için atanır.
Dekana, görevi başında olmadığı zaman yardımcılarından biri vekalet eder. Göreve
vekalet altı aydan fazla sürerse yeni bir dekan atanır.
b. Görev, yetki ve sorumlulukları:
(1) Fakülte kurullarına başkanlık etmek, fakülte kurullarının kararlarını uygulamak ve
fakülte birimleri arasında düzenli çalışmayı sağlamak,
(2) Her öğretim yılı sonunda ve istendiğinde fakültenin genel durumu ve işleyişi
hakkında rektöre rapor vermek,
(3) Fakültenin ödenek ve kadro ihtiyaçlarını gerekçesi ile birlikte rektörlüğe bildirmek,
fakülte bütçesi ile ilgili öneriyi fakülte yönetim kurulunun da görüşünü aldıktan sonra rektörlüğe
sunmak,
(4) Fakültenin birimleri ve her düzeydeki personeli üzerinde genel gözetim ve denetim
görevini yapmak,
(5) Bu kanun ile kendisine verilen diğer görevleri yapmaktır.
Fakültenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde
kullanılmasında ve geliştirilmesinde gerektiği zaman güvenlik önlemlerinin alınmasında,
öğrencilere gerekli sosyal hizmetlerin sağlanmasında, eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve
yayını faaliyetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesinde, bütün faaliyetlerin gözetim ve
denetiminin yapılmasında, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında rektöre karşı
birinci derecede sorumludur.
Fakülte Kurulu:
Madde 17 –
a. Kuruluş ve işleyişi: Fakülte kurulu,dekanın başkanlığında fakülteye bağlı bölümlerin
başkanları ile varsa fakülteye bağlı enstitü ve yüksekokul müdürlerinden ve üç yıl için
fakültedeki profesörlerin kendi aralarından seçecekleri üç, doçentlerin kendi aralarından
seçecekleri iki, yardımcı doçentlerin kendi aralarından seçecekleri bir öğretim üyesinden oluşur.
Fakülte kurulu normal olarak her yarı yıl başında ve sonunda toplanır.
Dekan gerekli gördüğü hallerde fakülte kurulunu toplantıya çağırır.
b. Görevleri: Fakülte kurulu akademik bir organ olup aşağıdaki görevleri yapar:
(1) Fakültenin, eğitim – öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetleri ve bu
faaliyetlerle ilgili esasları, plan, program ve eğitim – öğretim takvimini kararlaştırmak,
(2) Fakülte yönetim kuruluna üye seçmek,
(3) Bu kanunla verilen diğer görevleri yapmaktır.
Fakülte Yönetim Kurulu:
Madde 18 –
a. Kuruluş ve işleyişi: Fakülte yönetim kurulu, dekanın başkanlığında fakülte kurulunun
üç yıl için seçeceği üç profesör, iki doçent ve bir yardımcı doçentten oluşur.
Fakülte yönetim kurulu dekanın çağırısı üzerine toplanır.
Yönetim kurulu gerekli gördüğü hallerde geçici çalışma grupları, eğitim – öğretim
koordinatörlükleri kurabilir ve bunların görevlerini düzenler.
b. Görevleri: Fakülte yönetim kurulu, idari faaliyetlerde dekana yardımcı bir organ olup
aşağıdaki görevleri yapar:
(1) Fakülte kurulunun kararları ile tespit ettiği esasların uygulanmasında dekana yardım
etmek,
(2) Fakültenin eğitim – öğretim, plan ve programları ile takvimin uygulanmasını
sağlamak,
(3) Fakültenin yatırım, program ve bütçe tasarısını hazırlamak,
(4) Dekanın fakülte yönetimi ile ilgili getireceği bütün işlerde karar almak,
(5) Öğrencilerin kabulü, ders intibakları ve çıkarılmaları ile eğitim – öğretim ve sınavlara
ait işlemleri hakkında karar vermek,
(6) Bu kanunla verilen diğer görevleri yapmaktır.
Enstitüler
Organlar:
Madde 19 –
a. Enstitünün organları, enstitü müdürü, enstitü kurulu ve enstitü yönetim kuruludur.
b. Enstitü müdürü, üç yıl için ilgili fakülte dekanının önerisi üzerine rektör tarafından
atanır. Rektörlüğe bağlı enstitülerde bu atama doğrudan rektör tarafından yapılır. Süresi biten
müdür tekrar atanabilir.
Müdürün, enstitüde görevli aylıklı öğretim elemanları arasından üç yıl için atayacağı en
çok iki yardımcısı bulunur.
Müdüre vekalet etme veya müdürlüğün boşalması hallerinde yapılacak işlem, dekanlarda
olduğu gibidir.
Enstitü müdürü, bu kanun ile dekanlara verilmiş olan görevleri enstitü bakımından yerine
getirir.
c. Enstitü kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve enstitüyü oluşturan ana
bilim dalı başkanlarından oluşur.
d. Enstitü yönetim kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları, müdürce
gösterilecek altı aday arasından enstitü kurulu tarafından üç yıl için seçilecek üç öğretim
üyesinden oluşur.
e. Enstitü kurulu ve enstitü yönetim kurulu, bu kanunla fakülte kurulu ve fakülte yönetim
kuruluna verilmiş görevleri enstitü bakımından yerine getirirler.
Yüksekokullar
Organlar:
Madde 20 –
a. Yüksekokulların organları, yüksekokul müdürü, yüksekokul kurulu ve yüksekokul
yönetim kuruludur.
b. Yüksekokul müdürü, üç yıl için ilgili fakülte dekanının önerisi üzerine rektör
tarafından atanır. Rektörlüğe bağlı yüksekokullarda bu atama doğrudan rektör tarafından yapılır.
Süresi biten müdür tekrar atanabilir.
Müdürün okulda görevli aylıklı öğretim elemanları arasından üç yıl için atayacağı en çok
iki yardımcısı bulunur.
Müdüre vekalet etme veya müdürlüğün boşalması hallerinde yapılacak işlem, dekanlarda
olduğu gibidir.
Yüksekokul müdürü, bu kanun ile dekanlara verilmiş olan görevleri yüksekokul
bakımından yerine getirir.
c. Yüksek okul kurulu, müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ve okulu oluşturan
bölüm veya ana bilim dalı başkanlarından oluşur.
d. Yüksekokul yönetim kurulu; müdürün başkanlığında, müdür yardımcıları ile müdürce
gösterilecek altı aday arasından yüksekokul kurulu tarafından üç yıl için seçilecek üç öğretim
üyesinden oluşur.
e. Yüksekokul kurulu ve yüksekokul yönetim kurulu, bu kanunla fakülte kurulu ve
fakülte yönetim kuruluna verilmiş görevleri yüksekokul bakımından yerine getirirler.
Bölüm:
Madde 21 – Bir fakülte ya da yüksekokulda, aynı veya benzer nitelikte eğitim – öğretim
yapan birden fazla bölüm bulunamaz.
Bölüm, bölüm başkanı tarafından yönetilir.
Bölüm başkanı; bölümün aylıklı profesörleri, bulunmadığı takdirde doçentleri, doçent de
bulunmadığı takdirde yardımcı doçentler arasından fakültelerde dekanca, fakülteye bağlı
yüksekokullarda müdürün önerisi üzerine dekanca, rektörlüğe bağlı yüksekokullarda müdürün
önerisi üzerine rektörce üç yıl için atanır. Süresi biten başkan tekrar atanabilir.
Bölüm başkanı, görevi başında bulunamayacağı süreler için öğretim üyelerinden birini
vekil olarak bırakır.
Herhangi bir nedenle altı aydan fazla ayrılmalarda, kalan süreyi tamamlamak üzere aynı
yöntemle yeni bir bölüm başkanı atanır.
Bölüm başkanı, bölümün her düzeyde eğitim – öğretim ve araştırmalarından ve bölüme
ait her türlü faaliyetin düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesinden sorumludur.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Öğretim Elemanları
Öğretim üyelerinin görevleri:
Madde 22 –
a. Yükseköğretim kurumlarında ve bu kanundaki amaç ve ilkelere uygun biçimde
önlisans, lisans ve lisansüstü düzeylerde eğitim – öğretim ve uygulamalı çalışmalar yapmak ve
yaptırmak, proje hazırlıklarını ve seminerleri yönetmek,
b. Yükseköğretim kurumlarında, bilimsel araştırmalar ve yayımlar yapmak,
c. İlgili birim başkanlığınca düzenlenecek programa göre, belirli günlerde öğrencileri
kabul ederek, onlara gerekli konularda yardım etmek, bu kanundaki amaç ve ana ilkeler
doğrultusunda yol göstermek ve rehberlik etmek,
d. Yetkili organlarca verilecek görevleri yerine getirmek,
e. Bu kanunla verilen diğer görevleri yapmaktır.
Yardımcı Doçentliğe atama:
Madde 23 –
a. Bir üniversite biriminde açık bulunan yardımcı doçentlik, isteklilerin başvurması için
rektörlükçe ilan edilir. Fakültelerde ve fakültelere bağlı kuruluşlarda dekan, rektörlüğe bağlı
enstitü ve yüksekokullarda müdürler; biri o birimin yöneticisi, biri de o üniversite dışından olmak
üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa
isterler. Dekan veya ilgili müdür kendi yönetim kurullarının görüşünü de aldıktan sonra
önerilerini rektöre sunar. Atama, rektör tarafından yapılır.
(Değişik: 12/8/1986 – KHK 260/1 md.) Yardımcı doçentler bir üniversitede her
seferinde ikişer veya üçer yıllık süreler için en çok 12 yıla kadar atanabilirler. Her atama süresi
sonunda görev kendiliğinden sona erer.
b. Yardımcı doçentliğe atanmada aranacak şartlar:
(1) Doktora veya tıpta uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine
Yükseköğretim Kurulunca tespit edilecek belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak,
(2) Fakülte, enstitü veya yüksekokul yönetim kurullarınca, biri o dilin öğretim üyesi
olmak üzere seçilecek üç kişilik bir jüri tarafından; sınava girenin kendi bilim alanında
Türkçeden yabancı dile, yabancı dilden Türkçeye 150 – 200 kelimelik bir çeviriyi kapsayan
yabancı dil sınavını başarmak.
c. (Mülga: 12/8/1986 – KHK 260/7 md.)
Doçentlik sınavı:
Madde 24 –
a. Doçentlik sınavı, Üniversitelerarası Kurulca yılda bir kere açılır.
Aşağıdaki şartları haiz adaylar, Üniversitelerarası Kurulun tespit edeceği tarihe kadar,
Üniversitelerarası Kurula gerekli belge ve yayınlar ile birlikte başlıca bilim dalı ile uzmanlık ve
araştırma konularını da bildirerek başvururlar. Üniversitelerarası Kurul bilim konularını da
dikkate alarak Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atama Yönetmeliğine göre üç veya beş kişilik
bir jüri tespit eder. Bu jüri eserleri inceleyip, adayı sözlü veya gerektiğinde ayrıca pratik ve
uygulamalı sınava tabi tutar ve bir raporla, başarılı olanlara, ilgili konuyu ve bilim dalını
kapsayan bilim alanının doçentlik yetkisini verir.
b) (Değişik: 17/8/1983 – 2880/9 md.) Doçentlik sınavına katılabilmek için:
(1) Bir lisans diploması aldıktan sonra, doktora veya tıpta uzmanlık ünvanını veya
Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilen belli sanat
dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak,
(2) Orijinal bilimsel araştırma ve yayınlar yapmış olmak,
(3) (Değişik : 22/6/2000 – 4584/1 md.) Üniversitelerarası Kurulca merkezi sistemle
hazırlanacak (sosyal, fen, sağlık gibi kendi alanlarındaki) bir yabancı dil imtihanını başarmış
olmak,
Gerekir.
Yukarıdaki (3) üncü bent gereğince yapılacak yabancı dil sınavının, adayın bilim dalı ile
ilgili olması şartı aranmaz. Bilim alanı bir yabancı dille ilgili olanlar bu sınavı başka bir yabancı
dilde vermek zorundadırlar.
Doçentliğe atama:
Madde 25 –
a) (Değişik: 17/8/1983 – 2880/10 md.) Bir üniversite biriminde açık bulunan doçentlik
kadrosu, rektörlükçe, isteklilerin başvurması için kadroların devamlı veya kısmi statüleri
belirtilerek ilan edilir. Müracaat eden adayların durumlarını incelemek üzere rektör tarafından
varsa biri ilgili birim yöneticisi, en az biri de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör tespit
edilir. Bu profesörler, adaylar hakkında ayrı ayrı mütalaalarını rektöre bildirirler. Rektör, bu
mütalaalara dayanarak, üniversite yönetim kurulunun görüşünü de aldıktan sonra atamayı yapar.
b. Doçentliğe atamada aşağıdaki şartlar aranır:
(1) Doçentlik unvanını almış olmak,
(2) (Mülga: 12/8/1986 – KHK 260/7 md.)
Profesörlüğe yükselme ve atama:
Madde 26 –
a. Profesörlüğe yükseltilmede;
(1) (Değişik: 17/8/1983 – 2880/11 md.) Doçentlik unvanını aldıktan sonra en az beş yıl,
açık bulunan profesörlük kadrosu ile ilgili bilim alanında çalışmış olmak,
(2) İlgili bilim alanında uygulamaya yönelik çalışmalar ve uluslararası düzeyde orijinal
yayınlar yapmış olmak,
(3) Bir profesörlük kadrosuna atanmış olmak,
Gerekir.
Yukarıda (2) nci bentteki yayınlardan birisi başlıca araştırma eseri olarak belirtilir.
b. (Değişik : 29/5/1991 – 3747/3 md.) Profesörlük kadrosuna atama,
(1) Açık profesörlük kadrosuna yukarıdaki şartları haiz doçentlerle, başka üniversitelerde
en az 2 yıl hizmet etmiş profesörler atanabilirler.
(2) Üniversitelerde veya yüksek teknoloji enstitülerinde profesörlük kadroları
boşaldığında, rektörler boşalan kadroları ve o kadro ile ilgili olarak adaylarda aranacak nitelikleri,
kadronun devamlı veya kısmi statüde olduğunu da belirterek ilan ederler.
(3) Profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel niteliklerini tespit
etmek için üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca en az üçü başka
üniversitelerden veya yüksek teknoloji enstitülerinden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim
alanıyla ilgili en az beş profesör seçilir. Bu profesörler her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer
rapor yazarlar ve kadroya atanacak birden fazla aday varsa tercihlerini bildirirler. Üniversite veya
yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun bu raporları gözönünde tutarak alacağı karar
üzerine, rektör atamayı yapar.
Yabancı ülkelerde alınan doçentlik ünvanı:
Madde 27 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/12 md.)
Doktora veya tıpta uzmanlık unvanını kazandıktan veya sanat dallarında belirli süre
çalıştıktan sonra yabancı ülkelerde doçentlik unvanını veya yetkisini almış olanlardan, en az iki
yıl bu unvan ve yetki ile yabancı ülkelerdeki öğretim ve araştırma kurumlarında çalışmış
olanların bu unvanlarının Türkiye’de geçerli sayılması Üniversitelerarası Kurul kararıyla olur.
Bunun için başvuran adayın çalıştığı yabancı ülkelerdeki yükseköğretim kurumunun,Türk
yükseköğretim kurumu düzeyinde olduğunun Üniversitelerarası Kurulca belirlenmesi gerekir.
Yabancı ülkelerde alınan profesörlük ünvanı:
Madde 28 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/13 md.)
Doktora veya tıpta uzmanlık unvanını kazandıktan veya sanat dallarında belirli süre
çalıştıktan sonra yabancı ülkelerde profesörlük unvanını veya yetkisini almış olanlardan en az iki
yıl bu unvan ve yetki ile yabancı ülkelerde öğretim ve araştırma kurumlarında çalışmış olanların
bu unvanlarının Türkiye’de geçerli sayılması Üniversitelerarası Kurul kararıyla olur. Bunun için
başvuran adayın çalıştığı yabancı ülkelerdeki yükseköğretim kurumunun, Türk yükseköğretim
kurumu düzeyinde olduğunun Üniversitelerarası Kurulca belirlenmesi gerekir.
Unvanların korunması:
Madde 29 – Öğretim üyeleri, bu kanunda yazılı hükümler dışında kazanmış oldukları
akademik unvanlardan yoksun bırakılamazlar.
Başka bir işe geçmek,emekli olmak veya çekilmek ya da işten çekilmiş sayılmak yoluyla
öğretim görevinden ayrılanlar, akademik unvanlarını taşıyabilirler. Ancak profesörlük, doçentlik
veya yardımcı doçentlik unvanlarını kazananlar her unvan dönemi içinde yükseköğretim
kurumlarında fiilen iki yıl görev yapmadıkları takdirde yükseköğretim kurumları dışındaki
çalışmalarında bu unvanı kullanamazlar.
Emeklilik yaş haddi:
Madde 30 – Öğretim üyelerinin görevleri ile ilişkilerinin kesilmesini gerektiren yaş
haddi 67 yaşını doldurdukları tarihtir.
Öğretim görevlileri:
Madde 31 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/14 md.)
Öğretim görevlileri; üniversitelerde ve bağlı birimlerinde bu Kanun uyarınca atanmış
öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen
konularının eğitim – öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve
eserleri ile tananmış kişiler, süreli veya ders saati ücreti ile görevlendirilebilirler. Öğretim
görevlileri, ilgili yönetim kurullarının görüşleri alınarak fakültelerde dekanların, rektörlüğe bağlı
bölümlerde bölüm başkanlarının önerileri üzerine ve rektörün onayı ile öğretim üyesi, öğretim
üye yardımcısı ve öğretim görevlisi kadrolarına atanabilirler veya kadro şartı aranmaksızın ders
saati ücreti veya sözleşmeli olarak istihdam edilebilirler. Öğretim üyesi kadrolarına öğretim
görevlileri en çok iki yıl süre ile atanabilirler; bu süre sonunda işgal ettikleri kadroya başvuran
öğretim üyesi bulunmadığı ve görevlerine devamda yarar görüldüğü takdirde aynı usulle yeniden
atanabilirler. Atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer. Bunların yeniden
atanmaları mümkündür. Bu takdirde ilk atama usulü uygulanır. Konservatuvarlar ile meslek
yüksekokullarına gerektiğinde sürekli olarak öğretim görevlisi atanabilir.
Okutmanlar:
Madde 32 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/15 md.)
Okutmanlar, ilgili kurumların görüşü alınarak fakültelerde ve fakülteye bağlı birimlerde
dekanların, rektörlüğe bağlı enstitü veya yüksekokullarda müdürün önerisi ve rektörün onayı ile
süreli veya sürekli olarak atanırlar; atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer.
Bunların yeniden atanmaları mümkündür. Bu takdirde ilk atama usulü uygulanır.
Öğretim Yardımcıları (1)
Araştırma görevlileri, uzman, çevirici ve eğitim – öğretim planlamacıları:
Madde 33 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/16 md.)
a) (Değişik: 12/8/1986 – KHK 260/3 md.) Araştırma görevlileri, yükseköğretim
kurumlarında yapılan araştırma, inceleme ve deneylerde yardımcı olan ve yetkili organlarca
verilen ilgili diğer görevleri yapan öğretim yardımcılarıdır. Bunlar ilgili anabilim veya anasanat
dalı başkanlarının önerisi, Bölüm Başkanı, Dekan, enstitü, yüksekokul veya konservatuvar
müdürünün olumlu görüşü üzerine rektörün onayı ile araştırma görevlisi kadrolarına en çok üç yıl
süre ile atanırlar; atanma süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer.(Ek cümle: 21/4/2005
– 5335/10 md.)Bunlar aynı usulle yeniden atanabilirler.
Lisans üstü eğitim – öğretim için yurt dışına gönderilecek araştırma görevlileri ile ilk defa
bu amaçla bu göreve atanacaklarda aranacak nitelikler ve diğer hususlar Yükseköğretim
Kurulunca tespit edilir.
(Değişik: 9/4/1990 – KHK – 418/23 md.; İptal: Ana. Mah’nin 5/2/1992 tarih ve E.
1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994-KHK-527/16 md.)
Lisansüstü eğitim – öğretim için yurtdışına gönderilecek araştırma görevlileri hakkında
yukarıdaki atama süresi ile ilgili hüküm uygulanmaz. Bu gibilerin öğrenim ücretleri ve yollukları
dahil her çeşit sosyal ve diğer giderleri bağlı bulundukları üniversitelerin personel giderleri
içerisinde açılacak özel tertipden ödenir. Lisansüstü eğitim – öğretim için yurt dışına gönderilen
araştırma görevlileri kadrolarında bırakılırlar ve (Burslu gidenlerin biryılı aşan süreleri ile şahsen
özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kurumlarınca kendilerine aylıksız izin
verilmesi uygun görülenler hariç) aylık ve diğer her türlü ödemelerin kanuni kesintilerin sonra
kalan net tutarının % 6O’ını kurumlarından alırlar. Bunlardan kurumlarınca gönderilenlere, 1416
sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun hükümlerine göre aynı ülkede
bulunan öğrencilere verilen tahsisat tutarında ayrıca ödeme yapılır. Burslu gidenlerin aldıkları
burs miktarları bu miktarın altında ise aradaki fark kurumlarınca kendilerine ayrıca ödenir.
Bunların okul ücretleri ile eğitim ve öğretime başlayabilmeleri için zorunlu olan kurs ücretleri
karşılanır. Kitap ve kırtasiye bedelleri ile diğer eğitim ve öğretim giderlerini karşılamak için her
yıl Mart ve Eylül aylarında iki eşit taksitte ödenmek üzere birer aylıkları tutarında ek ödenek
verilir.
b) Uzmanlar, öğretimle doğrudan doğruya veya dolaylı olarak ilgili olan, özel bilgi veya
uzmanlığa ihtiyaç gösteren bir işle laboratuvarlarda, kitaplıklarda, atölyelerde ve diğer uygulama
alanlarında görevlendirilen öğretim yardımcılarıdır.
c) Çeviriciler, sözlü veya yazılı çeviri işlerinde çalıştırılan öğretim yardımcılarıdır.
d) Eğitim – öğretim planlamacıları, yükseköğretim kurumlarında eğitim – öğretimin
planlanmasıyla görevli öğretim yardımcılarıdır.
e) Uzman, çevirici ve eğitim – öğretim planlamacılarının atanmaları veya sözleşme ile
görevlendirilmeleri; ilgili yönetim kurullarının görüşleri alınarak fakültelerde ve fakülteye bağlı
birimlerde dekanın, rektörlüğe bağlı enstitü veya yüksekokullarda müdürlerin, rektörlüğe bağlı
bölümlerde bölüm başkanlarının önerisi ve rektörün onayı ile en çok iki yıl için yapılır. Atama
süresi sonunda görevleri kendiliğinden sona erer. Bunların yeniden atanmaları mümkündür. Bu
takdirde ilk atama usulü uygulanır. Üçüncü defa atanmadan sonra sürekli olarak atanabilirler.

——————————
(1) Bu başlık 17/8/1983 tarihli ve 2880 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile eklenmiştir.

Yabancı uyruklu öğretim elemanları:
Madde 34 – Yükseköğretim kurumlarında,sözleşme ile görevlendirilecek yabancı
uyruklu öğretim elemanları, ilgili fakülte, enstitü veya yüksekokul yönetim kurulunun önerisi ve
üniversite yönetim kurulunun uygun görüşü üzerine rektör tarafından atanırlar. Bunlar, öğretim
görevleri bakımından, bu kanunda aylıklı öğretim elemanları için konulmuş olan hükümlere
tabidirler.
(Değişik: 17/8/1983 – 2880/17 md.) Yabancı uyruklu öğretim elemanlarının bu şekilde
atanmaları veya görevlendirilmeleri, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Bakanlar Kurulu
kararını gerektiren hükümlerine tabi olmadan, Yükseköğretim Kurulunca İçişleri Bakanlığına
bildirilir ve iki ay içinde alınacak olumlu görüş neticesinde ilgili üniversitesi ile sözleşmesi
yapılır.
Öğretim elemanı yetiştirme:
Madde 35 – Yükseköğretim kurumları; kendilerinin ve yeni kurulmuş ve kurulacak diğer
yükseköğretim kurumlarının ihtiyacı için yurt içinde ve dışında, kalkınma planı ilke ve
hedeflerine ve Yükseköğretim Kurulunun belirteceği ihtiyaca ve esaslara göre öğretim elemanı
yetiştirirler.
(Ek fıkralar: 17/8/1983 – 2880/18 md.) Öğretim elemanı yetiştirilmesi amacıyla
üniversitelerin araştırma görevlisi kadroları, araştırma veya doktora çalışmaları yaptırmak üzere
başka bir üniversiteye, Yükseköğretim Kurulunca geçici olarak tahsis edilebilir. Bu şekilde
doktora veya tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlik payesi alanlar, bu eğitimin sonunda
kadrolarıyla birlikte kendi üniversitelerine dönerler.
Yurt içi veya yurt dışında yetiştirilen öğretim elemanları, genel hükümlere göre bağlı
oldukları yükseköğretim kurumlarında mecburi hizmetlerini yerine getirmek zorundadırlar. Bu
yükümlülüğü yerine getirmeyenlere, yükseköğretim kurumlarında görev verilmez. Özel
kanunlarla getirilen mecburi hizmet çalışmaları bu hüküm dışındadır.

ALTINCI BÖLÜM
Çalışma ve Denetim
Çalışma esasları:
Madde 36 –
a. (Değişik: 17/8/1983 – 2880/19 md.) Profesör ve doçentler, üniversitede devamlı veya
kısmi statüde görev yapanlar olarak ikiye ayrılırlar:
(1) Üniversitede devamlı statüde görev yapanlar;
Bu profesör ve doçentler bütün mesailerini üniversite ile ilgili çalışmalara hasrederler.
Bunlar, özel kanunlarla belirlenen görevler ve telif hakları hariç olmak üzere,
yükseköğretim kurumlarından başka yerlerdeücretli veya ücretsiz, resmi veya özel başkaca
herhangi bir iş göremezler, ek görev alamazlar, serbest meslek icra edemezler.
(Değişik üçüncü fıkra: 14/5/1997-4249/1 md.) Devamlı statü ile atanmış olup, kısmi
statüye geçmek isteyen doçentlerde en az beş yıl süre ile devamlı statüde çalışmış olmak şartı
aranır. Üniversitelerde devamlı statüde beş yıl çalışan doçentlerin, devamlı statüde profesörlüğe
atanmaları halinde kısmi statüye geçmeleri için yeniden beş yıl devamlı statüde çalışma şartı
aranmaz.
Üniversite yönetim kurulunun işbirliğine karar verdiği kamu kuruluşlarında, kamu
yararına hizmet amacını güden kuruluşların işletmelerinde veya diğer özel kuruluşlardaki
çalışmaları üniversitede sürdürülmüş sayılır.
(Değişik: 12/8/1986 – KHK 260/4 md.) Bu Kurumlardan alınan her türlü ücretler döner
sermayeden pay alan profesör ve doçentin bağlı bulunduğu birimin döner sermayesine gelir
kaydedilir.
(2) Üniversitede kısmi statüde görev yapanlar;
Her defasında iki yıl için atanan bu profesör ve doçentler haftada en az yirmi saat
üniversitede bulunmak, eğitim – öğretim, uygulama ve araştırmaları bölüm başkanının gösterdiği
yerde ve onun denetimi altında yapmakla yükümlüdürler. Bunlar;
a) (Değişik: 17/9/2004 – 5234/2 md.) Üniversite ödeneği, idarî görev ödeneği, geliştirme
ödeneği ve döner sermaye gelirlerinden pay veya ücret alamazlar. Devamlı statüde görev yapan
emsali profesör ve doçentlerin yararlandığı makam, temsil veya görev tazminatlarından 1/2
oranında yararlanırlar.
b) (Değişik: 12/8/1986 – KHK 260/4 md.) Rektör, dekan,enstitü ve yüksekokul müdürü
ve bölüm başkanı olamazlar, bunların yardımcılıklarına seçilemezler. Ancak Devlet
memurlarının tabi olduğu mesai saatlerine ve süresine tabi olmak şartıyla enstitü müdürlüğüne,
bölüm, anabilim dalı ve anasanat dalı başkanlıklarına seçilebilirler.
c) Bilgi ve görgülerini artırmak ve bilimsel araştırma yapmak üzere, kontenjanla yurt
dışında çalışmalara katıldıklarında, masrafları, Devlet bütçesinden, döner sermayeden ve
üniversitenin diğer gelir kaynaklarından ödenmez.
Kısmi statüde görev yapanların durumları iki yılda bir incelenir ve görevlerine
devamlarına ihtiyaç olup olmadığına karar verilir. Görev devamlarında yarar görülenlerin
görevleri üniversite yönetim kurulunun görüşü ve rektörün kararıyla yenilenebilir. (Değişik
cümle: 12/8/1986 – KHK 260/4 md.) Kısmi statüde bulunanlardan devamlı statüye geçmek
isteyenlerin müracaatı o anabilim dalında boş kadro bulunmak şartıyla üniversitenin olumlu
görüşü üzerine doğrudan Yükseköğretim Kurulu Kararı ile yapılır.
b. Yardımcı doçentler üniversite ve bağlı birimlerinde sadece devamlı statüde
çalıştırılırlar.
c. Devamlı statüde bulunan öğretim üyeleri ile aylıklı öğretim yardımcıları en az Devlet
memurları için kabul edilmiş olan haftalık çalışma süresi kadar bir süre eğitim-öğretim, bilimsel
araştırma, uygulama ve yönetim görevleriyle üniversite organlarınca verilen diğer görevleri
yapmakla yükümlüdürler.
d. Öğretim üyelerinin haftalık ders yükü en az on saattir. Öğretim Üyelerinin yaptıkları
ve yaptırdıkları uygulama, yönettikleri seminer ve doktora çalışmalarının ne ölçüde ders
yükünden sayılacağı Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir.
e. Üniversite ve bağlı kuruluşlarında, öğretim yardımcılarından kadrolu öğretim
görevlileri ile okutmanlar için haftalık ders yükü oniki saatten az olmamak üzere Yükseköğretim
Kurulunca tespit edilir.
f. Öğretim elemanlarının görevlerini yapmaları bölüm başkanları, enstitü ve yüksekokul
müdürleri, dekanlar ve rektörler tarafından izlenir ve denetlenir.
g. Rektör, dekan, enstitü ve yüksek okul müdürleri için haftalık ders yükü zorunluluğu
aranmaz. Bunların yardımcıları ile bölüm başkanları için haftalık ders yükü yukarıda belirtilen
sürenin yarısı kadardır.
Üniversitelerin uygulama alanına yardımı:
Madde 37 – Yükseköğretim kurumları dışındaki kuruluş veya kişilerce, üniversite içinde
veya hizmetin gerektirdiği yerde, üniversiteler ve bağlı birimlerden istenecek, bilimsel görüş
proje, araştırma ve benzeri hizmetler ile üniversitede ve üniversiteye bağlı kurumlarda, hasta
muayene ve tedavisi ve bunlarla ilgili tahliller ve araştırmalar üniversite yönetim kurulunca kabul
edilecek esaslara bağlı olmak üzere yapılabilir. Bu hususta alınacak ücretler ilgili yükseköğretim
kurumunun veya buna bağlı birimin döner sermayesine gelir kaydedilir.
Kamu kuruluşları ve vakıflarda görevlendirme: (1)
Madde 38 – (Değişik: 29/11/1983 – KHK – 243/46 md.)
(Değişik: 29/5/1991 – 3747/4 md.) Öğretim elemanları; ilgili kurumlar ile kendisinin
isteği, Üniversite Yönetim Kurulunun uygun görmesi ve rektörün onayı ile ihtiyaç duyulan
konularda, özlük işlemleri kendi kurumlarınca yürütülmekkaydıyla, Bakanlıklarda, Silahlı
Kuvvetler ile Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Adli Tıp Kurumu, Türkiye Atom

—————————
(1) Bu madde başlığı 17/8/1983 tarihli ve 2880 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle değiştirilmiş ve metne
işlenmiştir.

Enerjisi Kurumu ve Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı kamu kuruluşlar ve kamu
yararına çalışan kuruluşlar veya gerçek kişiler tarafından kurulan vakıflar ile kanunla kurulmuş
sosyal güvenlik kurumları ile kamuya yararlı dernekler ve bunların iştiraklerinde, araştırmageliştirme
kurumları ve diğer kamu kuruluşlarında geçici olarak görevlendirilebilirler. Bu şekilde
görevlendirilenler (Adli Tıp Kurumu ile vakıflarca kurulmuş hastahaneler, sağlık merkezleri,
sağlık ocakları ve gezici sağlık araçları hariç) döner sermayeden yararlanamazlar. Ancak ilgili
bulunduğu Yükseköğretim kurumlarındaki aylık ve diğer ödemeler ile öteki hakları devam eder.
Yükseköğretim Kurulunun isteği ve ilgili kamu kuruluşunun onayı ile yükseköğretim
kurumları veya birimleri, ilgili adli mercilerin talebi ile adli tıp mevzuatı çerçevesinde adli tıp
olaylarında ve diğer adli konularda resmi bilirkişi olarak görevlendirilebilirler.
(Değişik: 19/4/1990 – KHK – 422/2 md.; Değiştirilerek kabul: 25/10/1990 – 3670/11
md.) Bu madde uyarınca görevlendirilen öğretim elemanları kendi kurumlarından alacakları
aylık ve ödeneklerin yanısıra, görevlendirildikleri kurumda yürüttükleri görev için birinci
derecenin dördüncü kademesinde bulunan bir genel müdürün aylık ve ek gösterge rakamlarının
memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı geçmemek üzere ilgili bakan tarafından
tespit edilecek miktarı net olarak ikinci görev aylığı şeklinde ayrıca alırlar. Bunlar
görevlendirildikleri kurumlarca kendilerine bu suretle yapılan ödemeleri döner sermayelere
yatırmak zorunda değildirler. Bunlara görev yapacakları kurumca bu ödeme dışında başkaca bir
ödeme yapılmaz.
Yurt içinde ve yurt dışında görevlendirme:
Madde 39 – (Değişik: 9/4/1990 – KHK – 418/25 md.; İptal: Ana.Mah’nin 5/2/1992
tarih ve E.1990/22, K.1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK -
527/17 md.)
Öğretim elemanlarının kurumlarından yolluk almaksızın yurt içinde ve dışında kongre,
konferans, seminer ve benzeri bilimsel toplantılarla, bilim ve meslekleri ile ilgili diğer
toplantılara katılmalarına,araştırma ve inceleme gezileri yapmalarına, araştırma ve incelemenin
gerektirdiği yerde bulunmalarına, bir haftaya kadar dekan, enstitü ve yüksek okul müdürleri,
onbeş güne kadar rektörler izin verebilirler. Bu şekilde onbeş günü aşan veya yolluk verilmesini
gerektiren veya araştırma ve incelemenin gerektirdiği masrafların üniversite ile buna bağlı
birimlerin bütçesinden veya döner sermaye gelirlerinden ödenmesi icabeden durumlarda, ilgili
yönetim kurulunun kararı ve rektörün onayı gereklidir.
Öğretim elemanları birinci fıkrada ve bu Kanunun 33 üncü maddesinde sayılan yurt
dışına gönderilme halleri dışında mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini
artırmak veya staj yapmak için Yükseköğretim Kurulunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca
üniversiteler itibariyle bir yılı geçmeyecek şekilde her yıl belirlenecek kontenjan ve süreler
dahilinde yurt dışına gönderilebilecekleri gibi aynı amaçlarla dış burslara dayanılarak da
gönderilebilirler. Belirlenen kontenjanların üniversiteye bağlı birimler arasında dağıtımı
üniversite yönetim kurulunun kararı ve rektörün onayı,gönderilme ise ilgili yönetim kurulunun
kararı ve rektörün onayı ile olur. Zorunlu hallerde yurt dışında kalma süresi ilgili yönetim
kurulunun kararı ve rektörün onayı ile yarısına kadar uzatılabilir. Bunlar hak ve yükümlülükleri
bakımından 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre aynı amaçla yurt dışına gönderilenlerin
tabi oldukları hükümlere tabi olurlar. Ancak, bunlara yapılacak ödemenin miktarı Devlet
memurlarına yapılacak ödemeyi geçmemek üzere üniversite yönetim kurulunca daha düşük
olarak tespit edilebilir. Öğretim elemanlarından kendilerine yurt dışı kuruluşlarınca burs veya
ücret sağlananlar,görev yapacakları sürece Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği esaslara göre
üniversite yönetim kurulunun kararı ile aylıklı veya aylıksız izinli de sayılabilirler.
Gerek birinci fıkraya göre geçici görev yolluğu verilmek suretiyle yurt içinde ve yurt
dışında bir yere gönderilenler olsun,gerekse ikinci fıkraya göre gidiş-dönüş yol yevmiyesi ile
gideri ödenmek suretiyle yurt dışına gönderilenler olsun, bunlara verilecek yolluk, emsali Devlet
memuruna verilen yolluğun aynı olmak üzere genel hükümler çerçevesinde tespit edilir. Geçici
görev yolluğu Yükseköğretim Kurumu hesabına gönderilenlere kurum bütçesinden üniversite
dışındaki kurum hesabına gönderilenlere ise ilgili kurumun bütçesinden ödenir.
(Ek: 14/5/1997- 4249/2 md.) Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Topluluklarındaki Yüksek
Öğretim Kurumlarından resmi davet alan öğretim elemanlarına 3 yılı aşmamak ve
bütün özlük hakları saklı kalmak üzere üniversite yönetim kurulunun kararı ve Milli Eğitim
Bakanlığının onayı ile aylıklı izin verilebilir.
Kurumlararası yardımlaşma:
Madde 40 –
a. Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri ile ders vermekle görevli öğretim
yardımcıları bağlı bulundukları fakülte veya yüksekokulda haftalık ders yükünü dolduramadıkları
takdirde, kendi üniversitelerinin diğer birimlerinde veya o şehirdeki yükseköğretim kurumlarında
ders yükünü doldurmak üzere rektör tarafından görevlendirilebilirler. Ders yükü içindeki
çalışmalar karşılığında ek ders ücreti ödenmez. Haftalık ders yükünün üstünde başka bir
yükseköğretim kurumunda görevlendirilen öğretim elemanlarına görev aldıkları kurum
bütçesinden ek ders ücreti ödenir.
b. (Değişik: 9/4/1990 – KHK – 418/26 md.; İptal: Ana. Mah’nin 5/2/1992 tarih ve E.
1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 18/5/1994 – KHK – 527/18 md.)
Öğretim üyeleri, ihtiyacı olan üniversitenin isteği ve kendi arzusu üzerine ve ilgili yönetim
kurullarının görüşü, rektörün önerisi ile Yükseköğretim Kurulu tarafından,istekte bulunan
üniversitenin birimlerinde en az bir eğitim-öğretim yılı için görevlendirilebilirler. Bu şekilde
görevlendirilenlerin kadroları beş yıl süre ile saklı tutulur. Açık bulunan bir öğretim üyeliği
kadrosuna yapılacak atamada adayların niteliklerinde eşitlik olduğu durumlarda gelişmekte olan
bölgelerdeki yükseköğretim kurumlarında toplam en az beş yıl bu şekilde veya kadrolu olarak
hizmet yapan öğretim üyelerine öncelik verilir.
c. Bu kanun kapsamına girmeyen Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Teşkilatına bağlı
yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacı; bu kurumların tercihan bulundukları
şehirlerdeki diğer yükseköğretim kurumlarından koordine sonucu ismen yapacakları istek
üzerine, ilgili rektörlüklerce (a) fıkrasındaki esaslara göre karşılanır.
d. (Ek:17/9/2004-5234/2 md.)(a) fıkrası uyarınca, kendi üniversitelerinin aynı şehirdeki
diğer birimlerinden veya aynı şehirdeki diğer yüksek öğretim kurumlarından
görevlendirilebilecek öğretim elemanı bulunmaması halinde, başka şehirlerdeki yüksek öğretim
kurumlarından ders vermek üzere görevlendirilen öğretim elemanlarına 6245 sayılı Harcırah
Kanununa göre geçici görev yolluğu ve anılan fıkradaki esaslara göre iki katı ek ders ücreti
ödenir.
Öğretim üyesi ihtiyacının karşılanması:
Madde 41 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/22 md.)
Yükseköğretim Kurulunca; bu kanun kapsamındaki Devlet yükseköğretim kurumlarının,
çeşitli bilim ve sanat dallarındaki öğretim üyesi ihtiyaçları ve bu öğretim üyesi ihtiyaçlarının
hangi yükseköğretim kurumlarından karşılanacağı, öğretim üyesi mevcutları dikkate alınarak
tespit edilir ve ihtiyaçlar karşılanmak üzere ilgili üniversitelere bildirilir. Bu üniversitelerin
rektörleri Yükseköğretim Kurulunca ihtiyaç listelerinin kendilerine intikal ettirilmesi tarihinden
itibaren en çok iki hafta içinde ihtiyaçları karşılamak üzere hangi öğretim üyelerini
görevlendirdiklerini Yükseköğretim Kuruluna bildirirler. Bu görevlendirmeler bir yarı yıldan
az,dört yarı yıldan fazla olmamak üzere kadroları kendi üniversitelerinde kalmak kaydıyla
yapılır.
Bu madde hükümlerine göre veya 40 ıncı maddenin (b) fıkrası hükmüne göre yapılan
görevlendirmelerde tebligat,işten ayrılma,mehil müddeti ve işe başlama konularında Devlet
memurlarına ilişkin hükümler uygulanır.
Bu madde veya bu Kanunun 40 ıncı maddesinin (b) fıkrası hükümlerine göre yapılan
görevlendirmelerde, görevlendirme kararında görev süreleri belirtilir. Bunlara özlük hakları
kurumlarında devam etmek kaydıyla görev yapacağı kurumun bulunduğu yer ve özelliklerine
göre o kurum kadrolarında çalışanların yararlandıkları ödenek ve diğer haklar ve 6245 sayılı
Harcırah Kanununa göre geçici görev yolluğu, görev yapacağı üniversite bütçesinden ödenir.
Bu maddede veya bu Kanunun 40 ıncı maddesinin (b) fıkrasında belirtildiği şekilde
görevlendirildikleri kendilerine tebliğ edilenlerden kanuni süresi içinde göreve başlamayanlar
istifa etmiş sayılır. Bu şekilde istifa etmiş sayılanlar, bu hizmeti yerine getirmedikçe herhangi bir
yükseköğretim kurumunda yeniden görevlendirilemezler ve diğer kamu kuruluşlarında
çalıştırılamazlar.
Bilimsel denetim:
Madde 42 – Kurumlariçi Bilimsel Denetim:
a. Öğretim elemanlarının bilimsel yönden denetlenmeleri, onların eğitim – öğretim,
bilimsel araştırma, yayım, seminer, klinik ve uygulama faaliyetleri üzerinde olur.
b. Her öğretim yılı sonunda, bölüm başkanı bölümün geçmiş yıldaki eğitim – öğretim ve
araştırma faaliyeti ile,gelecek yıldaki çalışma planını belirten bir raporu bağlı bulunduğu dekana
sunar. Dekan bu rapora kendi kanaatini de ekleyerek, rektöre gönderir. Rektör rapor ve görüşleri
değerlendirerek, gerekli tedbirleri alır ve yetersizlik ile ilgili kararlarını Yükseköğretim Kuruluna
bildirir. Enstitü ve yüksekokul müdürü raporunu bağlı olduğu rektör veya dekana gönderir.
c. Her öğretim elemanı, bilimsel araştırmalarının, yayınlarının ve verdiği dersleriyle
yönettiği seminerlerin ve uygulamaların listesini, yurt içinde ve dışında yapılan bilimsel
kongrelerdeki tebliğlerin birer örneğini, bağlı bulunduğu birim yöneticisinin aracılığıyla
rektörlüğe sunmak zorundadır. Yayımlanmayan eserlerin daktilo ile yazılmış birer kopyası
verilir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun eser sahibine tanıdığı haklar saklıdır.
d. (Değişik: 17/8/1983 – 2880/23 md.) Öğretim elemanlarının bilimsel yayınları için
üniversitelerde ve Yükseköğretim Kurulunda özel arşiv tutulur.

YEDİNCİ BÖLÜM
Öğretim ve Öğrenciler
Lisans düzeyinde öğretim:
Madde 43 – Yükseköğretim, harca tabi olup bu kanunda belirlenen amaç ve anailkelere
göre aşağıdaki şekilde düzenlenir.
a. Yükseköğretim kurumlarında, kuruluş özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre yapılan
eğitim – öğretim ve buna dayalı olarak verilen diplomalarla ilgili esaslar her üniversitece
hazırlanacak öğretim ve sınav yönetmeliğinde belirtilir.
b. (Değişik: 17/8/1983 – 2880/24 md.) Aynı meslek ve bilim dallarında, eğitim – öğretim
yapan üniversitelerde, eğitim – öğretim, metod, kapsam, öğretim süresi ve yıl içindeki
değerlendirme esasları bakımından eşdeğer olması ve öğrenimden sonra kazanılan unvanların
aynı ve elde edilen hakların eşdeğer sayılması hususu Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine;
öğretmen yetiştiren birimler için belirtilen esasların tespiti Milli Eğitim Bakanlığı ile de işbirliği
yapılarak, Yükseköğretim Kurulunca düzenlenir.
c. Yükseköğretim kurumları, örgün, yaygın ve açık öğretim yöntemleri ile her türlü
eğitim – öğretim yapabilirler.
d) (Ek: 21/4/2005 – 5335/10 md.)Yükseköğretim kurumları, yurt dışındaki
yükseköğretim kurumları ve diğer kuruluşlarla işbirliği tesis ederek ön lisans ve lisans
programları da dahil olmak üzere uluslararası ortak eğitim ve öğretim programları yürütebilirler.
Bu tür eğitim ve öğretim programlarının öğrenci girişi, müfredat, sınav ve değerlendirme esasları
ve mezuniyet şartları dahil, işleyişine ilişkin usûl ve esaslar Yükseköğretim Kurulunun çıkaracağı
yönetmelikle düzenlenir.
Bu eğitim ve öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerden alınacak öğrenim ücretleri,
gelir ve giderleri ile harcama usûl ve esasları Maliye Bakanlığının olumlu görüşü üzerine
Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. (1)
Öğretim süresi:
Madde 44 – (Değişik: 10/12/1988 – 3511/1 md.)
(Değişik birinci fıkra: 7/6/1995 – 4111/1 md.) Yükseköğretim kurumlarında, önlisans
ve lisans düzeyinde öğrenim yapan öğrencilere bu öğrenimlerini tamamlamak için tanınan azami
süreler iki yıllık önlisans için dört, dört yıllık lisans için yedi yıldır. Öğrenciler normal eğitimöğretim
süresi beş yıl olan proğramları sekiz yılda, altı yıl olan programları ise dokuz yılda
tamamlamak zorundadırlar. Ancak, bu süreler sonunda; kayıtlı olduğu öğretim kurumundan
mezun olabilmek için son sınıf öğrencilerine, başarısız oldukları bütün dersler için biri bütünleme
olmak üzere iki ek sınav hakkı verilir. Bu sınavlar sonunda başarısız ders sayısını beş derse
indirenlere bu beş ders için üç yarı yıl, ek sınavları almadan beş derse kadar başarısız olan
öğrencilere dört yarı yıl (sınıf geçme esasına göre öğretim yapılan kurumlarda iki öğretim yılı);
Gülhane Askeri Tıp Akademisi öğrencileri hariç, üç veya daha az dersten başarısız olanlara ise
sınırsız, başarısız oldukları derslerden açılacak sınavlara girme hakkı tanınır. İzledikleri
programdan mezun olmak için gerekli bütün derslerden geçer not aldıkları halde
yönetmeliklerinde başarılı sayılabilmeleri için öngörülen not ortalamalarını sağlayamamaları
sebebiyle ilişkileri kesilme durumuna gelen son dönem (sınıf geçme esasına göre öğretim
yapılan kurumlarda son sınıf) öğrencilerine not ortalamalarını yükseltmek üzere diledikleri son
iki sınıf derslerinden sınırsız sınav hakkı tanınır. Bunlardan uygulamalı, uygulaması olan ve
daha önce alınmamış dersler dışındaki derslere devam şartı aran-

––––––––––––––––
(1) Bu paragraf, 21/4/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle eklenen (d) bendinin
hükmüdür.

maz. Açılacak sınavlara, üst üste veya aralıklı olarak toplam üç eğitim-öğretim yılı hiç girmeyen
öğrenci, sınırsız sınav hakkından vazgeçmiş sayılır ve bu haktan yararlanamaz. Sınırsız hak
kullanma durumunda olan öğrenciler, öğrenci katkı payını ödemeye devam ederler, ancak, sınav
hakkı dışındaki diğer öğrencilik haklarından yararlanamazlar. Açık öğretim öğrencileri,
öğrencilik haklarından yararlanmamak kaydı ile bu sürelerle kısıtlı değildirler.
(Ek: 6/5/1993 -3908/1 md.; Değişik: 7/6/1995 – 4111/1 md.) Derslere devam
yükümlülüklerini yerine getirdikleri halde, yıl içi ve yıl sonu sınav yükümlülüklerini bu maddede
belirtilen hükümlere uygun olarak yerine getiremedikleri için öğretim kurumları ile ilişiği kesilen
hazırlık sınıfı ve birinci sınıfta en fazla bir dersten, ara sınıflarda ise en fazla üç dersten başarısız
olan öğrencilere üç yıl içinde kullanacakları üç sınav hakkı, not ortalamasını tutturamadıkları için
hazırlık sınıfı dahil ara sınıflarda da sene kaybeden öğrencilere diledikleri üç dersten bir sınav
hakkı verilir. Sınav hakkı verilenler, yıl içi veya yıl sonu sınavı olduğuna bakılmaksızın
başvurmaları halinde üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerinin her eğitim-öğretim yılı
başında açacakları sınavlara alınırlar. Sınavların sonunda sorumlu oldukları tüm dersleri
başaranlar, öğrenimlerine kaldıkları yerden devam ederler, bu durumda olan öğrencilerin
sınavlara girdikleri süre, öğrenim süresinden sayılmaz. Bu sınavlara katılan öğrenciler öğrencilik
haklarından hiçbir şekilde yararlanamazlar.
Üniversite senatoları, önlisans ve lisans düzeyi öğretimlerde sürdürülecek esasları,
devam, ara sınav sayısı ve bunların başarı notuna katkısı, uygulama sınav ve bütünleme gibi
şartları yönetmeliklerle belirlerler.
Lisans öğrenimini tamamlamayanların veya tamamlayamayanların ön lisanas diploması
almaları veya meslek yüksekokullarına intibak ettirilmeleri Yükseköğretim Kurulu tarafından
hazırlanacak yönetmelik esaslarına göre düzenlenir.
Yükseköğretime giriş:
Madde 45 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/26 md.)
a. Öğrenciler Devlet Yükseköğretim Kurumlarına,esasları Yükseköğretim Kurulu
tarafından tespit edilen sınavla girerler. Sonuçların değerlendirilmesinde adayların
ortaöğretimdeki başarıları dikkate alınır. Ortaöğretim kurumlarını birincilikle bitiren adaylar
kendileri için yükseköğretim kurumlarında ayrılacak kontenjanlara, tercih ve puanları gözönünde
tutularak yerleştirilir.
Yükseköğretim kurumlarına öğrenci seçiminde, adayların ortaöğretim süresindeki
başarıları Yükseköğretim Kurulunun uygun göreceği şekilde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme
Merkezi tarafından geliştirilecek bir yöntemle ek bir puan olarak tespit edilir ve yükseköğretim
kurumlarına giriş sınav puanlarına eklenir.
Bir mesleğe yönelik programlar uygulayan liselerin mezunları, Yükseköğretim Kurulu
tarafından belirlenecek aynı alanda bir yükseköğretim kurumuna girerken, başarı notları ayrıca
tespit edilecek bir katsayı ile çarpılmak suretiyle değerlendirilerek giriş sınavı puanlarına eklenir.
b. Yükseköğretim Kurulunca düzenlenen esaslara göre belli sanat dallarında üstün
kabiliyetli olduğu tespit edilen öğrenciler, ilgili dalda eğitim yapmak kaydıyla yine bu esaslar
içerisinde belirlenecek özel yöntemlerle yükseköğretim kurumlarına alınabilirler.
c. (Mülga : 29/5/1991 – 3747/5 md.)
d. (Ek : 29/6/2001 – 4702/2 md.) Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunca
tespit edilen uluslararası bilimsel yarışmalarda ödül kazanan öğrenciler, ödül kazandıkları
alanlarda Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ile Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma
Kurumunca müştereken belirlenecek yükseköğretim kurumlarından seçtiklerine sınavsız girerler.

e. (Ek : 29/6/2001 – 4702/2 md.) Mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından mezun
olan öğrenciler istedikleri takdirde bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın
programların uygulandığı, öncelikle kendi mesleki ve teknik eğitim bölgesi içinde yer alan veya
bölgesi dışındaki meslek yüksekokullarına sınavsız olarak yerleştirilebilirler. Sınavsız olarak
meslek yüksekokullarına devam ederek mezun olan öğrencilerin yüzde onundan az olmamak
üzere ayrılacak kontenjanlara göre alanlarındaki lisans programlarına dikey geçiş yapmaları
sağlanır. Bununla ilgili esas ve usuller, Milli Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kurulu işbirliği
ile çıkartılacak yönetmelikte belirlenir.
f. (Ek : 29/6/2001 – 4702/2 md.) Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından herhangi
birini bitirip de mesleki ve teknik eğitim bölgeleri kapsamı dışındaki bir yükseköğretim
programına girmek isteyen öğrenciler, üniversite giriş sınavlarına başvurabilirler.
Cari Hizmet Maliyeti (1) (2)
Madde 46 – (Değişik: 19/11/1992 – 3843/16 md.)
Yükseköğretim kurumlarında cari hizmet ödenekleri, öğrenci başına olmak üzere
belirlenir. Öğrenci başına düşen cari hizmet ödeneği, öğrenim dallarının nitelikleri ve süreleri ile
yükseköğretim kurumlarının özellikleri göz önünde tutularak Yükseköğretim Kurulunca farklı
miktarlarda tespit edilir. Bu miktarın her yıl Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmı Devletçe
karşılanır ve öğrenci adına ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine ödenek olarak kaydolunur.
Geri kalın kısmı öğrenci tarafından ödenir. Devletçe karşılanacak kısım cari hizmet
maliyetlerinin yarısından az olamaz.
Devlet ve öğrenci tarafından yapılacak ödemelerin miktar ve bölgelere göre oranları,
yabancı uyruklu öğrencilerden alınacak ücretlerin miktarı ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller
her yıl Bakanlar Kurulunca en geç Temmuz ayı içerisinde belirlenir.
Öğrenci tarafından ödenecek miktar, istekleri halinde ödeme güçlüğü olan öğrencilere
Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilebilir.
Hazırlık sınıfı veya yabancı dil geliştirme programı hariç olmak üzere, 2 yıllık önlisans
ve 4, 5, 6 aylık lisans öğreniminden bu süreler sonunda mezun olamayan öğrencilere Devlet
katkısı ödenmesine devam olunur. Öğrenci katkısı birinci yıl için % 50, müteakip yıllar için %
100 fazlasıyla alınır. Lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için öğrenci
katkısı % 100 fazlasıyla alınır. Lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için
öğrenci katkısı % 100 fazlasıyla alınır.
Öğrenci katkısını ödemeyenlerin kayıtları yapılmaz ve yenilenmez.
Cari hizmet maliyetine öğrenci katkısı ve öğrenci sosyal tesis ve faaliyetlerinden elde
edilen gelirler ile yükseköğretim kurumlarınca önceki yıllarda bastırılan ders kitapları ve
teksirlerinin satışından elde edilen gelirler, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü adına milli
bankalardan birinde açılacak hesaba yatırılır. Bu miktarlar rektörlükçe en geç ilgili ayın sonuna
kadar Bütçe Dairesi Başkanlığı hesabına bir yandan gelir, diğer yandan özel ödenek
kaydolunmak üzere aktarılır. Aktarılan bu miktarlar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca özel ödenek
kaydedilir. Kaydolunan ödenekler, başta öğrencilerin beşlenme, sağlık, spor, kültür ve diğer
sosyal hizmetleri olmak üzere, üniversitenin cari, kalkınma plan ve programlarına uygun yatırım,
transfer ve öğrencilerin kısmi zamanlı olarak geçici işlerde çalıştırılmasına ilişkin giderlerinde
kullanılır. Kullanım ve harcamaya ilişkin esas ve usüller Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüşü
alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenir.
Bu hesabın sarfı, muhasebesi ve denetimi döner sermaye mevzuatına tabi olup, işlemleri
üniversitece görevlendirilecek sayman tarafından yürütülür.
Bu ödeneklerin harcanmayan kısmı ertesi yılın bütçesine devren gelir ve ödenek
kaydolunur.
Zamanında ödenmeyen kredi borçları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre mal sandıklarınca tahsil edilerek Yükseköğrenim Kredi ve
Yurtlar Kurumuna ödenir.
(Ek fıkra:17/9/2004-5234/2 md.) Bu maddeye göre elde edilen gelirlerin özel gelir ve
ödenek kaydedilen tutarlarının % 10′una kadar olan kısmı, üniversite yönetim kurulunun tespit
edeceği başarılı ve gelir düzeyi düşük öğrencilerin kitap, kırtasiye ile beslenme ve barınma
yardımı ödemelerinde kullanılır.
(Ek fıkra:17/9/2004-5234/2 md.) Kısmî zamanlı olarak çalıştırılacak öğrenciler
hakkında, 22.5.2003 tarihli ve 4857 sayılı Kanunun iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hükümleri ve
17.7.1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası ile ilgili
hükümleri hariç diğer hükümleri uygulanmaz.
Sosyal hizmetler:
Madde 47 – Faaliyetlerin Düzenlenmesi:
a. (Değişik: 17/8/1983 – 2880/28 md.) Yükseköğretim kurumları,Yükseköğretim
Kurulunun yapacağı plan ve programlar uyarınca, öğrencilerin beden ve ruh sağlığının
korunması, barınma, beslenme, çalışma, dinlenme ve boş zamanlarını değerlendirme gibi
sosyal ihtiyaçlarını kar-

—————————
(1) a-Bu madde başlığı, 19/11/1992 tarih ve 3843 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle değiştirilmiş olup,
metne işlenmiştir.
b-Bu maddede sözü edilen katkı payı esasları;13/8/1998 tarih ve 23432 sayılı R.G.’de yayımlanan 30/7/1998
tarih ve 98/11457 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yeniden tespit edilmiştir. Ayrıca, 21/5/1997 tarih ve
22995 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 18/3/1997 tarih ve 97/9293 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
sözkonusu esaslara bazı yüksekokullar eklenmiştir.
(2) (2) Bu madde hükümlerinin 2005 Mali yılında uygulanması ile ilgili olarak, 6/1/2005 tarihli ve
25692 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 2005 Mali Yılı Katma Bütçeli İdareler Bütçe
Kanununun 7 nci maddesine bakınız.

şılamak ve bu amaçla bütçe imkanları nispetinde okuma salonları, yataklı sağlık merkezleri,
mediko – sosyal merkezleri, öğrenci kantin ve lokantaları açmak,toplantı, sinema ve tiyatro
salonları, spor salon ve sahaları, kamp yerleri sağlamakla ve bunlardan öğrencilerin en iyi şekilde
yararlanmaları için gerekli önlemleri almakla görevlidirler.
b. Yükseköğretim kurumları, özel ve kamu kuruluşları ile işbirliği yaparak mezunlarına iş
bulmakta yardımcı olurlar.
c. Üniversiteler rehberlik ve psikolojik danışma merkezleri kurar, öğrencilerin kişisel ve
ailevi sorunlarını çözümlemeye çalışır.
d. Kamu kuruluşları adına, Üniversitelerde okuyacak öğrencilere bu kuruluşlarca
verilecek bursların bilim dallarına dağılımı ve sayısı, insangücü ihtiyacı ve öğretim elemanı
yetiştirilmesi bakımından, devlet kalkınma planları ilke ve hedeflerine göre Yükseköğretim
Kurulu tarafından belirtilir. Burslu öğrencilerin harçları ile laboratuvar, sınav ve diploma
masrafları burs kapsamına girer.
Ders kitapları ve eğitim-öğretim araçlarının basılıp çoğaltılması (1)
Madde 48 – (Değişik: 26/6/2001 – 4689/1 md.)
Üniversitelerde ders kitapları, bilgisayar ve elektronik ortamlarda hazırlanan eğitimöğretim
ve uzaktan öğretim ilkelerine göre oluşturulan her türlü materyal ilgili üniversite veya
Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanır ve hazırlattırılır ve öğrencilere uygun bedelle satılır.
Ders aracı olarak kullanılan kitap ve her türlü materyali öğretim elemanları kendi hesaplarına
bastıramaz ve çoğaltamazlar, bunlar ilgili üniversite tarafından basılır, bastırılır veya çoğaltılır.
Ancak, başvurdukları eğitim-öğretim yılı içinde bastırılamayacağı, kurumun yönetim kurulunca
yazılı olarak bildirilen kitapları kendilerinin bastırma hakları saklıdır.
Ders kitapları, bilgisayar ve elektronik ortamlarda hazırlanan eğitim-öğretim ve uzaktan
öğretim ilkelerine göre oluşturulan her türlü materyalle ilgili olarak uygulanacak esaslar ve
ödenecek telif hakları Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulunca
belirlenir.

——————————
(1) Bu maddenin başlığı, “Ders kitapları ve teksirlerin basılması” iken, 26/6/2001 tarih ve 4689 sayılı
Kanunun 1 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.

Yabancı dil hazırlık eğitim – öğretimi:
Madde 49 – Eğitim – öğretimini kısmen veya tamamen bir yabancı dilden yapan
Yükseköğretim Kurumları, kaydını yaptıran öğrencileri, öğrenimde kullanılacak yabancı dilde bir
yeterlilik sınavına tabi tutarlar. Yetersiz bulunan öğrenciler için esasları Yükseköğretim
Kurulunca tespit edilecek, bir yıla kadar süreli, bir yabancı dil hazırlık öğrenimi uygulanır. Bu
lisan öğreniminde başarılı olamayan öğrencilerin bu yükseköğretim kurumu ile ilişkileri kesilir.
Normal öğrenimin devamı süresince öğrencilerin yabancı dil bilgilerinin geliştirilmesi
için öğretim kurumlarınca gerekli önlemler devamlı şekilde alınır.
Lisans üstü öğretim:
Madde 50 – Usul ve şartları;
a. Lisans düzeyinde öğrenim gördükten sonra, yükseköğretim kurumlarında yüksek
lisans, doktora ya da tıpta uzmanlık öğrenimi yapmak isteyenler, yükseköğretim kurumlarınca
usulüne göre açılacak sınavla ve Üniversitelerarası Kurulca tespit edilecek esaslara göre
seçilirler.
b. Yükseköğretim kurumları, lisans üstü öğretim konusundaki istekleri karşılamak üzere
gerekli planlamayı yapar ve önlemleri alır.
c. (Mülga: 1/8/1996-4160/5 md.)
d) Lisans üstü öğretim yapan öğrenciler, kendilerine tahsis edilebilecek burslardan
yararlanabilecekleri gibi, her defasında bir yıl için olmak üzere öğretim yardımcılığı
kadrolarından birine de atanabilirler.
e. Tıpta uzmanlık öğrenimi yapanlara verilecek aylık veya ödeneklerin tespitinde, aynı
durumda bulunan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığındaki personelin aylık ve ödenekleri
gözönünde tutulur.

SEKİZİNCİ BÖLÜM
Memurlar ve Diğer Görevliler
Yönetim örgütleri:
Madde 51 –
a. Yükseköğretim üst kuruluşlarında başkana, üniversitelerde rektöre bağlı, merkez
yönetim örgütünün başında bir genel sekreter ve hizmetlerin gerekli kıldığı daire başkanları,
müdürler, danışmanlar, hukuk müşavirleri, uzmanlar ile büro ve iç hizmet görevlerini yapmak
üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar ve diğer görevliler bulunur.
Daire başkanlıkları ve müdürlükler üst kuruluşlarda kurulların, üniversitelerde yönetim
kurulunun kararı ile genel hükümlere göre kurulur.
b. Her fakültede, dekana bağlı ve fakülte yönetim örgütünün başında bir fakülte
sekreteri,enstitü ve yüksekokullarda ise enstitü veya yüksekokul müdürüne bağlı enstitü veya
yüksekokul sekreteri bulunur. Sekretere bağlı büro ve iç hizmet görevlerini yapmak üzere gerekli
görüldüğü takdirde, yeteri kadar müdür ve diğer görevliler çalıştırılır. Bunlar arasındaki iş
bölümü dekanın veya müdürün onayından sonra uygulanmak üzere ilgili sekreterce yapılır.
c. Genel sekreter ve sekreterler oy hakkı olmaksızın bağlı bulundukları kurumun
kurullarında raportörlük yaparlar.
Atamalar:
Madde 52 – Atama esasları:
a. (Değişik: 17/8/1983 – 2880/29 md.) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanı,
Genel Sekreter ile daire başkanları, müdürler, hukuk müşavirleri ve uzmanlar, yükseköğretim üst
kuruluşlarında ilgili kuruluşların görüşü alınarak Yükseköğretim Üst Kuruluşunun Başkanı;
üniversitelerde ise yönetim kurulunun görüşü alınarak rektör tarafından atanır. Fakülte, enstitü ve
yüksekokul sekreterinin atanması, ilgilidekan ve müdürün önerisi üzerine rektör tarafından
yapılır.
b. Üst kuruluşların ve üniversitelerin genel sekreterlerinin üniversite lisans
diplomasına,fakülte sekreterleri ile enstitü ve yüksekokul sekreterlerinin yükseköğretim
diplomasına sahip olmaları şarttır.
c. Memurların atanmaları; fakültelerde ve bağlı kuruluşlarda dekanların, rektörlüğe bağlı
kuruluşlarda ilgili müdürlerin, yükseköğretim üst kuruluşlarında ve üniversite merkez örgütünde
genel sekreterin önerisi üzerine kadro esas alınmak üzere başkan veya rektör tarafından yapılır.
d. Yardımcı hizmetler sınıfı personeli, yükseköğretim üst kuruluşlarında, rektörlükte ve
rektörlüğe bağlı kuruluşlarda genel sekreterin önerisi üzerine başkan veya rektör, fakültelerde ve
fakültelere bağlı kuruluşlarda fakülte sekreterinin önerisi üzerine dekanlar,enstitü ve
yüksekokullarda sekreterin önerisi üzerine müdür tarafından atanırlar.
e. Yükseköğretim üst kuruluşlarının ve üniversitelerin, yönetim personeli için aylıklı
veya sözleşmeli kadroları, yükseköğretim üst kuruluşlarında başkan, üniversitelerde ise rektör
tarafından tespit edilir ve ilgili makamlara önerilir.
f. Yükseköğretim üst kuruluşları ile üniversitelerde görevli memur ve diğer görevliler, üst
kuruluşlarda genel sekreterlerin, üniversitelerde rektörlerin istek ve önerisi üzerine diğer kamu
kuruluşlarına veya Yükseköğretim Kurulu Başkanı tarafından yükseköğretim üst kuruluşları veya
yükseköğretim kurumları arasında atanabilirler.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Disiplin ve Ceza İşleri
Genel esaslar:
Madde 53 –
a. Yükseköğretim Kurul Başkanı Yükseköğretim Kurulu ile üniversite rektörlerinin,
rektör üniversitenin, dekan fakültenin, enstitü ve yüksekokul müdürleri enstitü ve
yüksekokulların, bu birimlerin genel sekreter veya sekreterleri de sekreterlik personelinin disiplin
amirleridir. Üniversite ve bağlı birimlerinin yönetim kurulları aynı zamanda disiplin kurulu
olarak görev yaparlar. Disiplin kurullarında profesörlerle ilgili hususların görüşülmesinde doçent
ve yardımcı doçentler, doçentlerle ilgili hususların görüşülmesinde de yardımcı doçentler disiplin
kurullarına alınmazlar.
b. Öğretim elemanları,memur ve diğer personelin disiplin işlemleri, disiplin amirlerinin
yetkileri, devlet memurlarına uygulanan usul ve esaslara göre Yükseköğretim Kurulunca
düzenlenir.
c. (Değişik: 14/4/1982 – 2653/3 md.) Ceza soruşturması usulü:
Yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları
yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve bu kuruluş ve kurumların 657
sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlarının görevleri dolayısıyla ya da görevlerini
yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçlar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır:
(1) İlk soruşturma:
Yükseköğretim Kurulu Başkanı için, kendisinin katılmadığı, Milli Eğitim Bakanının
başkanlığındaki bir toplantıda, Yükseköğretim Kurulu üyelerinden teşkil edilecek en az üç kişilik
bir kurulca, diğerleri için, Yükseköğretim Kurulu Başkanınca veya diğer disiplin amirlerince
doğrudan veya görevlendirecekleri uygun sayıda soruşturmacı tarafından yapılır.
Öğretim elemanlarından soruşturmacı tayin edilmesi halinde, bunların, hakkında
soruşturma yapılacak öğretim elemanının akademik unvanına veya daha üst akademik unvana
sahip olmaları şarttır.
(2) Son soruşturmanın açılıp açılmamasına;
a) Yükseköğretim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Yükseköğretim Denetleme Kurulu
Başkan ve üyeleri hakkında Danıştayın 2 nci Dairesi,
b) Üniversite rektörleri, rektör yardımcıları ile üst kuruluş genel sekreterleri hakkında,
Yükseköğretim Kurulu üyelerinden teşkil edilecek üç kişilik kurul,
c) Üniversite, fakülte, enstitü ve yüksekokul yönetim kurulu üyeleri, fakülte dekanları ve
dekan yardımcıları, enstitü ve yüksekokul müdürleri ve yardımcıları ile üniversite genel
sekreterleri hakkında, rektörün başkanlığında rektörce görevlendirilen rektör yardımcılarından
oluşacak üç kişilik kurul,
d) Öğretim elemanları, fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterleri hakkında üniversite
yönetim kurulu üyeleri arasından oluşturulacak üç kişilik kurul,
e) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında, mahal itibariyle
yetkili il idare kurulu,
Karar verir.
f) Yükseköğretim Kurulu ile üniversite yönetim kurullarınca oluşturulacak kurullarda
görevlendirilecek asıl ve yedek üyeler bir yıl için seçilirler. Süresi sona erenlerin tekrar
seçilmeleri mümkündür.
(3) Son soruşturmanın açılıp açılmamasına karar verecek kurullar üye tamsayısı ile
toplanır. Kurullara ilk soruşturmayı yapmış olan üyeler ile haklarında karar verilecek üyeler
katılamazlar. Noksanlar yedek üyelerle tamamlanır. Diğer hususlarda bu Kanunun 61 inci
maddesi hükümleri uygulanır.
(4) Yükseköğretim Kurulu ve Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri
hakkında Danıştayın 2 nci Dairesinde verilen lüzum-u muhakeme kararına itiraz ile men-i
muhakeme kararlarının kendiliğinden incelenmesi Danıştayın İdari İşler Kuruluna aittir. Diğer
kurullarca verilen lüzum-u muhakeme kararına ilgililerce yapılacak itiraz ile men-i muhakeme
kararları kendiliğinden Danıştay 2 nci Dairesince incelenerek karara bağlanır. Lüzum-u
muhakemesi kesinleşen Yükseköğretim Kurulu ve Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkan ve
üyelerinin yargılanması Yargıtay ilgili ceza dairesine, temyiz incelemesi Ceza Genel Kuruluna,
diğer görevlilerin yargılanmaları suçun işlendiği yer adliye mahkemelerine aittir.
(5)Değişik statüdeki kişilerin birlikte suç işlemeleri halinde soruşturma usulü ve yetkili
yargılama mercii görev itibariyle üst dereceliye göre tayin olunur.
(6) Yükseköğretim Kurulu Başkanı ve rektörlerin 1609 sayılı Bazı Cürümlerden Dolayı
Memurlar ve Şerikleri Hakkında Takip ve Muhakeme Usulüne Dair Kanun kapsamına giren
suçlarından dolayı yapılacak ceza soruşturmasında yukarıda belirtilen ceza kovuşturması usulü
tatbik edilir. Bunlar dışında kalan tüm görevliler için 1609 sayılı Bazı Cürümlerden Dolayı
Memurlar ve Şerikleri Hakkında Takip ve Muhakeme Usulüne Dair Kanun hükümleri uygulanır.
1609 sayılı Bazı Cürümlerden Dolayı Memurlar ve Şerikleri Hakkında
Takip ve Muhakeme Usulüne Dair Kanun kapsamına giren suçlarından dolayı
kanuni kovuşturma için gereken izin, Yükseköğretim Kurulu üyeleri ile
Yükseköğretim Denetleme Kurulu Başkan ve üyeleri ve bu kuruluşların memurları (Üniversitelerarası Kurul memurları
dahil) hakkında Yükseköğretim Kurulu Başkanından, üniversite yöneticileri ve öğretim
elemanları ile memurlar hakkında üniversite rektörlerinden alınır.
(7) İdeolojik amaçlarla Anayasada yer alan temel hak ve hürriyetleri, devletin ülkesi ve
milletiyle bölünmez bütünlüğünü veya dil, ırk, sınıf, din ve mezhep ayrılığına dayanılarak
nitelikleri Anayasada belirtilen Cumhuriyeti ortadan kaldırmak maksadıyla işlenen suçlarla
bunlara irtibatlı suçlar, öğrenme ve öğretme hürriyetini doğrudan veya dolaylı olarak kısıtlayan,
kurumların sükün, huzur ve çalışma düzenini bozan boykot, işgal, engelleme, bunları teşvik ve
tahrik, anarşik ve ideolojik olaylara ilişkin suçlar ile ağır cezayı gerektiren suçüstü hallerinde,
yukarıda yazılı usuller uygulanmaz; bu hallerde kovuşturmayı Cumhuriyet Savcısı doğrudan
yapar.
(8) Bu Kanunda yer almamış hususlarda 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı
Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Öğrencilerin disiplin işleri:
Madde 54 – Soruşturma, yetkiler ve cezalar:
a. Yükseköğretim kurumları içinde veya dışında yükseköğretim öğrenciliği sıfatına, onur
ve şerefine aykırı harekette bulunan, öğrenme ve öğretme hürriyetini, doğrudan doğruya veya
dolaylı olarak kısıtlayan, kurumların sükün, huzur ve çalışma düzenini bozan, boykot, işgal ve
engelleme gibi eylemlere katılan, bunları teşvik ve tahrik eden, yükseköğretim mensuplarının
şeref ve haysiyetine veya şahıslarına tecavüz eden veya saygı dışı davranışlarda bulunan ve
anarşik veya ideolojik olaylara katılan veya bu olayları tahrik ve teşvik eden öğrencilere; eylem
başka bir suçu oluştursa bile ayrıca uyarma, kınama, bir haftadan bir aya kadar veya bir veya iki
yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma veya yükseköğretim kurumundan çıkarma cezaları verilir.
b. Bir fakülte, enstitü veya yüksekokulun içinde veya dışında öğrencilerin işlemiş
oldukları disiplin suçlarından dolayı soruşturma yapmaya ve doğrudan gerekli cezayı vermeye
veya disiplin kuruluna sevketmeye ilgili fakülte dekanı, enstitü veya yüksekokul müdürü
yetkilidir.
c. Disiplin soruşturmasına, olay öğrenilince derhal başlanılır ve soruşturma engeç onbeş
gün içinde sonuçlandırılır.
d. Hakkında kovuşturma yapılan öğrenciye sözlü veya yazılı savunma hakkı verilir.
Tanınan süre içinde savunma yapmayan öğrenci bu hakkından vazgeçmiş sayılır.
e. Disiplin cezaları, ilgili öğrenciye yazı ile bildirilir. Durum, öğrenciye burs veya kredi
veren kuruluşa ve Yükseköğretim Kuruluna duyurulur. Yükseköğretim kurumundan çıkarma
kararlarına karşı onbeş gün içinde üniversite yönetim kuruluna itiraz edilebilir. Cezalar
öğrencinin dosyasına ve siciline işlenir.
f. Bu maddeye göre yapılacak işlemler sırasında gerekirse öğrenciye, bağlı bulunduğu
öğretim kuruluşunda, ilan yoluyla tebligat yapılabilir.
g. Yükseköğretim kurumundan çıkarma kararı bütün yükseköğretim kurumlarına,
Yükseköğretim Kurulu, emniyet makamları ve ilgili askerlik şubelerine bildirilir. Yükseköğretim
kurumundan çıkarma cezası verilen öğrenciler, bir daha herhangi başka bir yükseköğretim
kurumuna alınamazlar.

ONUNCU BÖLÜM
Mali Hükümler
Gelir kaynakları:
Madde 55 – Yükseköğretim üst kuruluşları, yükseköğretim kurumları ve bunlara bağlı
birimlerin gelir kaynakları;
a. Her yıl bütçeye konulacak ödenekler,
b. Kurumlarca yapılacak yardımlar,
c. Alınacak harç ve ücretler,
d. Yayın ve satış gelirleri,
e. Taşınır ve taşınmaz malların gelirleri,
f. Döner sermaye işletmelerinden elde edilecek karlar,
g. Bağışlar, vasiyetler ve diğer gelirlerdir.
Mali kolaylıklar:
Madde 56 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/30 md.)
İşlem ve usuller:
a) Yükseköğretim üst kuruluşları, yükseköğretim kurumları ve bunlara bağlı kuruluşlara
yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler, vergi, resim, damga resmi ve harçlardan muaftır. Bağış ve
vasiyetlerin kullanılmasında, bağış ve vasiyet yapanların koydukları ve kanunlara göre geçerli
sayılan kayıtlara ve şartlara uyulur.
b) (Değişik: 3/4/1991 – 3708/3 md.) Üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri genel
bütçeye dahil kamu kurum ve kuruluşlarına tanınan mali muafiyetler, istisnalar ve diğer mali
kolaylıklardan aynen yararlanırlar.
Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından üniversitelere ve yüksek teknoloji
enstitülerine makbuz karşılığında yapılacak nakdi bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları
hükümlerine göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir.
b) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yükseköğretim kurumlarına
makbuz karşılığında yapılacak nakdi bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunları hükümlerine
göre yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden ve kurum kazancından indirilir.
c) Yükseköğretim üst kuruluşları, yükseköğretim kurumları ve bunlara bağlı kuruluşlar
ve birimler tarafından eğitim – öğretim ve araştırma amacı ile yurt içinde bulunmamak veya
üretimi yapılmamak kaydıyla ithal edilen makine, alet, cihaz, ecza, malzeme ve yayınlar ile bağış
yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemeler, gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim ve
harçlar dahil olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçlardan muaftır. (1)
d) Birmilyon liraya kadar (birmilyon lira dahil) bir hakkın veya menfaatin terkinini
gerektiren, maddi veya hukuki nedenlerle kovuşturulmasında yüksek mahkeme ve mercilerde
incelenmesini istemekte yarar bulunmayan, açılacak veya açılmış olan dava, icra ve benzeri
takiplerden vazgeçilmesine veya uygun ödeme kararı koymaya rektör ve üst kuruluşların
başkanları; birmilyon liradan fazlası için üst kuruluşlarda başkanın, üniversitelerde rektörün
önerisi ve Sayıştay Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığı karar verir.
e) Üniversite, fakülte, enstitü ve yüksekokul, konservatuvar, meslek yüksekokulları ile
bunlara bağlı kuruluşlar ve birimler tarafından yapılan bilimsel, teknik inceleme ve araştırma ile
yayımların gerektireceği her türlü giderler hakkında, 2490 sayılı Artırma ve Eksiltme ve İhale
Kanunu hükümleri uygulanmaz.
f) Yükseköğretim üst kuruluşlarının ve üniversitelerin inşaat, makine ve teçhizatı ile ilgili
işlerle bunların bakım ve onarımlarında 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 135 inci
maddesi ile 2490 sayılı Artırma ve Eksiltme ve İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz.
g) Bir üniversite bütçesindeki ödenekleri, diğer bir üniversite bütçesine aktarmaya, ilgili
rektörün görüşü ve Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine Maliye Bakanı yetkilidir.

——————————
(1) İthalde alınan her türlü vergi, resim ve harç muafiyeti hükümleri, 6/5/1986 tarih ve 3283 sayılı Kanunun
1 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

İta amirliği, mali denetim:
Madde 57 – Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının bütçeleri, genel ve katma
bütçelerin bağlı bulunduğu esaslara uygun olarak hazırlanır, yürürlüğe konur ve denetlenir. (1)
İta amiri, üst kuruluşlarda başkan, üniversitelerde rektördür. Bu yetki uygun görülen ölçüde
gerektiğinde yardımcılara, dekanlara, enstitü ve yüksekokul müdürlerine, üst kuruluşlara bağlı birim
başkanlarına ve üst kuruluş ve üniversite genel sekreterlerine devredilebilir.
Döner sermaye : (2) (3)
Madde 58 – (Değişik: 17/8/1983 – 2880/31 md.)
a) Döner Sermaye:
Üst kuruluşlarda, ilgili kurulların önerisi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile; üniversitelerde ve
bunlara bağlı fakülte, enstitü, yüksekokul, konservatuvar, meslek yüksekokulları ile uygulama ve araştırma
merkezlerinde ilgili yönetim kurulunun önerisi, rektörün olumlu görüşü ve Yükseköğretim Kurulunun onayı
ile döner sermaye işletmeleri kurulabilir. Verilecek ilk sermayenin miktarı bütçede gösterilir ve kendi gelirleri
ile, yükseköğretim üst kuruluşlarında Yükseköğretim Kurulunun kararı ile; üniversitelerde ise ilgili yönetim
kurulunun önerisi ve rektörün onayı ile artırılabilir.
Döner sermaye işletmelerinin faaliyet alanları, sermaye limitleri, işletme ile ilgili yönetim işlerinin
yürütülmesi esasları ve muhasebe usulleri, Maliye Bakanlığının olumlu görüşü alınmak suretiyle
Yükseköğretim Kurulunun tespit edeceği esaslara göre ilgili kurumun veya birimin döner sermaye
yönetmeliğinde belirtilir.
Kurulacak döner sermaye işletmeleri, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye ve 2490 sayılı Artırma ve
Eksiltme ve İhale kanunlarına tabi değildir. Döner sermayeden elde edilen ve her yıl sonunda kullanılmayan
gelir ertesi yılın döner sermaye gelirine eklenir. Mali yılın bitiminden başlayarak dört ay içinde hazırlanacak
bilanço ve ekleri ile bütün gelir ve gider belgeleri denetim için Sayıştay’a birer örneği de aynı süre içinde
Maliye Bakanlığına verilir.
(Değişik dördüncü paragraf: 31/7/2003-4969/12 md.) Her eğitim-öğretim, araştırma veya
uygulama birimi veya bölümü ile ilgili öğretim elemanlarının katkısıyla toplanan döner sermaye gayrisafi
hasılatının en az % 35′i o kuruluş veya birimin araç, gereç, araştırma ve diğer ihtiyaçlarına ayrılır. Kalan
kısmı ise üniversite yönetim kurulunun belirleyeceği oranlar çerçevesinde bağlı bulunduğu üniversitenin
bilimsel araştırma projeleri ile döner sermaye gelirinin elde edildiği fakülte, enstitü, yüksek okul,
konservatuar ile uygulama ve araştırma merkezlerinde görevli öğretim elemanları ve aynı birimlerde görevli
14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi personel (döner sermaye işletme müdürlüğü
ve döner sermaye saymanlık personeli dahil) arasında katkıları da dikkate alınmak suretiyle paylaştırılır.
Öğretim üyeleri ile Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca kabul edilen sağlık,
teknik ve sanatla ilgili birimlerde görevli öğretim elemanlarına döner sermayeden bir ayda ayrılacak payın
tutarı, bunların bir ayda alacakları aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve
her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı hariç) toplamının iki katını, diğer öğretim elemanları
için bir katını, 657 sayılı Kanuna tâbi personel için ise % 100′ünü geçemez. İşin ve hizmetin özelliği dikkate
alınarak yoğun bakım, doğumhane, yeni doğan, süt çocuğu, yanık, diyaliz, ameliyathane, kemik iliği nakil
ünitesi ve acil serviste çalışan sağlık personeli için % 100 oranı, ayrıca % 50′sine kadar artırılabilir.(Değişik
son cümle: 17/9/2004 – 5234/2 md.) Rektörler ve rektör yardımcıları, üniversite veya yüksek teknoloji
enstitülerindeki döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerin birinden katkılarına bakılmaksızın bu
maddedeki esaslara göre her ay pay alabilirler ve bunlara bir ayda ödenebilecek pay, bir ayda alacakları aylık
(ek gösterge dahil), ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev
tazminatları hariç) toplamının iki katını geçemez. Öğretim üyelerine saat 14.00′den sonra döner sermayeye
yaptıkları doğrudan gelir getirici katkılarından dolayı ilave olarak, almakta oldukları aylık (ek gösterge dahil),
ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatları hariç)
toplamının on katına kadar pay verilebilir. Rektör ve rektör yardımcıları ile bu kapsamdaki gelirin elde
edildiği fakültelerin dekan ve dekan yardımcıları ile başhekim ve başhekim yardımcılarına doğrudan gelir
getirici katkılarına bakılmaksızın bu kapsamda elde edilen gelirlerden karşılanmak üzere, bir ayda alacakları
aylık (ek gösterge dahil), ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev
tazminatları hariç) toplamının dört katına kadar ayrıca pay verilebilir.(4)
(Ek beşinci paragraf: 17/9/2004 – 5234/2 md.) Yukarıdaki hüküm uyarınca kuruluş veya birimin
araç, gereç, bilimsel araştırma ve diğer ihtiyaçlarına harcanmak üzere döner sermaye gelirlerinden ayrılan en
az % 35′lik tutar, bu ihtiyaçların yanı sıra devam etmekte olan projelerin tamamlanmasına yönelik inşaat
işleri ile her türlü bakım ve onarım için harcanabilir. Devam etmekte olan projelerin tamamlanmasına yönelik inşaat işleri ile her türlü bakım ve onarım için ayrılan tutarı, ilgili yüksek öğretim kurumunun teklifi
üzerine, münhasıran söz konusu projelerde kullanılmak üzere yüksek öğretim kurumunun bütçesine bir
yandan özel gelir, diğer yandan mevcut veya yeni açılacak tertibe özel ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı
yetkilidir. Bu ödeneklerin yılı içinde harcanmayan kısmı ertesi yılın bütçesine devren gelir ve ödenek
kaydolunur.
b) (Mülga : 20/6/2001 – 4684/15 md.)

––––––––––––––––––––
(1) Bu maddede geçen “katma bütçelerin” ibaresi ile ilgili olarak, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kanunun, 12 ve 81 inci
maddeleri ile Kanuna bağlı (II) sayılı cetvele bakınız.
(2) Bu başlıkta bulunan; “ve araştırma fonu” ibaresi, 20/6/2001 tarihli ve 4684 sayılı Kanunla metinden çıkarılmıştır.
(3) Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kanunun 81 inci maddesi ile 6/1/2005
tarihli ve 25692 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2005 Mali Yılı Katma Bütçeli İdareler Bütçe Kanununun
7 nci maddesine ve 28/12/2004 tarihli ve 5277 sayılı 2005 Mali Yılı Bütçe Kanununun 37 nci maddesine bakınız.
(4) 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile; bu paragrafta yer alan “%80’ini” ibaresi, “%100’ünü”, “%80 oranı” ibaresi de “%100 oranı” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

(Ek bend : 20/6/2001-4684/15 md.; Değişik: 17/9/2004 – 5234/2 md.) Üniversitelerde
araştırma projelerinin finansmanında kullanılmak üzere, üniversite döner sermaye
işletmelerinden öğretim üyelerinin doğrudan veya dolaylı katkısı olup olmadığına bakılmaksızın
elde edilen her türlü gayrisafi hasılatın % 5′inden az olmamak kaydıyla, üniversite yönetim
kurulunun belirleyeceği orandaki tutar, döner sermaye saymanınca tahsilatı takip eden ayın
yirmisine kadar bütçe dairesi başkanlığı hesabına yatırılır. Süresi içinde yatırılmayan tutarların
tahsilinde, 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. (1)
(Ek bend : 20/6/2001 – 4684/15 md.) Bütçe Dairesi Başkanlığı hesabına yatırılan bu
tutarlar ile araştırma projelerinden elde edilen gelirler ve bu amaçla tahsil edilen bağış ve
yardımlar, Maliye Bakanlığınca ilgili üniversite bütçesine bir yandan özel gelir, diğer yandan
açılacak tertiplere özel ödenek kaydedilir. Bu suretle ödenek kaydedilen miktarlardan yılı
içerisinde harcanmayan tutarları ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve ödenek kaydetmeye
Maliye Bakanı yetkilidir.
(Ek bend : 20/6/2001 – 4684/15 md.) Araştırma projelerine bütçe ile tahsis olunan
ödenekler ve/veya yukarıdaki hükümler uyarınca özel ödenek kaydolunan tutarlar; üniversite
yönetim kurulunca gerekli görüldüğü takdirde, her bir proje için avans verilmek suretiyle de
kullandırılabilir.
(Ek bend : 20/6/2001 – 4684/15 md.) Araştırma projelerinin seçilmesi, uygulanması ve
izlenmesi ile ödeneklerin kullandırılması, genel hükümlerin avans ve kredi sınırlamalarına bağlı
kalınmaksızın avans verilmesi ve bu avansın mahsubuna dair usul ve easlar Maliye Bakanlığının
uygun görüşü alınarak, Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. (1)

ONBİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Siyasi partilere üyelik ve görev alma: (2)
Madde 59 – (Değişik: 2/7/1997 – 4278/1 md.) Yükseköğretim kurumlarının öğretim
elemanları, siyasi partilere üye olabilirler; yükseköğretim kurumlarındaki görevlerini
aksatmamak ve bir ay içinde kurumlarına bildirmek kaydıyla, siyasi partilerin merkez organları
ile onlara bağlı araştırma ve danışma birimlerinde görev alabilirler. Şu kadar ki, bu durumdaki
öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu ve Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyesi, rektör,
dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü ve bölüm başkanı olamazlar, onların yardımcılıklarına
seçilemezler.
Yükseköğretim kurumlarının öğrencileri, siyasi partilere üye olabilirler.
Siyasi partilere üye olan öğretim elemanları ve öğrenciler, yükseköğretim kurumları
içinde parti faaliyetinde bulunamaz ve parti propagandası yapamazlar.
Kurumlara dönüş: (3)
Madde 60 –
a. (Değişik: 1/11/1990 – 3676/1 md.) Bir süre öğretim üyesi olarak çalıştıktan sonra
Bakanlar Kuruluna veya Yasama Organı Üyeliğine seçilenler, bu görevlerde geçirdikleri süreler
hesaba katılmak ve buna göre aylık dereceleri yükseltilmek, meslek unvan ve sıfatlarını kazanma
ile ilgili hükümler saklı kalmak şartıyla başvurmaları halinde bu Kanun hükümlerine göre
ayrıldıkları yükseköğretim kurumuna kadro koşulu aranmaksızın dönerler.
(Ek bent:17/9/2004-5234/2 md.)Bunlardan emekli iken yüksek öğretim kurumlarına
dönenlerin veya yüksek öğretim kurumlarına döndükten sonra emekliliğe hak kazanıp emekli
olanların emekli aylıkları kesilmez. Bunlara yüksek öğretim kurumlarınca, ders yükü zorunluluğu
aranmadan ek ders ücreti ve sınav ücreti ile döner sermaye payı ödenir; bu ödemelerin dışında
aylık, ödenek, tazminat ve benzeri herhangi bir ödeme yapılmaz.
—
—————————
(1) 4684 sayılı Kanunla “ bent” olarak eklenen bu hüküm, daha sonra 5234 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle yapılan değişiklikte “paragraf” olarak düzenlenmiştir.
(2) Madde başlığı 2/7/1997 tarih ve 4278 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3) Madde başlığı 14/4/1982 tarih ve 2653 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değiştirilmiş ve metne
işlenmiştir.
b. (Değişik: 1/11/1990 – 3676/1 md.) Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya
disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan
öğretim üyeleri başvuruları üzerine bu Kanun hükümleri çerçevesinde kadro koşulu aranmaksızın
tekrar ayrıldıkları yükseköğretim kurumlarına dönebilirler.
c. (Ek: 14/4/1982 – 2653/5 md.) Yükseköğretim Kurulu veya Yükseköğretim Denetleme
Kurulu Başkan ve üyeliklerine, rektör ve dekanlıklara yükseköğretim kurumları ile bir kamu
görevinde iken seçilenlerden, süresinin tamamlayarak yeniden seçilmemeleri sebebiyle
ayrılanların,bu görevlerinde geçirdikleri süreler hesaba katılmak ve buna göre aylık ve dereceleri
yükseltilmek suretiyle meslek, unvan ve sıfatları dikkate alınarak ayrıldıkları tarihten itibaren
kendi kurumlarına boş kadro koşulu aranmaksızın dönüşleri yapılır.
Oylama:
Madde 61 – Bu kanunda sözü geçen juri ve kurullarda, her üye oyunu kabul veya ret
yoluyla vermekle görevlidir. Çekimser oy kullanılamaz.
Yükseköğretim Kurulu dışında yer alan kurulların toplantı nisabı kurul üye tamsayısının
yarıdan fazlasıdır.
Bütün kurullarda kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır.
Üçüncü turda salt çoğunluğun sağlanamadığı hallerde dördüncü turda oy çokluğu esası
uygulanır.
Özlük hakları:
Madde 62 – Üniversite öğretim elemanları ve üst kuruluşlar ile üniversitelerdeki memur
ve diğer görevlilerin özlük hakları için bu kanun, bu kanunda belirtilmeyen hususlar için
Üniversite Personel Kanunu, Üniversite Personel Kanununda bulunmayan hususlar için ise genel
hükümler uygulanır.
Siciller:
Madde 63 – Yükseköğretim kurum ve kuruluşları ile üst kuruluşlarda görev alan öğretim
elemanlarının, memur ve diğer personel ile öğrencilerin sicilleri genel hükümlere ve Yükseköğretim
Kurulu tarafından hazırlanacak yönetmelik esaslarına göre tutulur. Her türlü atama,
yükselme, akademik unvanların kazanılması ve diğer özlük işlemlerinde bu siciller esas alınır.
İzinler:
Madde 64 – Öğretim elemanları yıllık izinlerini, normal olarak,öğrenime ara verilen
zamanlarda kullanırlar. Bunların diğer izinleri ile Yükseköğretim üst kuruluşları personelinin ve
yükseköğretim kurumları memurlarının izin işleri 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
hükümlerine göre yürütülür.
Rektör, iznini Yükseköğretim Kurul Başkanından, diğer yöneticiler ise bir üst makamdan
alırlar.
Yükseköğretim kurumlarında ve üst kuruluşlarda görevli bütün personel bağlı olduğu ilk
disiplin amirinin izniyle görevi başından ayrılabilir.
Yönetmelikler:
Madde 65 –
a. Aşağıdaki hususlar Yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle
düzenlenir:
(1) Yükseköğretim Kurulunun teşkilatı, çalışma usulleri, üyelerinin seçimi ve yetkisinde
olan seçim ve atamalarla ilgili hususlar,
(2) Yükseköğretim Denetleme Kurulunun kuruluş ve işleyişi,denetleme usul ve esasları
ile ilgili hususlar,
(3) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezinin kuruluşu, işleyişi, görevleri, öğrenci
seçme ve yerleştirme esasları ve öğrenci adaylarından alınacak kayıt ve sınav ücretleri ve bu
ücretlerle oluşacak fonun kullanılması ile ilgili esaslar,
(4) Bu kanun kapsamındaki yükseköğretim kurumlarında yardımcı doçentlik, doçentlik
ve profesörlüğe yükseltilme ve atanma işlemleri,
(5) Öğretim elemanlarının yetiştirilme esasları,
(6) Haftalık ders yükü çalışma esasları,
(7) Yabancı uyruklu öğrencilerin harçları ile harçlar konusuna ilişkin uygulama esasları,
(8) Ders kitaplarının ve teksirlerinin bastırılmasında uygulanacak esaslar ve ödenecek
telif hakları ile ilgili hususlar,
(9) Öğretim elemanları, memur ve diğer personel ile öğrencilerin disiplin işlemleri,
disiplin amirlerinin yetkileri ve disiplin kurullarının teşkili ve çalışması ile ilgili hususlar,
(10) Yükseköğretim kurumları ve bunlara bağlı kuruluş ve birimler tarafından yapılacak
bilimsel, teknik inceleme ve araştırma ile yayımların gerektireceği her türlü giderlere ve
üniversitelerin inşaat, makine ve teçhizatı ile ilgili işlerle bunların bakım ve onarımlarına
uygulanacak esaslar,
(11) Öğretim elemanları; memur ve diğer personel ile öğrencilerin sicilleri ile ilgili
hususlar,
(12) (Değişik: 17/8/1983 – 2880/33 md.) Vakıflarca kurulacak yükseköğretim
kurumlarının eğitim ve öğretim alanları gözönünde tutularak gerekli yapı ve tesisler, araç – gereç,
öğretim, yönetim kadrosu ve diğer akademik konular,
(13) (Ek: 17/8/1983-2880/33 md.) Görevlendirme ve nakli ile ilgili eseslar ve bu
Kanunun uygulanması ile ilgili diğer hususlar.
b. Aşağıdaki hususlar Üniversitelerarası Kurul tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle
düzenlenir:
(1) Lisansüstü öğretim esasları,
(2) Bu Kanunun uygulanması ile ilgili diğer akademik hususlar.
Yürürlükten kaldırılan kanun ve hükümler:
Madde 66 – 1750 sayılı Üniversiteler Kanunu tümü ile, aşağıdaki kanunların ve Yükseköğretim
Kurumları ile ilgili diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri yürürlükten
kaldırılmıştır.
4619 sayılı İstanbul Teknik Üniversitesi Hakkında Kanun ile ek ve değişiklikleri,
6594 sayılı Karadeniz Teknik Üniversitesi adıyla Trabzon’da Bir Üniversite Kurulması
Hakkında Kanun ile ek ve değişiklikleri,
6595 sayılı Ege Üniversitesi adıyla İzmir’de Bir Üniversite Kurulması Hakkında Kanun
ile ek ve değişiklikleri,
6990 sayılı Atatürk Üniversitesi Kanunu ile ek ve değişiklikleri,
7307 sayılı Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kanunu ile ek ve değişiklikleri,
892 sayılı Hacettepe Üniversitesi Kurulması Hakkındaki Kanun ile ek ve değişiklikleri,
1785 sayılı Diyarbakır üniversitesi Kuruluş Kanunu,
1786 sayılı Çukurova üniversitesi Kuruluş Kanunu,
1787 sayılı Anadolu Üniversitesi Kuruluş Kanunu,
1788 sayılı Cumhuriyet Üniversitesi Kuruluş Kanunu,
1872 sayılı İnonü Üniversitesi Kuruluş Kanunu,
1873 sayılı Dört Üniversite Kurulması Hakkındaki Kanun ile ek ve değişiklikleri,
1487 sayılı Boğaziçi Üniversitesi Adıyla İstanbul’da Bir Üniversite Kurulması Hakkında
Kanun ile ek ve değişiklikleri,
5239 sayılı Ankara Üniversitesi Kuruluş Kadroları Kanunu ve bu kanuna ek kanunlar ile
Ankara Üniversitesine bağlı birimlere ait kanunlar,
5247 sayılı İstanbul Üniversitesi Kuruluş Kadroları Kanunu ile bu kanuna ek kanunlar,
2175 sayılı Kayseri Üniversitesi Kurulması Hakkında Kanun.
Ek Madde 1 – (Ek: 14/4/1982-2653/6 md.)
Üniversite rektörleri, fakülte dekanları, enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların
yardımcıları ve bölüm başkanları, gerektiğinde bu Kanunda belirtilen süreleri dolmadan
tayinlerindeki usule uygun olarak görevlerinden alınabilirler.
Ek Madde 2 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.; Değişik : 29/6/2001 – 4702/3
md.) Vakıflar; kazanç amacına yönelik olmamak şartıyla ve mali ve idari hususlar
dışında, akademik çalışmalar, öğretim elamanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden bu
Kanunda gösterilen esas ve usullere uymak kaydıyla, yükseköğretim kurumları veya bunlara
bağlı birimlerden birini veya birden fazlasını ya da bir üniversite veya yüksek teknoloji
enstitüsüne bağlı olmaksızın, ekonominin ihtiyaç duyduğu alanlarda yüksek nitelikli işgücü
yetiştirmek amacıyla, bu Kanun hükümleri çerçevesinde kalmak şartıyla meslek yüksekokulu
kurabilir. Kurulacak meslek yüksekokullarına, mesleki ve teknik eğitim bölgesinde gereksinim
duyulması esastır.
Ek Madde 3 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.)
Vakıf veya birden fazla vakfın yetkili yönetim organlarının yükseköğretim kurumu
kurma ile ilgili karar veya kararları Vakıflar Genel Müdürlüğünün olumlu yazısı ile birlikte ve
aşağıdaki belgelerle Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına sunulur:
a) Kurulacak yüksekögretim kurumunun bina, araç, gereç ve diğer maddi yapıları ve
malzemelerinin hazır bulunduğunu veya bunların sağlanması için yeteri kadar bir meblağın tahsis
edildiğini gösterir belge,
b) Kurulacak yüksekögretim kurumunun bir yıllık her çeşit işletme ve diğer cari
masraflarının en az% 20′sini karşılayacak bir paranın, malın, ekonomik değeri olan bir hakkın
veya gelirin mevcut olduğunu ve buna tahsis edildiğini gösterir belge,
c) Kurulacak yükseköğretim kurumunun ve bunlara bağlı birimlerin adlarını bildiren
belge ile Kurumun eğitim – öğretim, mali ve idari konularda uygulayacağı esasları gösteren
taahhüt belgesi.
d) Vakıf yükseköğretim kurumunun eğitim – ögretim fonksiyonunu yerine
getiremeyeceğinin anlaşılması halinde, bu madde ile yükseköğretim kurumuna tahsis edilenlere
yapılacak işlemi gösterir belge.
(Değişik : 7/6/1989 – KHK-369/4 md.; Aynen Kabul: 23/11/1989 – 3589/4 md.; İptal :
Ana Mah’nin 30/5/1990 tarih ve E. : 1990/2, K. : 1990/10 sayılı Kararıyla)(1)
(Ek:3/4/1991-3708/5 md.; İptal: Ana. Mah’nin 29/6/1992 tarih ve E. 1991/21, K.
1992/42 Sayılı Kararıyla.)
Ek Madde 4 – (Ek: 17/8/1883-2880/32 md.)
Askeri ve emniyetle ilgili eğitim kurum veya birimleri vakıflar tarafından açılamaz.
Ek Madde 5 – (Ek :17/8/1983 -2880/32 md.)
(Değişik: 28/12/1999 – 4498/1 md.) Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının,
vakıf yönetim organı dışında en az yedi kişiden oluşan bir mütevelli heyeti bulunur. Mütevelli
heyet üyeleri, vakıf yönetim organı tarafından dört yıl için seçilir, süresi biten üyeler yeniden
seçilebilir. Mütevelli heyet üyelerinin yaş sınırlaması hariç Devlet memuru olma niteliklerine
sahip bulunmaları ve en az üçte ikisinin lisans düzeyinde yükseköğrenim görmüş olması gerekir.
Mütevelli heyet üyeleri kendi aralarından bir başkan seçer.
Mütevelli heyet vakıf yükseköğretim kurumunun tüzelkişiliğini temsil eder. Vakıf
yükseköğretim kurumlarının yöneticileri Yükseköğretim Kurulunun olumlu görüşü alınarak
mütevelli heyet tarafından atanır. Mütevelli heyet; vakıf yüksek öğretim kurumu yöneticilerine
uygun gördüğü ölçüde yetkilerini devredebilir. Yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek
yöneticiler ve öğretim elemanları ile diğer personelin sözleşmelerini yapar, atamalarını ve
görevden alınmalarını onaylar, yükseköğretim kurumunun bütçesini onaylar ve uygulamaları
izler, ayrıca vakıfca hazırlanan yönetmelik hükümlerine göre diğer görevleri yürütür.

——————————
(1) Söz konusu Anayasa Mahkemesi Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandığı 9/2/1991 tarihinden başlayarak
bir yıl sonra yürürlüğe girmiştir.

Mütevelli heyetin toplantı nisabı ve karar alınması ile ilgili hususlarda bu Kanunun 61
inci maddesi hükmü uygulanır.
Ek Madde 6 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.)
Kurulacak yükseköğretim kurumu, vakıf tüzelkişiliği dışında ayrı bir tüzelkişiliğe sahip
olur ve bu kurumun gelirleri, geçici olarak dahi hiç bir suretle vakıf mamelekine veya hesaplarına
intikal edemez. Vakıf yükseköğretim kurumuna doğrudan doğruya bağış ve yardım yapılabilir.
Ek Madde 7 – (Ek:17/8/1983 – 2880/32 md.; Değişik:3/4/1991 – 3708/6 md.)
Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumları, bu Kanunun 56 ncı maddesinde yer alan mali
kolaylıklardan, muafiyetlerden ve istisnalardan aynen istifade ederler ve bunlar emlak
vergisinden muaf tutulurlar.
Ek Madde 8 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.)
Vakıfca kurulacak yüksekögretim kurumlarındaki akademik organlar, Devlet
yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenlenir ve onların görevlerini yerine
getirir. Öğretim elemanlarının nitelikleri Devlet yükseköğretim kurumlarındaki öğretim
elemanlarının niteliklerinin aynıdır. Devlet yükseköğretim kurumlarında çalışmaları yasaklanmış
veya disiplin yoluyla bu kurumlardan çıkarılmış kişiler, vakıf yükseköğretim kurumlarında görev
alamazlar.
Ek Madde 9 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.) Vakıf yükseköğretim kurumlarının eğitim
- öğretim esasları, öğretim süreleri ve öğrenci hakları ile ilgili hususlar bu Kanun hükümlerine
tabidir.
Öğrencilerden alınacak ücretler mütevelli heyet tarafından tespit edilir.
Ek Madde 10 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.)
Vakıflar tarafından kurulacak yükseköğretim kurumları çalışmalarını Devlet
yükseköğretim kurumları gibi, her ders yılı sonunda Yükseköğretim Kuruluna sunarlar. Bu
kurumlar mali, idari ve ekonomik konularda Yüksekögretim Kurulunun gözetim ve denetimine
tabidirler.
Ek Madde 11 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.)
Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarında, beklenen eğitim – öğretimdüzeyinin
yetersizliğinin Yükseköğretim Kurulunca tespit edilmesi ve durumun düzeltilmesi için gerekli
uyarı ve önerilerin sonuçsuz kalması halinde bu kurumun faaliyeti Yükseköğretim Kurulunca
durdurulur.
Ek Madde 12 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.)
Vakıf tarafından kurulacak yükseköğretim kurumunda akademik kurul, senatoların;
yönetim kurulu, üniversite yönetim kurulunun; en yüksek düzeyindeki yönetici, rektörlerin
yetkisini kullanır ve görevlerini yapar.
Ek Madde 13 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.; Mülga: 3/4/1991 – 3708/8 md.) (1)
Ek Madde 14 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.)
Vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının eğitim ve öğretim alanları gözönünde
tutularak yapı ve tesisler, araç – gereç, öğretim, yönetim kadrosu ve diğer akademik konular
Yükseköğretim Kurulunca belirlenir.
Ek Madde 15 – (Ek: 17/8/1983 – 2880/32 md.)
Vakıf tüzelkişiliğinin herhangi bir şekilde nihayete ermesi halinde, vakıf yükseköğretim
kurumu tüzelkişiliği devam eder ve vakıf tarafından yükseköğretim kurumu tüzelkişiliğine tahsis
edilen her türlü taşınır ve taşınmaz mal, araç-gereç, malzeme, para ve ekonomik değeri olan
haklar yükseköğretim kurumunun mülkiyetine geçer.
Bu durumda vakıf yüksekögretim kurumu mütevelli heyeti üyeleri ile yükseköğretim
kurumu yöneticilerinin seçilmesi yetkisi, Yükseköğretim Kurulunun olumlu görüşü üzerine
Vakıflar Genel Müdürlüğünce bir başka vakfa devredilir.

——————————
(1) Bu maddenin 3589 sayılı Kanun ile değişik hükmü; Anayasa Mahkemesinin 30/5/1990 tarih ve E :
1990/2, K : 1990/10 sayılı Kararıyla 9/1/1992 tarihinden geçerli olmak üzere iptal edilmiş ise de iptal hükmü yürürlüğe girmeden önce 3/4/1991 tarih ve 3708 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmıştır.

Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyetlerinin durdurulması halinde durdurulma
süresince, kapatılması halinde ise temelli olarak, kurumun idaresi Yükseköğretim Kurulunca
eğitim ve öğretimi sürdürmek veya tamamlamak üzere uygun bir Devlet yükseköğretim
kurumunun vesayetine verilir.
Ek Madde 16 – (Ek : 10/12/1988 – 3511/2 md.; İptal: Ana, Mah.nin 7/3/1989 tarih ve
E. :1989/1, K. :1989/12 sayılı kararıyla. Yeniden Düzenleme 12/1/1990 – KHK-398/3 md.;
Değiştirilerek Kabul: 7/3/1990 – 3614/3 md.)
Açıköğretim uygulayan üniversiteler yurt içinde hizmet birimleri açabilirler. Aynı
üniversiteler, yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşlarına öğretim, eğitim ve kültürle ilgili idari ve
sosyal hizmetleri vermek amacıyla Yükseköğretim Kurulunun kararıyla o ülkede merkez tesis
edebilirler.
Açıköğretim hizmeti veren üniversitelerde rektörlük ile bu tür hizmetleri veren fakülte,
enstitü, yüksekokul, konservatuvar, meslek yüksekokulu, merkez ve benzeri kuruluşlarda,
hizmetin özelliğinin gerektirdiği birimlerin kurulması veya değiştirilmesi, diger ülkelerin
açıköğretim kuruluşları ile eğitim ve öğretim alanlarında işbirliği yapılması üniversite yönetim
kurulunun kararı ile gerçekleştirilir.
Merkezi açıköğretim yapan fakültelere bağlı olarak örgün öğretim yapan bölüm varsa,
zaman içinde bu bölümün müstakil örgün eğitim yapan yüksekokul haline dönüştürülmesi yada
örgün öğretim yapan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında örgün öğretim yapan
bölümlerin yanı sıra, açıköğretim yapan bölümler kurulması, üniversite senatosunun teklifi ve
Yükseköğretim Kurulunun onayı ile olur.
Ek Madde 17 – (Ek: 25/10/l990 – 3670/12 md.)
Yürürlükteki kanunlara aykırı olmamak kaydı ile; yükseköğretim kurumlarında kılık ve
kıyafet serbesttir.
Ek Madde 18 – (Değişik : 26/6/2001 – 4689/3 md.)
Vakıflar tarafından kurulmuş yükseköğretim kurumlarının giderlerine katkıda bulunmak
amacıyla; bütçede yer alan ödenekle sınırlı olmak üzere, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun
müracaatı, Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye
Bakanlığınca Devlet yardımı yapılır.
Yapılacak Devlet Yardımı:Devlet yükseköğretim kurumlarına o yıl tahsis edilen toplam
bütçe ödeneklerinin örgün öğrenci sayısına bölünmesiyle elde edilen tutarın, ilgili vakıf
yükseköğretim kurumunda okuyan örgün öğrenci sayısıyla çarpılması sonucu bulunacak miktarın
%30’unu geçemez. Ancak, bu miktarın üniversitelere dağıtımı: öğrenci seçme ve yerleştirme
sisteminde kullanılan sayısal (% 50), sözel (% 20) ve eşit ağırlıklı (% 30 ) puan türlerinin
parantez içinde gösterilen ağırlıklar uygulanarak, üniversitenin toplam örgün öğrenci sayısına
göre yapılır. Yükseköğretim Kurulu bu oranları yarısına kadar yükseltmeye veya eksiltmeye
yetkilidir. En az iki yıl eğitim-öğretim yapmış olan vakıf üniversiteleri Devlet yardımı almak
amacı ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına müracaat ederler.
Vakıf yükseköğretim kurumlarına Devlet yardımının yapılabilmesi için bu kurumların;
a)En az iki eğitim-öğretim yılını tamamlamış olması,
b)Öğrencilerin en az %15’ine eğitim-öğretim masraflarını karşılayacak düzeyde tam burs
vermesi,
c)Öğrenci alınan her lisans programı için, öğretim üyesi yetiştirmek amacıyla, vakıf
üniversitelerince seçilerek Yükseköğretim Kurulu tarafından yurt içinde veya yurt dışında
belirlenen üniversitelere yerleştirilen ve izlenen doktora öğrencilerine, kontenjanı 50’ye kadar
olan programlar için bir öğrenciye, 50 ile 100 arasında olan programlar için iki öğrenciye ve
kontenjanı 100’den fazla olan programlar için üç öğrenciye eğitim-öğretim ve diğer masraflarını
karşılayacak düzeyde burs vermesi veya üniversitelerin bu doktora öğrencilerinin sayısı kadar,
yurt dışında yerleşik Türk uyruklu öğretim üyesini en az bir eğitim-öğretim yılı sözleşmeli tam
gün statüsünde çalıştırdığını Yükseköğretim Kuruluna belgelemesi,
d) Üniversitelerin lisans düzeyindeki örgün öğretim programlarında en az bir eğitimöğretim
yılı sözleşmeli tam gün statüsünde çalışan (kısmi statüde görevli, ek ders veya diğer
üniversitelerden görevlendirme suretiyle çalışanlar hariç) öğretim üyesi başına düşen öğrenci
sayısının, bu esasa göre hesaplanan tüm Devlet üniversitelerinin öğretim üyesi başına düşen
öğrenci sayısının ortalamasına eşit veya daha az olması,
e) Üniversitelerarası Kurulca görevlendirilen komisyonca yapılacak değerlendirme
sonucunda; bir önceki yıl sonu itibariyle tespit edilen tanınmış bilimsel dergilerde, üniversitede
en az bir eğitim-öğretim yılı sözleşmeli tam gün statüsünde çalışan (kısmi statüde görevli, ek ders
veya diğer üniversitelerden görevlendirme suretiyle çalışanlar hariç) öğretim üyesi başına düşen
yayın sayısı bakımından, bu esasa göre sıralanan tüm Devlet üniversitelerinin ilk yarısına girecek
durumda olması,
f) Öğrenci seçme ve yerleştirme sisteminde sayısal, sözel ve eşit ağırlığa göre, Öğrenci
Seçme ve Yerleştirme Merkezince o yıl yerleştirilen örgün öğretim öğrencileri arasında ilk % 5’e
giren öğrenci almış olması ve üniversitenin örgün öğretim programlarına o yıl yerleştirilen
toplam öğrenci sayısı ile her bir puan türünün ikinci fıkrada belirtilen göreceli önemini yansıtan
ağırlıkları dikkate alınarak yapılan değerlendirmede, bu esasa göre sıralanan tüm Devlet
üniversitelerinin ilk yarısına girmesi,
Şartlarından asgari (a), (b), (c) ve (d) bentlerini yerine getirmeleri gerekmektedir. Buna
göre, ikinci fıkrada belirtilen miktarın;
– (a), (b), (c), (d), (e) ve (f) bentlerinde sayılan tüm şartları yerine getiren vakıf
yükseköğretim kurumlarına tamamına kadar,
– Asgari şartlardan (a), (b), (c) ve (d) bentlerinin yanı sıra (e) veya (f) bentlerinden birini
yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına % 80’ine kadar,
– Sadece asgari şartları yerine getiren vakıf yükseköğretim kurumlarına % 60’ına kadar,
Devlet yardımı verilir. Asgari şartları yerine getiremeyen vakıf yükseköğretim
kurumlarına Devlet yardımı yapılmaz.
Bu maddede belirtilen azami ve asgari düzeyler arasında yeralan vakıf yükseköğretim
kurumlarına yapılacak yardım miktarı Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılacak değerlendirme
esas alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilir. Vakıf yükseköğretim
kurumlarına yapılacak yardım her yılın en geç Ekim ayı sonuna kadar iki eşit taksit halinde
ödenir.
Yardım alan vakıf yükseköğretim kurumu her yıl Nisan ayı sonuna kadar bir önceki yılın
gelir ve giderlerini Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Yükseköğretim Kuruluna
göndermek zorundadır.
Bu maddenin uygulanmasıyla ilgili olarak vakıf yükseköğretim kurumlarından her türlü
belge ve bilgiyi istemeye ve gerektiğinde merkez denetim elemanları vasıtasıyla denetim ve
inceleme yaptırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir. (1)
Ek Madde 19 – (Ek : 3/4/1991 – 3708/7 md.; İptal:Ana.Mah.’nin 29/6/1992 tarih ve
E. 1991/21, K. 1992/42 sayılı Kararıyla)
Ek Madde 20 – (Ek: 3/4/1991 – 3708/7 md.)
a) Hacettepe Çocuk Sağlığı Enstitüsü Vakfı, Hacettepe Tıp Merkezi Vakfı ve Hacettepe
Üniversitesi Vakfı tarafından müştereken kurulmuş olan yükseköğretim kurumuna kamu tüzel
kişiliğine sahip olmak üzere “Bilkent Üniversitesi” adı verilmiştir.
b) (İptal: Ana. Mah.’nin 29/6/1992 tarih ve E. 1991/21, K. 1992/42 sayılı Kararıyla.)

——————————
(1) Değişik bu maddenin üçüncü fıkrasının (c)bendi 1/1/2002 tarihinde, diğer hükümleri 1/1/2001 tarihinde
yürürlüğe girmektedir.

Ek Madde 21 – (Ek: 3/4/1991 – 3708/7 md.)
Milli Eğitim Bakanlığınca düzenlenen “Lise Mezunlarına Meslek Edindirme” (LİMME) programına
katılıp meslek lisesi diplomasını alanlar ile bir mesleğe veya belli sanat dallarına yönelik programlar
uygulayan liselerin mezunları aynı meslek veya sanat dalında bir yüksekokul veya meslek yüksekokuluna
girmek istedikleri takdirde merkezi sınavla almış oldukları puanlarına Yükseköğretim Kurulunun, meslek
dalına göre tespit edeceği ölçü dahilinde Milli Eğitim Bakanlığının uygun görüşü alınarak artı puan verilir.
Bu puan almış oldukları puanların% 40′ından fazla olamaz.
Ek Madde 22 – (Ek: 19/11/1992 – 3843/18 md.)
Üniversitelerde o üniversiteyi veya bünyesindeki yükseköğretim kurumlarını geliştirmek amacıyla
kurulmuş olan vakıflarca yeniden kurulacak sağlık tesislerini işletilmesi ve yönetimi, ilgili üniversite yönetim
kurulu kararıyla tesisleri kurmuş olan vakfa verilebilir. Bu sağlık tesislerinin işletilme ve yönetim esasları
Üniversite Yönetim Kurulu ile vakıf yetkili kurulunca belirlenir.
Ek Madde 23 – (Ek: 7/6/1995 – 4111/2 md.)
Yükseköğretim kurumlarında pratik, uygulamalı dersler ve staj; öğrencinin tercih edeceği ilgili kamu
kurum ve kuruluşları ile bunlara muadil özel kuruluşlarda yapılabilir.
Bu süre zarfında öğrenci, Yükseköğretim kurumları öğrenci disiplin kurallarına tabidir.
Ek Madde 24 – (Ek : 29/6/2001 – 4702/4 md.)
Mesleki ve teknik eğitim bölgesinde, çağdaş bilim ve teknolojideki değişme ve gelişmelere uygun
olarak ekonominin gereksinim duyduğu alanlarda yüksek nitelikli iş gücü yetiştirmek üzere, bir veya daha
fazla meslek yüksekokulu ile mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları, öğretim programları bütünlüğü ve
devamlılığı içinde ilişkilendirilir. Her ilde en az bir mesleki ve teknik eğitim bölgesi kurulabilir.
Mesleki ve teknik eğitim bölgelerinde bulunan meslek yüksekokulu veya okulları ile mesleki ve
teknik orta öğretim kurumları, ilgili kamu ve özel kurum ve kuruluşları arasındaki işbirliği ve
koordinasyonun sağlanmasına ve yürütülmesine ilişkin esas ve usuller, Milli Eğitim Bakanlığı ve
Yükseköğretim Kurulu işbirliği ile çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.
Mesleki ve teknik eğitim bölgesi içindeki meslek yüksekokulu öğrencilerinin iş yerlerindeki eğitim,
uygulama ve stajlarına ilişkin esas ve usuller Yükseköğretim Kurulunca çıkartılacak yönetmelikle belirlenir.
Mesleki ve teknik eğitim bölgeleri içindeki mesleki ve teknik orta öğretim kurumları ile diğer kamu
ve özel kurum ve kuruluşlarda görevli olup da meslek yüksekokullarındaki ders ve uygulamalarda
görevlendirilen öğretmenlere, uzman kişilere, emekli öğretim elemanlarına ve emekli öğretmenlere 2914
sayılı Yükseköğretim Personel Kanununda belirtilen miktarda saat başına ders ücreti ödenir.
Ek Madde 25 – (Ek : 14/7/2004 – 5217/5 md.)(1)
Bu Kanunun 55 inci maddesine göre yüksek öğretim kurumları adına tapuda kayıtlı taşınmazların
kiralanması, satılması ve işletilmesi suretiyle elde edilecek gelirler ile Hazine adına kayıtlı olup, yüksek
öğretim kurumlarına tahsis edilmiş taşınmaz malların üzerinde herhangi bir inşaat yapılmamak ve irtifak
hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla eğitim, sağlık ve sosyal amaçlı kiralanması ve işletilmesi suretiyle
elde edilecek gelirlerin tamamını ilgili yüksek öğretim kurumunun her çeşit mal ve hizmet alımlarında ve
sermaye harcamalarında (yüksek öğretim kurumları adına tapuda kayıtlı taşınmazların satılması suretiyle elde
edilen gelirlerin tamamı sadece sermaye harcamalarında) kullanılmak üzere bir yandan özel gelir, diğer
yandan mevcut veya yeni açılacak tertibe özel ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir. Sermaye
giderleri, yılı yatırım programı ile ilişkilendirilir. Bu ödeneklerin yılı içinde harcanmayan kısmı ertesi yılın
bütçesine devren gelir ve ödenek kaydolunur.
Hazine adına kayıtlı olup yüksek öğretim kurumlarına tahsis edilmiş taşınmaz mallar üzerinde ilgili
yüksek öğretim kurumlarının teklifi üzerine, öğrenci yurt binası ve müştemilatı yaptırılmak üzere mülkiyetin
gayri aynî hak tesis edilebilir.
Ek Madde 26 – (Ek : 17/9/2004 – 5234/2 md.) (1)
Üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerinin açmış oldukları yaz okullarına katılacak
öğrencilerden, toplam ikiyüzseksen ders saatine karşılık olmak ve 46 ncı madde uyarınca belirlenen yıllık
öğrenci katkı payının iki katını aşmamak üzere Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek miktarda yaz okulu
öğretim ücreti alınır. Ancak bu miktarların tespitinde, normal süresi içinde mezun olamayan veya lisans
düzeyinde ikinci bir yüksek öğretim yapan öğrencilerden alınabilecek zamlı katkı payı miktarları dikkate alınmaz. İkinci öğretime kayıtlı öğrencilerden alınacak azami yaz okulu öğretim ücreti, fakülte ve
program adına göre normal örgün öğretimde kayıtlı öğrenciler için belirlenen yaz okulu öğretim ücretinin iki
katını geçemez. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu, Yükseköğretim Kurulunca
belirlenen miktardan daha az yaz okulu öğretim ücreti alınmasına, başarılı veya gelir düzeyi düşük
öğrencilerden ise bu ücretin alınmamasına veya belirlenen miktardan daha az öğretim ücreti alınmasına karar
verebilir.

____________________
(1) Bu maddelerin uygulanması ile ilgili olarak, 6/1/2005 tarihli ve 25692 mükerrer sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan 2005 Mali Yılı Katma Bütçeli İdareler Bütçe Kanununun 7 nci maddesine bakınız.

Bakanlıklar ve kamu kuruluşları adına mecburi hizmet karşılığı öğrenim gören öğrenciler, Türk
Cumhuriyetleri ile Türk ve Akraba Toplulukları öğrencilerinden Devlet (Millî Eğitim Bakanlığı) burslusu
olarak yüksek öğretim gören öğrenciler ile gerek normal örgün öğretimde gerekse ikinci öğretimde lisansüstü
eğitim yapan araştırma görevlilerinden yaz öğretimi için ücret alınmaz.
Yaz okulu öğretim ücretleri, öğrenciler tarafından peşin olarak üniversite veya yüksek teknoloji
enstitüsü adına kamu bankalarından birinde açtırılacak hesaba yatırılır. Bu tutarlar, Rektörlükçe en geç onbeş
gün içinde ilgili bütçe dairesi başkanlığının hesabına yatırılır. Yatırılan miktar Maliye Bakanlığınca ilgili
bütçenin mevcut veya yeniden açılacak tertiplerine bir yandan gelir, diğer yandan özel ödenek kaydedilir.
Kaydolunan özel ödeneğin en fazla % 70′i yaz okullarında ders vermekle görevlendirilen öğretim
elemanlarına ders ve sınav ücreti olarak ödenebilir; kalan kısmı ise üniversite veya yüksek teknoloji
enstitüsünün mal ve hizmet alımlarında kullanılır. Özel ödeneğin harcanmayan kısmı, üniversite veya yüksek
teknoloji enstitüsünün mal ve hizmet alımlarında kullanılmak üzere ertesi yılın bütçesine devren gelir ve
ödenek kaydedilir.
Yaz okullarında ders vermekle görevlendirilen öğretim elemanlarına, verdikleri dersin kredi ve saati,
yabancı dilde eğitim yapılıp yapılmadığı ile derse kaydolan öğrenci sayısına göre, 11.10.1983 tarihli ve 2914
sayılı Kanunun 11 inci maddesinde unvanları için öngörülen ek ders ücretlerinin beş katını, sınav ücretinin ise
üç katını geçmemek üzere, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu tarafından belirlenecek
tutarda ders ve sınav ücreti ödenir. Bu fıkranın uygulanmasında, son fıkrasının ilk cümlesi hariç olmak üzere
2914 sayılı Kanunun 11 inci maddesi dikkate alınır.
Özel ödeneğin yeterli olmadığı gerekçe gösterilerek öğretim elemanlarına, kurum bütçesi, döner
sermaye, bilimsel araştırma projesi ve sair kaynaklardan ayrıca ders ve sınav ücreti ödenemez; herhangi bir
ödeme yapılamaz.
Bu maddeye göre yaz okulu açılabilmesi için Yükseköğretim Kurulundan uygun görüş alınması
zorunludur.
Üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerince, öğrencilerden para tahsil etmeksizin yaz okulu
açılması halinde bu madde uygulanmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine
Yükseköğretim Kurulunca tespit edilir.
Ek Madde 27 – (Ek : 17/9/2004 – 5234/2 md.)(1)
Üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerinde hukuk, uluslararası ilişkiler, iktisat, işletme, bilgi
teknolojileri ve ileri teknolojiler ile öğretmenlik alanlarında ikinci öğretim kapsamında yürütülecek tezsiz
yüksek lisans programlarının açılması, öğrencilerden alınacak öğretim ücretleri, bu programlarda fiilen ders
veren öğretim üyelerine ödenecek ek ders ve sınav ücretleri, aşağıda belirtilen esaslara uyulmak kaydıyla
ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun teklifi üzerine Yükseköğretim Kurulu
tarafından belirlenir.
Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu kararlarında belirtilecek tarihlerde asgarî
iki eşit taksitte alınan öğretim ücretleri, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü adına kamu bankalarından
birinde açtırılacak hesaba yatırılır. Bu tutarlar, Rektörlükçe en geç onbeş gün içinde ilgili bütçe dairesi
başkanlığının hesabına yatırılır.
Toplanan öğretim ücretlerinin % 30′undan az olmamak üzere üniversite veya yüksek teknoloji
enstitüsü yönetim kurulunca belirlenecek kısmı, bilimsel araştırma projelerinde kullanılmak üzere yüksek
öğretim kurumlarında yer alan mevcut veya yeniden açılacak tertiplere ödenek kaydedilir. Geri kalanı ise,
ilgili kurumların bütçesinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine bir yandan gelir, diğer yandan özel ödenek
kaydedilerek 11.10.1983 tarihli ve 2914 sayılı Kanunun 11 inci maddesi (son fıkrasının ilk cümlesi hariç) ve
19.11.1992 tarihli ve 3843 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi hükümleri dikkate alınarak 2914 sayılı Kanunun
11 inci maddesinin dördüncü fıkrasında akademik unvanlar itibarıyla öngörülen ek ders ücretinin her
halükârda on katını ve aynı maddede öngörülen sınav ücretinin beş katını geçmemek üzere bu eğitim
programında fiilen ders veren öğretim üyelerine ek ders ve sınav ücreti; 3843 sayılı Kanunun 12 nci
maddesinde belirtilen esaslara göre bu program için görevlendirilen idarî personele fazla çalışma ücreti olarak
ödenir. Özel ödeneğin harcanmayan kısmı, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünün mal ve hizmet
alımlarında kullanılmak üzere ertesi yılın bütçesine devren gelir ve ödenek kaydedilir.
Özel ödeneğin yeterli olmadığı gerekçe gösterilerek öğretim üyelerine kurum bütçesi, döner
sermaye, bilimsel araştırma projesi ve sair kaynaklardan ayrıca ders ve sınav ücreti ödenemez; herhangi bir
ödeme yapılamaz.
Bu maddenin uygulanmasında yukarıda belirtilmeyen hususlar hakkında 2914 sayılı Kanun ile 3843
sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
Gerektiğinde yukarıda yer alan hükümler kısmen veya tamamen, ileri uzaktan eğitim teknolojileri
kullanılmak suretiyle ikinci öğretim kapsamında yürütülecek tezsiz yüksek lisans programları için de
uygulanır.

___________________________
(1) Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak, 6/1/2005 tarihli ve 25692 mükerrer sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan 2005 Mali Yılı Katma Bütçeli İdareler Bütçe Kanununun 7 nci maddesine bakınız.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığının uygun görüşü
üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilir.

ONİKİNCİ BÖLÜM
Geçici Maddeler
Geçici Madde 1 – Bu kanunun yayımı tarihinde görevi başında bulunan
Üniversitelerarası Kurul, senato, Üniversite yönetim kurulu, fakülte, enstitü ve yüksekokul
kurulları ile yönetim kurulları bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihte lağvedilir ve bu Kanun
hükümlerine göre yeniden kurulurlar.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görev başında bulunan
üniversite rektörlerinin görevleri 31 Temmuz 1982 tarihinde, fakülte
dekanları, enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bölüm başkanlarının görevleri ise 31
Ağustos 1982 tarihinde
sona erer. Bu tarihlerde göreve başlamak üzere bu Kanun uyarınca atamalar yapılır. Bunlardan bu
tarihten önce gödevden alınan veya herhangi bir nedenle ayrılanların yerine bu Kanun
hükümlerine göre atamalar yapılır.
Geçici Madde 2 – Yükseköğretim Kurulu bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
üç ay içinde kurulur.
Geçici Madde 3 – Yükseköğretim Kurulunun genel sekreterlik kadroları, çalışma yeri ve
bütçesi sağlanıp işe başlayıncaya kadar sekreterlik hizmetleri için mevcut Üniversitelerarası
Kurulun Sekreteryası Yükseköğretim Kurulu Başkanı emrine verilir.
Geçici Madde 4 – Yükseköğretim Kurulu üyelerinden dörtte birinin, Yükseköğretim
Denetleme Kurulunun üyelerinden üçte birinin her iki yılda bir hangilerinin yenileneceği, ilk
ikinci, dördüncü ve altıncı yıl sonunda ad çekme suretiyle belirlenir.
a. Yükseköğretim Kurulu üyelerinin yenilenme usulü;
(1) Cumhurbaşkanı tarafından seçilenlerin dörtte biri,
(2) Bakanlar Kurulu ile Milli Eğitim Bakanlığınca seçilenlerin dörtte biri,
(3) Üniversitelerarası Kurulca seçilenlerin dörtte biri,
Arasından her grup içinde ayrı ayrı ad çekme suretiyle yapılır.
b. Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerinin yenilenme usulü;
(1) Yükseköğretim Kurulunca önerilen beş profesör ile Milli Eğitim Bakanlığınca
seçilenlerin üçte biri,
(2) Yargıtay, Danıştay ve Sayıştayca gösterilerek Yükseköğretim Kurulunca seçilenlerin
üçte biri,
Arasından her grup içinde ayrı ayrı ad çekme suretiyle yapılır.
Geçici Madde 5 – Bu kanunun öngördüğü yönetmelikler ile Kanunun hükümlerine
uymayan mevcut tüzük ve yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden başlayarak dokuz ay içinde
yeniden düzenlenip, yürürlüğe konur. Bu düzenleme sonuçlanıncaya kadar mevcut tüzük ve
yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerine uygulanmasına devam edilir. Ancak,
sınıf ve ders geçme ile ilgili yürürlükteki sınav ve değerlendirme mevzuatı 1981 – 1982 eğitim -
öğretim yılı sonuna kadar uygulanır.
Geçici Madde 6 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, üniversiteler ve
akademiler kanunlarına göre değişik kurumlarda kazanılmış olan doktora, tıpta uzmanlık,
doçentlik ve profesörlük unvanları eşdeğer olarak devam eder.
Geçici Madde 7 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Yükseköğretim Kurulu
tarafından yeni kadrolar tespit edilinceye kadar Yükseköğretim Kurulunun izni olmadıkça
mevcut boş kadrolara atama yapılamaz.
Geçici Madde 8 – (Değişik: 27/5/1988 – 3455/1. md.)
Bu Kanunun yayımı tarihine kadar, eski mevzuat hükümlerine göre doçentlik ve
profesörlük unvanını almak üzere başvurmuş ve başvurusu kabul edilmiş olanlar ile 30 Haziran
1982 tarihine kadar önceki mevzuata göre doçentlik ve profesörlük için öngörülen çalışma
süresini tamamlayacakların başvuruları ve başvurularının kabulü halinde kadroya atama dışındaki işlemleri önceki mevzuata göre yürütülür.
Yukarıdaki hükme göre profesörlüğe yükseltilmiş olanlar (kısmi veya tam gün) kadroya
bağlı olmaksızın profesör unvanının sağladığı bütün akademik hak ve yetkilere sahip olmak şartı
ile bulundukları kadrolarda profesör unvanını taşırlar. Bunlar ilgili birimlerdeki profesör
kadrolarına öncelikle atanırlar.
Üniversiteler ve Akademilerle ilgili kanunların hükümlerine göre gerekli yabancı dil
sınavlarını da vermiş olmaları kaydıyla doçentlik sınavlarını tamamlamış bulunanların
profesörlüğe yükseltilmeleri de istedikleri takdirde önceki mevzuatlarına göre yürütülür.
(Değişik: 14/6/1989 – 3576/1 md.) Bu Kanunun yayımı tarihinden önce yukarıdaki
hükümlere göre profesörlüğe yükseltilmiş olanlar ve bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren
3l.12. 1989 tarihine kadar, kadro şartı aranmaksızın profesörlüğe yükseltilecek olanlar ile doçent
unvanını kazanmış olanlar bulundukları kadrolarda doçent ve profesör unvanlarının sağladığı
bütün hak ve yetkilerden yararlanırlar. Bu kişiler, ilgili birimlerdeki doçent ve profesör
kadrolarına öncelikle atanırlar.
Kendi kanunları çıkarılıncaya kadar Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Teşkilatına bağlı
yükseköğretim kurumlarında doçentlik ve profesörlük unvanlarının verilmesinde yukarıdaki
esaslar uygulanır.
Geçici Madde 9 – Bu kanunun yayımından önce doktora veya tıpta uzmanlık unvanı
almış olup, doçentlik sınavına girmek ve bu unvanı almak amacıyla başvurmuş olanlardan, bu
işlemle ilgili, yabancı dil sınavı, tez, kollokyum ve deneme dersi safhalarından bir veya birkaçını
başaran fakat süresi içinde doçentlik unvanını alamayanlara, geri kalan safhalarını
tamamlayabilmeleri için, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl daha süre tanınır.
Geçici Madde 10 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte bu Kanun kapsamına giren
yükseköğretim kurumlarının asistan kadrolarına atanmış olarak doktora veya tıpta uzmanlık
öğrenimi için çalışmalarda bulunanlar bu kadrolarda bir yıl süre ile bu Kanun hükümlerine göre
araştırma görevlisi olarak çalıştırılabilirler. Bunların, bu kadrolara yeniden atanmaları her yıl
ilgili yönetim kurullarınca karara bağlanır.
Geçici Madde 11 – Bu kanunun yayımı tarihinde bu kanun kapsamına alınan
yükseköğretim kurumlarında ve üst kuruluşlarındagörevli öğretim elemanı ile yönetim personeli
aynı görevlerini yürüttükleri takdirde almakta oldukları aylık ve ücretlerini almaya devamederler.
Bu personelden bağlı oldukları kurumun adı veya satatüsü değişenler ile kaldırılanlar yeni
kadrolar belirlenip atamalar yapılıncaya kadar eski kurumlarının kadro aylıklarını alırlar.
Geçici Madde 12 – Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra, kadro kanunları çıkıncaya kadar
yardımcı doçentliğe seçilenler, asistan veya öğretim yardımcısı kadrolarına atanabilirler.
Geçici Madde 13 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği, tarihte, yükseköğretim kurumlarında
kayıtlı bulunan öğrencilerden, bu kanunun 44 ncü maddesinde öngörülen süreleri tamamlamış
veya aşmış olanların yükseköğretim kurumlarıyla ilişikleri kesilmez. Ancak, bu gibi öğrenciler
bundan sonraki eğitim – öğretim sürelerinde her eğitim – öğretim yılında başarılı olmak
mecburiyetindedirler. Aksi halde öğretim kurumlarıyla ilişkileri kesilir.
Geçici Madde 14 – Öğretim üyeleri bu kanunun 36 ncı maddesine göre statülerini
belirleyinceye kadar, 1765 sayılı Üniversite Personel Kanunu kapsamına giren yükseköğretim
kurumları ile ilgili diğer kanunların personel ve özlük haklarına ilişkin hükümlerinin
uygulanmasına devam olunur.
Geçici Madde 15 – Bu kanunun yayımlandığı tarihte doktora veya tıpta uzmanlık
yetkisine sahip olup da bu kanun kapsamındaki yükseköğretim kurumlarına kadrolu olarak;
a. Asistan unvanı ile çalışmaların bir yıl zarfında, bu kanun hükümlerine uygun olmak
kaydı ile yardımcı doçentliğe başvurmaları sağlanarak yükseltilmeleri ve atanmaları yapılır ve
bulundukları kurumları ile ilişkileri kesilir. Bu süre içinde yardımcı doçent olamayanların
üniversite ile ilişkileri kesilir.
b. Asistan dışında başka bir unvan ile öğretim yardımcısı olarak
çalışanlardan, ya bu unvanlarının gereği görevlerini sürdürmeleri veya
yukarıdaki (a) fıkrası esaslarına göre, bir yıl içinde yardımcı doçentlik için
başvurmaları istenir. Bunlardan, öğretim yardımcısı olarak göreve devam etmek
isteyenlerin sayısı bu statüdeki kadroları aşarsa, ilgili yönetim kurulunun yapacağı tetkik sonucuna göre, fazla olanların
kurumları ile ilişkileri kesilir.
Geçici Madde 16 – Unvanı karşılığı kadrolarda görevli olmayan doçent ve profesörler
atamaları yapılıncaya kadar bulundukları yerlerdeki görevlerine devam ederler.
Geçici Madde 17 – Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile Boğaziçi Üniversitesinde halen
çalışmakta olan öğretim elemanlarına bu kanuna göre intibakları yapılıncaya kadareski statülerine
göre ödeme yapılmasına devam olunur. Yapılacak intibak sonucunda, bu öğretim elemanlarının
girebilecekleri derece ve kademelerde alacakları aylık tutarı ile her türlü tazminat ve yanödemeler
toplamı, mevcut stütülerine göre aldıkları ücretten az olduğu takdirde aradaki fark, kadroya
bakılmaksızın bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1981 – 1982 eğitim – öğretim yılı
sonunakadar tazminat şeklinde ödenir.
Geçici Madde 18 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Orta Doğu Teknik
Üniversitesinde yardımcı profesör unvanı ile öğretim görevi yapmakta olanlar, bu kanundaki
şartları haiz iseler, yardımcı doçent sayılırlar.
Geçici Madde 19 – (Değişik: 24/9/1882 – 2708/1 md.)
6 Kasım 1981 tarihinde Boğaziçi Üniversitesi ile Orta Doğu Teknik Üniversitesinde 657
sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabi olmadan çalışan öğretim elemanları dışında
kalan personel 30/9/1982tarihi itibariyle memur statüsüne geçirilerek bu tarihesas alınmak
suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre intibakları yapılır. Bu işlem en
geç 30/9/1983 tarihine kadar, 12/2/1982 tarihli ve 2595 sayılı Kanunun Geçici 9 uncu maddesi
esaslarına göre ve yazılı müracaat şartı dikkate alınmaksızın yapılır.
İntibak işlemleri tamamlanıncaya kadar, tabi oldukları toplu iş sözleşmesi veya hizmet
akdine göre 30/9/1882 tarihinde almakta oldukları ücret (para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi
ve kanundan doğan menfaatler dahil) ödenmeye devam olunur.
Yapılan intibak neticesinde, ilgililerin alacağı aylık, ek gösterge, işgüçlüğü, iş riski,
temininde güçlük zamları ile mali sorumluluk tazminatı ve diğer mali ve sosyal haklarının
toplamı 30/9/1982 tarihindeki hizmet akdi veya toplu sözleşmelerle almakta oldukları yukarıda
belirlenen ücret toplamından daha az olanlara aradaki fark, kademe ilerlemesi, derece
yükselmesi, katsayı artışı vesair ödemelerdeki artış ve ilavelerle giderilinceye kadar tazminat
olarak ödenmeye devam olunur.
(Ek: 17/8/1983 – 2880/34 md.) 30/9/1982 tarihinde 506 sayılı Sosyal Sigortalar
Kanununa göre yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanan personelden 30/9/1983 tarihine kadar
Sosyal Sigortalar Kurumuna başvurarak ayrılanlar hakkında , 30/9/1982 tarihindeki kazınılmış
hakları dikkate alınarak iş mevzuatına göre işlem yapılır. Ancak, bu gibilerin 30/9/1982 tarihi ile
emeklilik için başvurdukları tarih arasında geçen hizmetleri, primlerinin ödenmesi kaydıyla, 506
sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak geçmiş sayılır.
Geçici Madde 20 – Öğretim üyelerinin emeklilik yaş haddi 1982 yılı için 70, 1983 yılı
için 69, 1984 yılı için 68 yaşını doldurdukları tarihtir.
Geçici Madde 21 – (Mülga : 27/5/1988 – 3455/3 md.)
Geçici Madde 22 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde bu
kanun kapsamına giren öğretim üyelerinin daimi veya kısmi statüde görev yapmaları konusunda
tercihlerini yapmaları istenir. Tercihlerini belirtenlerin atamaları bu kanun hükümlerine göre
yapılır. Tercihlerini yapamayanların kurumları ile ilişikleri kesilir.
Geçici Madde 23 – (Değişik: 24/9/1982 – 2708/2 md.)
T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre emeklilik aylığı bağlanmış olup da 6 Kasım 1981
tarih itibariyle bu Kanunda belirtilen Üniversitelerde sözleşmeli olarak çalışan öğretim elemanları
ile diğer idari personel 30/9/1983 tarihine kadar sahip oldukları statü içinde hizmetlerine devam
edebilirler. Bu tarihten sonra genel hükümlere tabi olurlar.
Geçici Madde 24 – Bu kanunun yayımı tarihinde yürürlükte bulunan döner sermaye
yönetmelikleri ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi Uygulamalı Araştırmalar Yönetmeliğinin
uygulanmasına bu kanun esaslarına göre, Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak döner sermaye
yönetmeliği yürürlüğe girinceye kadar devam olunur
Geçici Madde 25 – Orta Doğu Teknik Üniversitesinde, 1981 mali yılı bütçe
uygulamasına bu kanun gereklerine göre 1982 mali yılı başına kadar devam edilir.
Geçici Madde 26 – Öncelikle üniversite öğretim elemanlarının ihtiyacını karşılamak
üzere, planlanan üniversite yerleşim alanları içinde veya yakınında toplu lojman yapımı
maksadıyla 1982 mali yılından itibaren ilgili bütçelere on yıl süre ile yeterli ödenek konulur. Bu
ödeneklerin üniversiteler arasında dağılımında, gelişmekte olan veya ihtiyaç içinde bulunan
yörelerdeki üniversitelere öncelik verilir.
Geçici Madde 27 – “Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi”
Yükseköğretim Kurulunun kurulmasını müteakip yönetimi ile taşınır ve taşınmaz malları, her
türlü hak ve yükümlülükleri, personeli ve kadrosuyla birlikte Yükseköğretim Kuruluna devredilir
ve bağlanır.
Geçici Madde 28 – Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan akademi, fakülte,
enstitü ve yüksekokulların durumları, bu kanuna göre Yükseköğretim Kurulunun kurulmasını
müteakip, bu kurulca incelenerek, bunların üniversiteye donüştürülmeleri veya üniversitelere
veya bakanlıklara bağlanmaları, üniversitelerin içerisinde fakülte, enstitü veya yüksekokul
halinde teşekkül ettirilmeleri veya kaldırılmaları hususları tespit edilerek, gerekli yasal
düzenlemeler yapılmak üzere bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde
Milli Eğitim Bakanlığına sunulur. Bu kuruluşların 1982 – 1983 eğitim-öğretim yılında yeni
hüviyetleri ile eğitim – öğretime başlamaları için gerekli önlemler alınır.
Geçici Madde 29 – (29/2/1984 tarih ve 2984 sayılı Kanunla eklenen numarasız
Geçici madde olup, teselsül için numaralandırılmıştır.)
1976 – 1977 eğitim – öğretim yılı başından 1963 – 1964 eğitim – öğretim yılı sonuna
kadar yükseköğretim kurumlarının hazırlık sınıfı, önlisans ve lisans, eğitim – öğretim programları
ile yüksekokulların (2809 sayılı Kanunla adı ve yapısı değiştirilen yükseköğretim kurumlarının
öğrencileri dahil) herhangi bir sınıfından kaydı silinen veya silinme durumuna gelen veya kendi
isteği ile ayrılan öğrencilerin bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde ilgili
üniversiteye başvurmaları halinde, ayrılmış bulundukları eğitim – öğretim programlarına
bıraktıkları yerden devam etmek üzere bu Kanun hükümleri çerçevesinde kayıtları yenilenir.
Ancak, 1983 – 1984 eğitim – öğretim yılı sonunda ilişkileri kesilenler ise ilişkileri kesildiği
tarihten itibaren bir hafta içerisinde kayıtlarını yenileyebilmek için müracaat edebilirler.
Bu öğrencilerin derslere ve ilgili programlara intibakları daha önce
başardıkları dersler dikkate alınarak, Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği
esaslar içerisinde ilgili üniversite tarafından yapılır. Bu suretle öğrencinin
intibak ettirildiği sınıf ve sömestreden önceki eğitim – öğretim süreleri, ayrıldığı
sınıf ve sömestredeki normal öğrencinin o sınıf veya sömestreye gelinceye kadar geçirdiği eğitim – ögretim
süresine eşit kabul edilir. Bundan sonra o sınıf veya sömestrede okuyan öğrencilerin tabi
oldukları mevzuata uyarak öğrenimlerine devam ederler.
Bu Kanun hükümlerine göre ilgili üniversitelere başvuran öğrencilerin hangi ders yılında
öğrenime başlayacakları, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde ilgili
üniversitelerce ögrencilere bildirilir. Ancak ilişiği 1983 – 1984 oğretim yılı içinde kesilen veya
kesilme durumuna gelen ögrencilerin bir hafta içinde müracaatları halinde, müracaatlarını
müteakip bir hafta içinde durumları karara bağlanır ve öğrenimlerine imkan sağlanır. İlişiği 1983
- 1984 eğitim – öğretim yılı sonunda kesilenler için ise üniversiteler, ilişik kesilme tarihinden
itibaren iki hafta içinde hangi ders yılında öğrenime başlayacaklarına karar verilir.
Askerlik süresi gelmiş olanlar bu Kanun hükümlerine göre verilmiş hakları kullandıkları
takdirde tecilli sayılırlar. Ancak, 1111 sayılı Askerlik Kanunu hükümleri saklıdır. Bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihte askerlik görevini yapmakta olanlar ile öğrenimleri sırasında yaş haddi
sebebiyle askere alınanlar terhislerinden sonraki ilk ders yılında öğrenimlerine devam edebilirler.
Bunların üç aylık başvurma süresi terhisleri tarihinden; Yükseköğretim Kurulunca esasları tespit
edilecek mücbir sebepler yüzünden bu haklarını kullanamayacak durumda olanların üç aylık
başvurma süresi ise mücbir sebeplerin kalktığı tarihte başlar ve bu öğrencilerin hangi ders yılında
öğrenime başlayacakları üniversitelerce 15 gün içinde karara bağlanır ve öğrenciye tebliğ edilir.
Yukarıdaki hükümlere göre kayıtları yenilenen öğrenciler, izlemiş oldukları eğitim -
öğretim programları açık öğretim programlarında mevcut olduğu takdirde, kendi istekleri ile bu
programlara veya eşdeğer program yürüten üniversiteye naklen yazılabilirler. Belirli dallarda
öğrencilerin isteği de gözönünde tutularak, dışardan eğitim öğrencisi (ekstern) olarak
yazılmalarına üniversite senatolarınca karar verilebilir.
1402 sayılı Kanunun uygulanması neticesi kurumlarından ilişiği kesilenler ile Türk Ceza
Kanununun ikinci Kitabının Birinci Babında yer alan Devletin şahsiyetine karşı işlenen cürümler
sebebiyle hüküm giyenler ve 4/11/1981 tarihinden sonra disiplin cezası- alarak üniversiteden
ilişiği kesilenler bu Kanun hükümlerinden istifade edemezler.
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin tedbirler Yükseköğretim Kurulu tarafından alınır.
Uygulama ile ilgili yönetmelik iki ay içerisinde yükseköğretim Kurulu tarafından çıkarılır.
Devam mecburiyeti olan fakülte ve yüksekokulların son sınıfında tek dersten başarısız
duruma düşmüş ögrenciler devam şartı aranmaksızın sınavlara katılabilirler.
Geçici Madde 30 – (12/8/1986- KHK – 260/6 md. ile gelen Geçici Madde hükmü olup
madde numarası teselsül ettirilmiştir.)
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girmesinden önce Ankara, İstanbul, İzmir
illeri dışındaki bir üniversitede görevli iken, profesör olarak bir başka üniversiteye atanan
öğretim üyeleri bir yıl içinde başvurmaları ve önceki kurumlarında boş profesör kadrosunun
bulunması şartıyla profesörlüğe atanmadan önce görev yaptıkları yükseköğretim kurumlarına
dönebilirler.
Ankara, İstanbul ve İzmir dışındaki bir üniversitede doçent olup, bu Kanun Hükmünde
Kararnamenin yurürlüğe girdiği tarihte bir başka üniversitede profesörlüğe yükseltilmek ve
atanmak için başvuranların, başvurdukları üniversitece yapılmakta olan profesörlüğe yükseltilme
ve atanma işlemleri halen görevli oldukları üniversitenin talebi ve kendi müracaatları üzerine,
kendi kurumlarında yürütülmüş sayılır. Bu üniversitede boş kadro bulunması şartıyla atamaları
ilgili rektörlüklerinteklifi üzerine Yükseköğretim Kurulunca yapılır.
Geçici Madde 30 – (Ek: 10/12/1988 – 3511/3 md.)
Bu Kanunun yayımı tarihine kadar disiplin suçu dışında kalan sebeplerle kurumlarıyla
ilişkisi kesilmiş veya kesilme durumuna gelmiş olanlara bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren
üç ay içinde; 1988 – 1989 eğitim-öğretim yılı sonunda ilişiği kesilecek olanlara ilişkilerinin
kesildiği tarihten itibaren üç ay içinde ilgili yükseköğretim kurumlarına müracaat etmeleri
şartıyla, ilişiklerinin kesilmesine sebep olan her ders için açılacak ilk sınav döneminde bir sınav
hakkı verilir. Bunlardan başarılı olanlar, kayıtları yeniden açılmak suretiyle 44 üncü maddedeki
sınırlar içinde öğrenimlerine devam ederler. Durumları 44 üncü maddedeki sınırlara
uymayanların öğrenciliğe intibakları ile ilgili esaslar Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit
edilir.
Bulundukları yükseköğretim kurumunun bütün derslerini almış olup birinci fıkrada
verilen sınav hakkını kullandıktan sonra ara sınıf veya son sınıf derslerinden en fazla üç dersten
başarısız olanlara, başarısız oldukları bu dersler için açılacak ilk sınav döneminde bir sınav hakkı
daha verilir. Bunlardan, uygulamalı dersler dışındaki derslere devam şartı aranmaz.
İkinci fıkrada verilen hakkı da kullanmak suretiyle mezun olmak için bir tek dersi kalan
son sınıf öğrencileri ile halen tek dersten son sınıfta bekleyenler, bu dersin açılacak yarı yıl
sınavlarına öğrenim harçlarını ödemek kaydıyla, 1992 yılı sonuna kadar girebilirler. Bu
öğrenciler, öğrencilik haklarından yararlanamazlar.
Geçici Madde 31 – (Ek:10/12/1988 – 3511/3 md.)
Fakültelerde ve/veya ilgili enstitülerdelisanüstü eğitime başlamış ancak daha sonra çeşitli
sebeplerle yönetmeliklerde öngörülen süreler içinde gerekli aşamaları (lisans üstü ders sınavı,
yeterlik sınavı ve tez sınavı gibi) başarı ile tamamlayamayarak kayıtları silinenlere bu
aşamalarda, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren 3 ay içinde başvurmaları halinde bir hak
verilir.
Geçici Madde 32 – (Ek: 10/12/1988 – 3511/3 md.)
Gülhane Askeri Tıp Akademisinde okurken bu Kanunun yayımı tarihine kadar disiplin
suçu dışında kalan sebeplerle ilişkisi kesilmiş olanlara da, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren
3 ay içinde üniversitelerdeki tıp fakültelerine başvurmaları halinde geçici 30 uncu madde
hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 33 – (Ek: 10/12/1988 – 3511/3 md.)
Üniversite senatoları 44 üncü maddede öngörülen yönetmeliği, bu Kanunun yürürlüğe
girmesinden itibaren bir ay içinde düzenleyerek yayımlarlar.
Geçici Madde 34 – (Ek: 22/8/l989 – KHK – 378/12 md.)
Lisanüstü eğitim-öğretim maksadıyla halen yurt dışında bulunan araştırma görevlileri
hakkında da bu Kanun Hükmünde Kararname’nin 6 ncı maddesi hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 34 – (Ek:1/11/1990 – 3676/2 md.)
Bu Kanunun yayımı tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi bulunan doçentlerin,
üyeliklerinin sona ermesini izleyen bir yıl içinde, ayrıldıkları yükseköğretim kurumuna
başvurmaları halinde geçici 8 inci maddenin 4 üncü fıkrası hükmünden yararlanma hakları
saklıdır.
Geçici Madde 35 – (Ek:1/11/1990 – 3676/3 md.)
Bu Kanunun yayımı tarihine kadar profesörlüğe atanmış veya yüksetilmiş olanlar, 2547
sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin birinci fıkrasında bulunan 5 yıl kısmi statüye geçememe
hükmüne tabi değildirler.
Geçici Madde 36 – (Ek: 29/5/1991 – 3747/6 md.)
2547 sayılı Kanunun geçici 8 inci maddesi ile verilen, kadro şartı aranmaksızın
profesörlüğe yükseltilme hakkından yararlanmak üzere 31 Aralık 1989′dan önve müracaat
edenlerden bu Kanuna göre profesörlük için yeniden müracaat ederek talepleri üniversite yönetim
kurulunca olumlu karşılananlar ilgili birimlerdeki profesörlük kadrosuna öncelikle atanırlar.
Geçici Madde 37 – (Ek: 29/5/1991 – 3747/6 md.)
1985/1986 eğitim-öğretim yılından bu Kanunun yayımı tarihine kadar disiplin suçu
dışında kalan sebeplerle kurumlarıyla ilişkisi kesilmiş veya kesilme durumuna gelmiş olanlara bu
Kanunun yayımı, 1990/1991 eğitim-öğretim yılı sonunda ilişiği kesilecek olanlara ilişkilerinin
kesildiği tarihten itibaren iki ay içinde ilgili yükseköğretim kurumlarına başvurmaları şartıyla
ilişkilerinin kesilmesine sebep olan her ders için bir sınav hakkı verilir. Sınavlar başvuru tarihini
izleyen iki ay içinde yapılacak şekilde ilgili yükseköğretim kurumunca ilan edilir ve uygulanır.
Bu sınavlarda başarılı olamayanlara başarılı olamadıkları dersler için bir bütünleme sınavı hakkı
verilir. Bütünleme sınavları ilk sınavı izleyen iki ay içinde yapılır. Bunlardan başarılı olanlar,
kayıtları yeniden açılmak suretiyle 44 üncü maddedeki sınırlar içinde öğrenimlerine devam
ederler. Durumları 44 üncü maddedeki sınırlara uymayanların öğrenciliğe intibakları ile ilgili
esaslar Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilir.
Bulundukları yükseköğretim kurumunun bütün derslerini almış olup birinci fıkrada
verilen sınav hakkını kullandıktan sonra ara sınıf veya son sınıf derslerinden en fazla üç dersten
başarısız olanlara, başarısız oldukları bu dersler için açılacak ilk sınav döneminde bir sınav hakkı
daha verilir. Bunlardan, uygulamalı dersler dışındaki derslere devam şartı aranmaz.
İkinci fıkrada verilen hakkı da kullanmak suretiyle mezun olmak için bir tek dersi kalan
sınıf öğrencileri ile halen tek dersten son sınıfta bekleyenler, bu dersin açılacak yarıyıl sınavlarına
öğrenim harçlarını ödemek kaydıyla, 1995 yılı sonuna kadar girebilirler. Bu öğrenciler,öğrencilik
haklarından yararlanamazlar.
Gülhane Askeri Tıp Akademisinde okurken 1985/1986 eğitim-öğretim yılından bu
Kanunun yayımı tarihine kadar disiplin suçu dışında kalan sebeplerle ilişkisi kesilmiş olanlara da
bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren iki ay içinde üniversitelerdeki tıp fakültelerine
başvurmaları halinde bu madde hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 38 – (Ek:29/5/1991 – 3747/6 md.) Fakültelerde veya ilgili enstitülerde
lisansüstü eğitime başlamış, ancak daha sonra çeşitli sebeplerle yönetmeliklerde öngörülen
süreler içinde gerekli aşamaları (Lisansüstü ders sınavı, yeterlik sınavı ve tez sınavı gibi) başarı
ile tamamlayamayarak kayıtları silinmiş olanlara bu aşamalarda, bu Kanunun yayımı tarihinden
itibaren iki ay içinde başvurmaları halinde bir hak verilir.
Geçici Madde 39 – (Ek:29/5/1991 – 3747/6 md.)
Üniversite harçlarını ödemeyenlerden bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay
içinde borçlarını ödemeleri halinde gecikme zammı ve faizi alınmaz.
Geçici Madde 40 – (Ek: 21/5/1992 – 3804/1 md.)
Halen eğitim ve öğretim yapan kurumlarda 1980-1981 eğitim-öğretim yılından bu
Kanunun yayımı tarihine kadar her ne sebeple olursa olsun kurumlarıyla ilişkisi kesilmiş veya
kesilme durumuna gelmiş olanlara bu Kanunun yayımı tarihinden, 1991-1992 eğitim-öğretim yılı
sonunda ilişiği kesilecek olanlara ilişkilerinin kesildiği tarihten itibaren iki ay içinde ilgili
yükseköğretim kurumlarına başvurmaları şartıyla ilişkilerinin kesilmesine sebep olan her ders
için bir sınav hakkı verilir. Sınavlar başvuru tarihini izleyen iki ay içinde yapılacak şekilde ilgili
yükseköğretim kurumunca ilan edilir ve uygulanır. Bu sınavlarda başarılı olamayanlara başarılı
olamadıkları dersler için bir bütünleme sınavı hakkı verilir. Bütünleme sınavları ilk sınavı izleyen
iki ay içinde yapılır. Yönetmeliklerinde başarılı sayılabilmeleri için öngörülen not ortalamalarını
sağlayamamaları sebebiyle kurumlarıyla ilişkileri kesilmiş veya 1991-1992 eğitim-öğretim
yılında kesilecek olanlara,not ortalamasını yükseltmek üzere diledikleri dersler için bir sınav ve
bir bütünleme sınavı hakkı verilir.
Bu sınavlarda başarılı olanlar, kayıtları yeniden açılmak suretiyle, 44 üncü maddedeki
sınırlar içinde öğrenimlerine devam ederler. Durumları 44 üncü maddedeki sınırlara
uymayanların öğrenciliğe intibakları ile ilgili esaslar Yükseköğretim Kurulu tarafından tesbit
edilir.
Geçici Madde 41 – (Ek: 17/2/1993 – 3865/2 md.) Bu Kanunun 30 uncu maddesinde
öğretim üyeleri için öngörülen emeklilik yaşı, 1992 yılında kurulan veya daha sonra kurulacak olan yeni üniversiteler veya Yüksek Teknoloji Enstitülerinde görev almaları şartıyla 1998 yılı
sonuna kadar 72 yaşın doldurulduğu tarihtir.
Geçici Madde 42 – (Ek: 6/5/1993 – 3908/2 md.)
1992-1993 eğitim-öğretim yılı dahil olmak üzere öğrenci katkı payını ödeyemedikleri
için okudukları yükseköğretim kurumları ile ilişkileri kesilen öğrencilerin, üç ay içinde öğrenci
katkı paylarını yatırmak şartıyla, kayıtları yapılır; öğrencilik hakları kaldıkları yerden devam
eder ; İlişkilerinin kesildiği süreler öğrenim süresine dahil edilmez.Bu öğrencilerden gecikme
zammı ve faiz alınmaz.
44 üncü maddede yapılan değişiklikten yararlanmak üzere 1991-1992 eğitim- öğretim
yılı sonunda her ne suretle olursa olsun okullarından ilişiği kesilen öğrencilere, ilişiklerinin
kesilmesine sebep olan dersler için iki sınav hakkı verilir. Sınavlar başvuru tarihinden itibaren iki
ay içinde ilgili Yüksek Öğretim Kurumu tarafından ilan edilir ve uygulanır.
Gülhane Askeri Tıp Akademesinde okurken bu Kanunun yayımı tarihine kadar, her ne
sebeple olursa olsun, ilişkisi kesilmiş olanlar bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde
başvurmaları halinde Yükseköğretim Kurulunca okuyacakları tıp fakülteleri belirlenir. Belirlenen
Tıp Fakültesince intibakları yapılır ve bu öğrenciler 2547 sayılı Kanunun geçici 40 ncı maddesi
ve bu Kanun hükümlerinden diğer öğrenciler gibi yararlanırlar.
Geçici Madde 43 – (Ek: 7/6/1995 – 4111/3 md.)
44 üncü maddede yapılan değişiklikten yararlanmak üzere (hazırlık ve ara sınıflar dahil
bütün sınıflarda), 1981-1982 eğitim-öğretim yılından başlamak üzere bu Kanunun yayımı
tarihine kadar her ne sebeple olursa olsun (kendi isteği ile ayrılanlar dahil) okullarından ilişiği
kesilen öğrencilere (öğrenci katkı payını ödeyemedikleri için ilişiği kesilenler dahil), ilişkilerinin
kesilmesine sebep olan bütün dersler için iki sınav hakkı verilir. Sınavlar başvuru tarihinden
itibaren iki ay içinde ilgili yükseköğretim kurumu tarafından ilan edilir ve uygulanır. Bu
sınavlarda başarılı olanlar kayıtları yeniden açılmak suretiyle 44 üncü maddedeki sınırlar içinde
öğrenimlerine devam ederler.
Yüksek lisans (master – doktora) öğrenimini görürken, her ne sebeple olursa olsun (kendi
isteği ile ayrılanlar dahil) 1981 -1982 eğitim-öğretim yılından başlamak üzere bu Kanunun
yayımı tarihine kadar ilişiği kesilen veya yönetmeliklerinde öngörülen süreler içerisinde
öğrenimlerini tamamlayamayanlara başarısız oldukları dersler (yeterlik imtihanına girme, master
veya doktora tezi dahil) için iki sınav hakkı tanınır. Bütün derslerden başarılı oldukları halde
yönetmeliklerinde öngörülen not ortalamasını tutturamadıkları veya doktora sınavına
giremediklerinden kaydı silinen öğrencilere diledikleri üç dersten iki sınav hakkı tanınır (doktora
dahil).
1992-1993 eğitim-öğretim yılından başlamak üzere Gülhane Askeri Tıp Akademisinde
okurken bu Kanunun yayımı tarihine kadar başarısızlıkları nedeni ile ilişiği kesilmiş olanlar bu
Kanunun yayımı tarihinden itibaen 3 ay içerisinde başvurmaları halinde Yükseköğretim
Kurulunca okuyacakları tıp fakülteleri belirlenir. Belirlenen Tıp fakültelerince intibakları yapılır
ve bu öğrenciler 2547 sayılı Kanunun geçici 40 ıncı maddesi ve bu Kanunun hükümlerinden
diğer öğrenciler gibi yararlanırlar.
Lisans ve lisanüstü öğrencilerinin,bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içerisinde
ilgili Yükseköğretim Kurumuna başvurmaları şarttır.
Geçici Madde 44 – (Ek: 14/5/1997 – 4249/3 md.)
Devamlı statüye atanmış olup kısmi statüye geçmek için vaki talepleri redredilmiş
bulunan profesör ve doçentler, üniversitede bu akademik kadroların birinde devamlı statüde beş
yıl çalışmış olmaları kaydı ile bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde kısmi statüye
geçme talebinde bulunabilirler.
Geçici Madde 45 – (Ek: 14/8/1997 – 4305/1 md.)
1994-1995 eğitim-öğretim yılından başlamak üzere Gülhane Askeri Tıp Akademisinde
okurken bu Kanunun yayımı tarihine kadar her ne sebeple olursa olsun okullarından ilişiği
kesilmiş olanların (yargıya intikal etmiş disiplin suçu nedeniyle ilişiği kesilenler hariç), bu
Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içerisinde başvurmaları halinde, Yükseköğretim
Kurulunca okuyacakları tıp fakülteleri belirlenir. Belirlenen tıp fakültelerince intibakları yapılır
ve bu öğrenciler 2547 sayılı Kanunun geçici 40 ıncı maddesi ve ilgili hükümlerinden diğer
öğrenciler gibi yararlanırlar.
Halen eğitim ve öğretim yapan kurumlarda; bu Kanunun yayımı tarihine kadar her ne
sebeple olursa olsun kurumları ile ilişkisi kesilmiş veya kesilme durumuna gelmiş olanlara
(master ve doktora öğrencileri dahil) bu Kanunun yayımı tarihinden, 1996-1997 eğitim-öğretim
yılı sonunda ilişiği kesilecek olanlara ilişkilerinin kesildiği tarihten itibaren iki ay içinde ilgili
yükseköğretim kurumlarına başvurmaları şartıyla ilişkilerinin kesilmesine sebep (vizeli veya
vizesiz) olan her ders için iki sınav hakkı verilir. Sınavlar başvuru tarihini izleyen iki ay içinde
yapılacak şekilde ilgili yükseköğretim kurumunca ilan edilir ve uygulanır. Bu sınavlarda başarılı
olmayanlara başarılı olamadıkları dersler için bir bütünleme hakkı verilir. Bütünleme sınavları ilk
sınavı izleyen iki ay içinde yapılır.
Geçici Madde 46 – (Ek: 22/6/2000 – 4584/2 md.)
Yükseköğretim kurumlarında; hazırlık ve ara sınıflar dahil bütün sınıflarda ön lisans ve
lisans düzeyinde öğrenim yapan öğrencilerden, 12 Eylül 1980 tarihinden 1999-2000 öğretim yılı
sonuna kadar, her ne sebeple olursa olsun ilişkileri kesilmiş veya kesilme durumuna gelmiş
öğrencilere ilişkilerinin kesilmesine sebep olan bütün dersler için devam, iki sınav ve bütünleme
hakkı verilir (Öğrenciler, daha önce başarısız oldukları kaldırılan derslerin yerine kurumlarınca
konulacak muadil başka derslerden sınava girerler.). Öğrencilerin bu sınavlarda başarılı olmaları
halinde öğrenciliğe intibakları yapılır. Öğrenciler, öğrencilik haklarının devamı için yürürlükteki
kanun ve kanunlara uygun ilgili mevzuata uymak zorundadır.
Birinci fıkradaki haklar saklı kalmak kaydıyla, uygulamalı eğitim-öğretim yapan
okullardan ayrılan öğrencilere, devam edemedikleri dersler ve uygulamalar için ilgili
yükseköğretim kurumunca devam imkanı sağlanır. Bu öğrenciler için yönetmeliklerindeki devam
şartını tamamladıktan sonra Kanunun öngördüğü sınav süresi başlar.
Sınıf geçme sistemi uygulayan yükseköğretim kurumlarında en çok üç dersten başarısız
olup bir üst sınıfa geçemeyen öğrencilere; üst sınıfa devam etme ve alt sınıfta başarısız oldukları
dersler için iki sınav ve bir bütünleme hakkı verilir.Not ortalaması sebebiyle sınıf geçemeyen
veya mezun olamayan öğrencilere, istedikleri üç dersten not yükseltmek için bir sınav hakkı
tanınır.
2547 sayılı Kanunda öngörülen azami öğrenim sürelerini doldurdukları için, kurumları
ile ilişkileri kesilen öğrencilere; alamadıkları dersler için, bir defaya mahsus olmak üzere devam
etme ve sınav hakkı tanınır. Bu öğrencilere normal öğrenim sürelerine ilave olarak iki yıl ek süre
verilir. Öğrenimlerine devam eden öğrencilerden dönem veya yıl kaybetme durumunda olanlar da
bu haktan yararlanırlar. Bu öğrencilere istemeleri halinde derslere devam hakkı tanınır.
Bunlardan ara sınav şartı istenmez.Diğer öğrencilerle birlikte final ve bütünleme sınavlarına
girerler.
Sınavlara girecek öğrencilerin hakları, hukuk dışı herhangi bir sebeple engellenemez.
Belirtilen müracaat süreleri içeresinde askerlik süresi gelmiş olanlar, bu Kanun hükümlerine göre
verilmiş hakları kullandıkları takdirde tecilli sayılırlar. Halen askerlik görevini yapmakta
olanların terhislerinden sonraki iki ay içerisinde müracaat hakları saklıdır. Gözlem altında veya
tutuklu bulunanlar, bu hallerinin sona ermesini takip eden iki ay içerisinde müracaat ettikleri
takdirde, bu Kanun hükümleri çerçevesinde haklarını kullanabilirler.
Üniversitelerin çeşitli bölümlerinde ve konservatuvarlarda dışarıdan bitirme sınavlarına
girerek öğrenimlerine devam eden ancak bu sınavların kaldırılması ile okullarını betirememiş
veya başarısız duruma düşmüş öğrenciler de bu Kanunda diğer öğrencilere tanınan sınav
haklarından yararlanırlar.
1997-1998 eğitim-öğretim yılından başlamak üzere Gülhane Askeri Tıp Akademisinde
okurken bu Kanunun yayımı tarihine kadar her ne sebeple olursa olsun ilişiği kesilmiş olanların
(yargıya intikal etmiş ve disiplin suçu nedeniyle ilişiği kesilenler hariç) bu Kanunun yayımı
tarihinden itibaren iki ay içerisinde başvurmaları halinde, Yükseköğretim Kurulunca,
okuyacakları tıp fakülteleri belirlenir. Belirlenen tıp fakültelerince intibakları yapılan öğrenciler,
2547 sayılı Kanunun geçici 40 ıncı maddesinin ilgili hükümlerinden diğer öğrenciler gibi
yararlanırlar.
Yukarıdaki haklardan yararlanmak isteyenlerin bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren
iki ay içerisinde ilgili yükseköğretim kurumuna başvurmaları şarttır.
Geçici Maddde 47 – (Ek: 22/6/2000 – 4584/2 md.)
1988-1989 öğretim yılından 2000 yılı sonuna kadar, lisansüstü öğrenim görürken, her ne
sebeple olursa olsun kurumları ile ilişiği kesilen öğrencilere başarısız olduğu dersler için iki sınav
hakkı; yüksek lisans öğrencileri için bir yıl, doktora öğrencileri için iki yıl tez hazırlama süresi
verilir. Ayrıca 1996-1997 öğretim yılı başlangıç tarihine kadar yabancı dil sınavına giremeyenler
ve ilgili kanunun yürürlük tarihine kadar yabancı dil şartını yerine getirmeyerek kaydı silinen
öğrenciler, yeniden kayıt yaptırabilirler. Doktora yeterlilik sınavına girebilmek için, yabancı dil
sınavında başarısız olanlara üç sınav hakkı tanınır.
Yardımcı doçentlik kadrosunda görev yapan öğretim elemanlarının çalışma sürelerindeki
sınırlama kaldırılmıştır.
1996 yılından itibaren yüksek lisans ve doktora yabancı dil sınavında 100 puan üzerinden
50 (elli) ve daha yukarı, doçentlik yabancı dıl sınavında ise 65 (altmışbeş) ve daha yukarı puan
veya Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilen ve Yükseköğretim Kurulu tarafından
uluslararası alanda geçerli sayılan diğer yabancı dil sınavlarından bunlara denk puan alanlar
başarılı sayılırlar.
Lisansüstü öğrencilik sıfatını yeniden kazananlar, bu hakkı kazandıkları tarihten itibaren
araştırma görevlisi olanlar, araştırma görevliliği kadrosuna yeniden atanırlar. Çalıştıkları
üniversitenin bulunduğu şehir dışındaki başka bir üniversitede lisansüstü eğitim-öğretim
programına kayıtlı iken, kayıt-kabul işlemlerinden sonra yürürlüğe girmiş Yükseköğretim Kurulu
karar ve talimatlarına göre kaydı silinenler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay
içinde müracaat etmeleri halinde öğrenimlerine kaldıkları yerden devam ederler.Bu Kanundan
yararlanmak üzere müracaat eden öğrencilerden askerlik erteleme süreleri sona erenlerin
askerlikleri, bir defaya mahsus olmak üzere bir yıl daha ertelenir.
1988-1989 öğretim yılından 2000 yılı sonuna kadar; sanatta yeterlilik, tıp fakülteleri veya
tıpta uzmanlık alanlarında başarısız olanlara, kendi isteği ile ayrılanlara veya eğitimini kesintiye
uğratanlara, istemeleri halinde, başarısız oldukları derslerden laboratuvar ve uygulamalı derslere
devam ve ayrıca eksik rotasyonlarını tamamlamaları şartı ile iki sınav hakkı tanınır.
Yurt dışına yüksek lisans ve doktora yapmak üzere gönderilen, yurt dışında yüksek lisans
ve doktora için kalmaları gereken süre içerisinde her ne sebeple olursa olsun çalışmanın hangi
aşamasında olursa olsun Türkiye’ye dönmüş veya çağrılmış olanlar veya yurt dışında kalması
gereken süre dolduğu için geri gelmek zorunda kalan ve Türkiye’de görevleri ile ilişkileri kesilen
öğrencilere; iki, doktora eğitimi için dört yarı yıl Yükseköğretim Kurulunun Türkiye’de belirleyeceği üniversitelerde öğrenimlerine devam hakkı tanınır.
Yukarıdaki haklardan yararlanmak isteyenlerin bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren
kurumlarına iki ay içerisinde müracaatları şarttır.
Geçici Madde 48 – (Ek: 22/6/2000 – 4584/2 md.)
1989-1990 eğitim-öğretim yılı başından, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar,
yükseköğretim kurumlarının hazırlık sınıfı, önlisans ve lisans eğitim-öğretim programları ile
yüksekokulların herhangi bir sınıfında kayıtlı öğrencilerin, 2547 sayılı Yüksek ÖğretimKanunu
ve bu Kanuna atıf yapanYüksek Öğretim Kurumları Öğrenci DisiplinYönetmeliği hükümlerine
göre aldıkları disiplin cezaları, bütün sonuçları ile kaldırılmıştır. Bunların sicil dosyalarındaki
cezai kayıtlar, ilgililerin müracaatı aranmaksızın dosyalarından çıkarılır.
Geçici Madde 49 – (Ek: 21/2/2001 – 4629/5 md.)
Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Fonunun her türlü gelir
ve gideri, nakit bakiyesi, demirbaşları, kadrosuyla birlikte personeli, taşınır ve taşınmaz
malvarlıkları, alacakları, borçları ve yükümlülükleri ÖSYM Döner Sermaye İşletmesine
devredilmiştir. ÖSYM Döner Sermaye İşletmesi için ilk sermaye olarak öngörülen bir trilyon lira,
devredilen nakit bakiyesinden karşılanır.
Geçici Madde 50- (Ek: 15/3/2005-5316/1 md.)
Yükseköğretim kurumlarının hazırlık ve diğer bütün sınıflarında ön lisans ve lisans
düzeyinde öğrenim yapan öğrencilerden, 29.6.2000 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği
tarihe kadar -kendi isteği ile ilişiği kesilenler dahil- her ne sebeple olursa olsun ilişikleri kesilmiş
öğrencilere ilişiklerinin kesilmesine neden olan bütün dersler için bir öğretim yılı devam ve üç
sınav hakkı verilir. Öğrenciler, daha önce başarısız oldukları dersler programdan çıkarılmış ise bu
derslerin yerine kurumlarınca belirlenecek başka derslerden sınava girerler ve bu sınavlarda
başarılı olmaları halinde öğrenciliğe intibakları yapılır.
Birinci fıkradaki haklar saklı kalmak kaydıyla, uygulamalı eğitim-öğretim yapan
okullardan ayrılan öğrencilere, devam edemedikleri dersler ve uygulamalar için ilgili
yükseköğretim kurumunca devam imkânı sağlanır. Bu öğrenciler için Kanunun öngördüğü sınav
süreci ilgili yönetmeliklerdeki devam şartını tamamladıktan sonra başlar.
Sınıf geçme sistemi uygulayan yükseköğretim kurumlarında en çok üç dersten başarısız
olup bir üst sınıfa geçemeyen öğrencilere; üst sınıfa devam etme ve alt sınıfta başarısız oldukları
dersler için üç sınav hakkı verilir. Not ortalaması sebebiyle sınıf geçemeyen öğrencilere de bir üst
sınıfa devam etme ve istedikleri üç dersten not yükseltmek için bir sınav hakkı tanınır; mezun
olamayan öğrencilere ise istedikleri üç dersten not yükseltmek için bir sınav hakkı tanınır.
2547 sayılı Kanunda öngörülen azamî öğrenim sürelerini doldurdukları için, kurumları
ile ilişikleri kesilen öğrencilere; alamadıkları dersler için, bir defaya mahsus olmak üzere bir yıl
devam etme ve sınav hakkı tanınır.
Yükseköğretim Kurulu tarafından yürütülen denklik işlemlerine esas olmak üzere yapılan
seviye tespit sınavlarında başarısız olan öğrencilere ek bir sınav hakkı verilir.
Müracaat süreleri içerisinde askerlik zamanı gelmiş olanlar, bu Kanun hükümlerine göre
verilmiş hakları kullandıkları takdirde tecilli sayılırlar. Halen askerlik görevini yapmakta
olanların terhislerinden sonraki iki ay içinde müracaat hakları saklıdır. Gözlem altında veya
tutuklu bulunanlar, bu hallerinin sona ermesini takip eden iki ay içinde müracaat ettikleri
takdirde, bu Kanun hükümleri çerçevesinde haklarını kullanabilirler.
Yukarıdaki haklardan yararlanmak isteyenlerin bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren
iki ay içinde ilgili yükseköğretim kurumuna başvurmaları şarttır.
Geçici Madde 51- (Ek: 15/3/2005-5316/1 md.)
29.6.2000 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, lisansüstü öğrenim
görürken, her ne sebeple olursa olsun kurumları ile ilişiği kesilen öğrencilere başarısız oldukları
dersler ve yeterlilik için iki sınav hakkı; yüksek lisans öğrencileri için bir yıl, doktora öğrencileri
için iki yıl tez hazırlama süresi verilir. Doktora yeterlik sınavına girebilmek için yabancı dil
sınavında başarısız olanlara iki sınav hakkı tanınır.
29.6.2000 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar; sanatta yeterlilik veya
tıpta uzmanlık alanlarında başarısız olanlara, başarısız oldukları derslerden laboratuvar ve
uygulamalı derslere devam ve eksik rotasyonlarını tamamlamaları şartı ile iki sınav hakkı tanınır.
Yukarıdaki haklardan yararlanmak isteyenlerin bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren
iki ay içinde kurumlarına müracaatları şarttır.
Yürürlük:
Madde 67 – Bu kanunun;
a. 5 nci madde (ı) fıkrasında yer alan ve beden eğitimi veya güzel sanat dallarından biri
ile yabancı dilin zorunlu ders olarak programlanması ve icra edilmesine dair hükmü 1983 – 1984
eğitim-öğretim yılında,
b. 30 ncu maddesi 1985 yılında,
c. 46 ncı maddenin öğrencilerden harç alınmasına ilişkin hükümleri 1982-1983 eğitim -
öğretim yılında,
d. Diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 68 – Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.

4/11/1981 TARİHLİ 2547 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER
1) 14/4/1982 Tarihli ve 2653 Sayılı Kanunun geçici maddeleri.
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış kamu davaları ile
sonuçlanmış soruşturma işlemleri geçerli olup, bulunduğu aşamadan itibaren uygulamaya devam
olunur.
Sonuçlanmamış soruşturmalara bulunduğu safhadan itibaren bu Kanun hükümleri
uygulanır.
Geçici Madde – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl süre ile
Yükseköğretim Kurulunun yapacağı her türlü satın alma, satma, keşfettirme, proje yaptırma,
montaj, kiraya verme ve kiralama ile ilgili işlerden 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanununun
135 inci maddesi ile 2490 sayılı Artırma ve Eksiltme ve İhale Kanunu uygulanmaz ve 2547 sayılı
Yükseköğretim Kanununun 56 ncı madde (f) fıkrasında ve yukarıda sayılan işlerde 1609 sayılı
Bayındırlık Bakanlığı Kuruluş ve Görevleri Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın Yükseköğretim
Kurulu, bünyesinde oluşturacağı bir birimle bu işlerle ilgili faaliyetleri yürütür.
Uygulanacak usul ve esaslar Yükseköğretim Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle
düzenlenir.
Bu yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar Yükseköğretim Kurulunun yukarıda sayılan
işleri için 7 Haziran 1980 gün ve 17010 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Üniversitelerarası
Giriş Sınavı Kayıt ücretleri Fonu Alım – Satım, Kiralama, Harcama ve İhale Yönetmeliği”
uygulanır. Anılan yönetmelikteki “İta Amiri” ifadesi yerine “Yükseköğretim Kurulu Başkanı”
Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulu” ifadesi yerine
“Yükseköğretim Kurulu” “fon” ifadesi yerine de “Yükseköğretim Kurulu bütçe ödenekleri ve
diğer mali olanakları” ifadeleri kullanılır.
2) 17/8/1983 Tarihli ve 2880 Sayılı Kanunun geçici maddeleri.
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yayımı tarihinden evvel izlemiş olduğu eğitiöğretim
programlarını;
a) Sınıf geçme sistemi uygulanan yükseköğretim kurumlarında son sınıfa geçmiş
olanlarla,
b) Ders geçme veya borçlu sınıf geçme sistemi uygulanan yükseköğretim kurumlarında
toplam derslerin dörtte üçünün sınavlarını başarmış olanlara,
1977 yılından bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar başaramadıkları dersler dolayısıyla
yükseköğretim kurumları ile ilişkisi kesilen veya kesilme durumuna gelenlere, eğitim – öğretim
programlarının tümünü izleyerek tamamlamış olmak şartıyla, 1985 yılı sonuna kadar açılacak
sınav dönemlerinde her ders için iki sınav hakkı tanınır. Ancak, bunlar, askerlik tecil işlemi hariç
öğrencilik haklarından yararlanamazlar.
Bu gibiler başaramamış oldukları bir veya daha çok derslerin sınavına aynı dönemde
girebilirler ve bu derslerden ikinci sınav haklarını sınavların açılacağı ilk dönemde kullanmak
zorundadırlar. Bu derslerden herhangi birinden ikinci sınav sonunda da başarısız olanlar diğer
sınav haklarını tümüyle kaybederler.
Geçici Madde 2 – Kısmi statüden devamlı statüye veya devamlı statüden kısmi statüye
geçmek üzere bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde başvuran öğretim
üyeleri, üniversite yönetim kurulunun olumlu görüşü ve rektörün kararı ile statü değiştirebilirler.
Geçici Madde 3 – Yükseköğretim kurumları kadro kanunu yürürlüğe girinceye kadar,
rektörlerin önerisi üzerine, akademik kadrolar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi
kadrolar, üniversiteler veya üniversite birimleri arasında Yükseköğretim Kurulu kararı ile
nakledilebilir.
Geçici Madde 4 – Tıp ve diş hekimliği gibi uygulama alanları, üniversite içinde olmayan
bilim alanlarında görevli profesör ve doçentler kısmi statüde olmalarına rağmen, 1990 yılı sonuna
kadar, bölüm, anabilim, anasanat, bilim ve sanat dalları yöneticiliklerine atanabilirler. Ancak bu
gibiler, Devlet memurları gibi haftalık mesai süresine tabidirler.
Geçici Madde 5 – 28/3/1983 tarih ve 2809 sayılı Kununun geçici 3 üncü maddesi ile
yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi ve geçici olarak istihdam edilen öğretmenlerin
istihdam süresi 3O/6/1984 tarihine kadar uzatılmıştır. Bu tarihe kadar, ilgili bakanlığa dönmek
için talepte bulunanlar ile yükseköğretim kurumlarında istihdamlarına ilgili üniversite yönetim
kurulu önerisi ve rektörün onayı ile gerek görülmeyenler, ilgili bakanlıklara kadroları ile birlikte
iade edilirler veya üniversitesinin önerisi veya doğrudan Yükseköğretim Kurulunun kararı ile bir
başka üniversiteye veya bağlı birimlerine kadroları ile birlikte nakledilebilirler.
3) 25/12/1985 Tarihli ve 3248 Sayılı Kanunun geçici maddeleri.
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce, mezun olmak üzere takip
ettiği eğitim – öğretim programının biri hariç diğer derslerini başarılı olarak tamamlayan, ancak
başaramadıkları tek ders sebebiyle ilişkileri kesilen öğrenciler de kurumlarına üç ay içinde
müracaatları halinde bu Kanun hükümlerinden yararlandırırlar.
Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce 1984 – 1985 yıllarında kaydı
silinen veya silinme durumuna gelmiş olan ve Geçici 1 inci madde kapsamı dışında bulunan
ögrencilerden:
A) Birinci sınıf veya birinci ve ikinci yarı yıl ögrencileri, takip etmekte oldukları bütün
dersleri verip de sadece veremedikleri tek dersleri kalmışsa, ilgili oldukları öğretim kurumuna üç
ay içinde müracaatları halinde bu tek dersin açılacak ilk yarı yıl veya yıl sonu sınavına ve
bütünlemesine bir defaya mahsus olmak üzere girerler. Bu dersin uygulamalı olması halinde
öğrenciler sadece uygulamalara devam etmek zorundadırlar.
B) Birinci sınıf dışında diğer sınıflardan ara sınavları dahil her yarı yıl veya tam yıl
sınavlarında yalnız üç dersten başarısız oldukları için ilişkileri kesilme durumunda bulunan veya
ilişkisi kesilmiş olanlara, başarısız oldukları o üç dersi sadece bir defaya mahsus olmak üzere bu
Kanun hükümlerine göre üç ay içinde kurumlarına müracaatları halinde alma hakkı tanınır.
4) 15/9/1987 tarih ve 292 sayılı KHK. nin geçici maddesi:
Geçici Madde – (Mülga: 17/2/1993 – 3865/1 md.)
5) 2/12/1987 tarih ve 301 sayılı KHK. nin geçici maddeleri:
Geçici Madde 1 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihi izleyen
aybaşından itibaren, 2547 Sayılı Kanun ile, bu Kanunun ek ve tadilleri uyarınca 1987 yılı, Aralık
ayında ad çekme işlemine tabi olanlar ile herhangi bir nedenle kurul üyeliğinden ayrılanların
yerine, bu Kanun Hükmünde Kararnameye göre seçimler ve atamalar yapılır. Bu suretle
seçilenler ve atananlar, seçildikleri ve atandıkları tarihi izleyen aybaşında göreve başlarlar.
Bunlar dışında kalan üyelerin görev süreleri 31/12/1988 gününe kadar devameder. Bu üyelerden,
Yürütme Kurulu üyeliğine seçilmeyen ve Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ile irtibatları
devam edenler, istekleri halinde bir ay içinde kamu kurum ye kuruluşlarında mükteseplerine
uygunkadroya atanırlar ve bunlar hakkında 6 ncı maddenin (d) fıkrasının ikinci bendi
hükümlerine göre toplantıya katılma (huzur hakkı), emekli olanlar ile kamu kurum ve
kuruluşlarına atanmayanlar hakkında ise, bu süre içinde 6 ncı maddenin (d) fıkrasının birinci
bendine göre aylık ödemeye devam olunur.
Yükseköğretim Kurulu Üyeliğine seçilmeleri nedeniyle kurumları ile ilişkileri
kesilenlerden Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ile irtibatları devam edenler, üyelik görevinin
sonunda, istekleri halinde bir ay içinde kamu kurum ve kuruluşlarında mükteseplerine uygun
görevlere atanırlar. Bunlar hakkında bu Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren bir ay içinde 1 inci maddedeki esaslara göre yürütme kurulu oluşturulur.
6) 23/11/1989 tarih ve 3589 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Maddde 1 – 12/3/1986 Tarihli ve 3268 sayılı, 9/4/1987 Tarihli ve 3347 Sayılı,
12/10/1988 Tarihli ve 3479 Sayılı ve 1/6/1989 Tarihli ve 3569 Sayılı Kanunlarla Bakanlar
Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi 2547 Sayılı Yükseköğretim
Kanunu için, bu kanunlarla verilen süre bitimine kadar geçerlidir.
7) 7/3/1990 tarih ve 3614 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde 1 – 12.3.1986 tarihli ve 3268 sayılı, 9.4.1987 tarihli ve 3347 sayılı,
12.10.1988 tarihli ve 3479 sayılı, 1.6.1989 tarihli ve 3569 sayılı Kanunlarla Bakanlar Kuruluna
verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu için,
bu Kanunlarla verilen süre bitimine kadar geçerlidir.
25/10/1990 tarih ve 3670 sayılı Kanunun Geçici Maddeleri:
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce yükseköğretim
kurumlarında kılık ve kıyafet ile ilgili olarak verilmiş her türlü disiplin cezaları bütün hüküm ve
sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkar.
Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce 2547 sayılı Kanunun 38 inci
maddesi uyarınca kurumlarda görev almış olanlar için görevlendirildikleri sürece üst
yönetimkadrolarında görev verilemeyeceğine dair hüküm uygulanmaz.
Geçici Madde 4 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 19/4/1990 tarihli 422
sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin maddelerine göre yapılan işlemlerin bu Kanuna uygun
olmayanları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren geçersiz olurlar.
9) 3/4/1991 tarih ve 3708 sayılı Kanunun Geçici Maddeleri:
Geçici Madde 1 ve 2 – (İptal: Ana.Mah.’nin 29/6/1992 tarih ve E. 1991/21,K. 1992/42
Sayılı Kararıyla.)
10) 1/7/1992 tarih ve 3826 sayılı Kanunun Geçici Maddeleri:
Geçici Madde 1 – Bu Kanunun 1 inci maddesinde öngörülen ilk rektör aday seçimleri bu
Kanunun yürürlüğe girmesini izleyen 15 gün içinde gerçekleştirilir ve seçilen rektör, atanmasını
takip eden 15 inci günde göreve başlar.
Yeni kurulan Devlet üniversite ve yüksek teknoloji enstitülerinin kurucu rektörleri iki yıl
için, Milli Eğitim Bakanı ve Başbakanın önereceği 3 isim arasından Cumhurbaşkanınca atanır.
Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yayımı tarihinde görev başında bulunan üniversite
rektörlerinin görevleri, yeni rektörlerin seçimini takip eden 15 inci günde sona erer.
11) 28/12/1999 tarih ve 4498 sayılı Kanunun Geçici Maddesi: (1)
Geçici Madde 1 – (İptal: Ana. Mah.’nin 13/9/2000 tarihli ve E.: 2000/14, K.: 2000/21
sayılı kararı ile.)
12) 29/6/2001 – 4702 sayılı Kanunun Geçici Maddesi :
Geçici Madde 1 – Bu Kanunla ilgili yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden itibaren
bir yıl içerisinde çıkarılır. Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler çıkarılıncaya kadar
mevcut yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

——————————
(1) Bu maddenin yürürlüğü, Ana. Mah.’nin 13/9/2000 tarihli ve E.: 2000/14, K.: 2000/3 sayılı kararıyla
iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar durdurulmuştur. (R.G.: 19/9/2000 – 24175)